Kukuruz Opis | Navigacijski meni
PoalesŽitariceLjekovito biljeSekvencirani genomi
CortesovogSjevernoj AmericiEvropiBalkankliphljebkolačiškrobfarmaceutski škrobvitamin Alecitina
(function()var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node)node.outerHTML="u003Cdiv class="mw-dismissable-notice"u003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-close"u003E[u003Ca tabindex="0" role="button"u003Ezatvoriu003C/au003E]u003C/divu003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-body"u003Eu003Cdiv id="localNotice" lang="sh" dir="ltr"u003Eu003Cpu003EOdnedavno informacije vezane uz srpskohrvatsku Wikipediju možete pratiti putem u003Cspan class="plainlinks"u003Eu003Ca rel="nofollow" class="external text" href="https://discord.gg/Vh7hnsV"u003EDiscordu003C/au003Eu003C/spanu003E grupe.nu003C/pu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003E";());
Kukuruz
Idi na navigaciju
Idi na pretragu
| Kukuruz | |
|---|---|
 | |
Naučna klasifikacija | |
| Carstvo: | Plantae |
| Divizija: | Magnoliophyta |
| Razred: | Liliopsida |
| Red: | Poales |
| Porodica: | Poaceae |
| Rod: | Zea |
Dvojni naziv | |
Zea mays L. | |
Zea mays "fraise"
Zea mays "Oaxacan Green"
Zea mays "Ottofile giallo Tortonese”
Kukuruz (Zea mays) je jednogodišnja biljka-žitarica iz porodice trava (Graminae). Sve do Cortesovog osvajanja Meksika postojala je jedino u Sjevernoj Americi, nakon čega se proširila u Evropi. U Evropu je donesen 1493. a po nekim izvorima 1535. Na Balkan je stigao u 17. stoljeću. Razvile su se različite sorte sa širokom primjenom u prehrambenoj industriji.
Opis |
Korijen mu je žiličast, a stablo visoko i člankovito s odvojenim muškim i ženskim cvjetovima. Plod mu je klip sa zrnjem koje je uglavnom žuto ili bijelo. Također je uzgojen veliki broj raznih vrsta hibrida.
Upotrebljava se za ishranu ljudi i domaćih životinja i za industrijsku proizvodnju.
Mljevenjem zrna kukuruza (slično kao što se melje pšenica — žito) dobija se brašno (kukuruzno brašno). Od kukuruznog brašna ili miješanjem sa pšeničnim brašnom se za ljudsku ishranu priprema: hljeb, proja, kačamak, kolači i dr.
Od kukuruza se dobija škrob koji se koristi u razne svrhe. Proizvodi se i farmaceutski škrob (Maydis amylum) koji ima različitu primjenu u medicini i farmaciji.
Od klica izvađenih iz zrelog kukuruza spravlja se vrlo hranljivo i ljekovito ulje (Maydis oleum) veoma bogato gliceridima nezasićenih masnih kiselina (linolne, oleinske i sl.) i fitosterolima (sitosterol, stigmasterol); sadrži i liposolubilne vitamine (posebno vitamin A).
U kukuruznim klicama ima oko 28% masnog ulja, 1% lecitina, inozitofosforne kiseline, belančevina, gvanidina, glutamina, šećera i drugih biološki vrlo važnih materija, zbog čega se klice cene kao veoma jaka, koncetrovana hrana. Interesantno je da se kukuruzna svila, uz ostale sastojke, koristi za pravljenje cigareta protiv bronhijalne astme.
Kategorije:
- Poales
- Žitarice
- Ljekovito bilje
- Sekvencirani genomi
(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.048","walltime":"0.066","ppvisitednodes":"value":392,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":3323,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":288,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":5,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":0,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":0,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":0,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 38.803 1 Šablon:Taksokvir","100.00% 38.803 1 -total"," 10.14% 3.934 4 Šablon:COLON"," 5.13% 1.992 4 Šablon:;"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.003","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":557726,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1324","timestamp":"20190625181025","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"Kukuruz","url":"https://sh.wikipedia.org/wiki/Kukuruz","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q11575","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q11575","author":"@type":"Organization","name":"Doprinositelji projektima Wikimedije","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2005-09-13T08:30:08Z","dateModified":"2016-10-01T18:43:44Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/28/Zea_mays.jpg"(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":165,"wgHostname":"mw1332"););
