Płomiennica zimowa

;	; Płomiennica zimowa;
	; Płomiennica zimowa;
	;
	; Systematyka;
; Domena;	; eukarionty;
; Królestwo;	; grzyby;
; Typ;	; podstawczaki;
; Klasa;	; pieczarniaki;
; Rząd;	; pieczarkowce;
; Rodzina;	; obrzękowcowate;
; Rodzaj;	; płomiennica;
; Gatunek;	płomiennica zimowa;
	; Nazwa systematyczna;
	; Flammulina velutipes (Curtis) Singer; Lilloa 22: 307 (1951) [1949];
	; ; Rośnie nawet w zimie;
;	; Multimedia w Wikimedia Commons;

Płomiennica zimowa (Flammulina velutipes (Curtis) Singer) – gatunek grzybów z rodziny obrzękowcowatych (Physalacriaceae)^[1].

Spis treści

1 Systematyka i nazewnictwo

2 Morfologia

3 Występowanie i siedlisko

4 Znaczenie

5 Gatunki podobne

6 Przypisy

Systematyka i nazewnictwo |

Pozycja w taksonomii: Flammulina, Physalacriaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Jest gatunkiem typowym rodzaju Flammulina^[1]. Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w roku 1782 William Curtis nadając mu nazwę Agaricus velutipes. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w roku 1949 Rolf Singer, przenosząc go do rodzaju Flammulina^[1].

Ma około 40 synonimów naukowych. Niektóre z nich^[2]:

Agaricus velutipes Curtis 1782

Collybia eriocephala Rea 1902

Collybia veluticeps Rea 1900

Collybia velutipes (Curtis) P. Kumm. 1871

Collybidium velutipes (Curtis) Earle 1909

Flammulina velutipes (Curtis) Singer 1951

Gymnopus velutipes (Curtis) Gray 1821

Myxocollybia velutipes (Curtis) Singer 1939

Pleurotus velutipes (Curtis) Quél. 1888

Polską nazwę nadał mu Władysław Wojewoda w 1987 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym ma też inne nazwy: kółkorodek aksamitnotrzonowy, monetka aksamitna, opieńka aksamitnotrzonowa i zimówka aksamitna^[3].

Morfologia |

Kapelusz

Średnica 1-7 cm, u młodych owocników półkulisty, u starszych płaski^[4] . Żółtopomarańczowy, pomarańczowy lub żółtobrązowy, gładki, podczas wilgoci bardzo śliski i błyszczący^[5].

Blaszki

Najpierw białawe, później ochrowożółte, rzadkie, przy trzonie zaokrąglone, wypukłe^[4].

Trzon

Wysokość 5-10 cm, grubość 3-8 mm, cylindryczny, rurkowato dęty, centralny lub boczny, często zakrzywiony. Pierścienia brak^[4]. Kolor czarnobrązowy u góry żółto rozjaśniony. Poczynając od dołu mniej lub bardziej pokryty brązowym zamszem^[5].

Miąższ

Elastyczny, w trzonie łykowaty. Biały lub kremowy, cienki, nie zmieniający zabarwienia po przekrojeniu. Smak nieznaczny, zapach przyjemny, ale niewyraźny^[5].

Wysyp zarodników

Biały, nieamyloidalny. Zarodniki o średnicy 6-9 × 4-4,5 µm, cylindryczne, bezbarwne^[5].

Występowanie i siedlisko |

Płomiennica zimowa rozprzestrzeniona jest na całej półkuli północnej w strefie klimatu umiarkowanego, występuje także w Australii^[6]. W Polsce jest bardzo pospolita^[3].

Rośnie od października do grudnia, a podczas łagodnej zimy nawet do marca, na pniakach i pniach drzew liściastych, prawie zawsze kępami, najobficiej na topolach i wierzbach. Grzyb jest niewrażliwy na mróz i nie gnije^[5]^[7]. Rośnie na martwych drzewach, ale także na żywych, nawet na wysokości kilku metrów nad ziemią. Rośnie w lasach liściastych i mieszanych, ale także w parkach^[6].

Stwierdzono występowanie płomiennicy zimowej na następujących gatunkach drzew i krzewów liściastych: Acer, Aesculus hippocastanum, Alnus glutinosa, Betula pendula, Carpinus, Cornus sanguinea, Crataegus, Fagus, Fraxinus excelsior, Juglans regia, Koelreuteria paniculata, Malus domestica, Morus alba, Populus, Quercus, Ribes rubrum, Robinia, Salix, Sambucus nigra, Sorbus aucuparia, Tilia, Ulmus. Na drzewach iglastych występuje bardzo rzadko i tylko na żywotniku (Thuja)^[3].

Znaczenie |

Grzyb jadalny: smaczny grzyb, nadaje się do zup i marynowania. Szczególnie cenny dlatego, że owocuje zimą. Jest również uprawiany. W kuchni azjatyckiej znany pod nazwą enoki. Podczas mrozów nie rośnie, ale po ustąpieniu mrozów rośnie dalej^[8]. Saprotrof i pasożyt^[6].

Gatunki podobne |

Biały wysyp zarodników jest bardzo charakterystyczny i zdecydowanie odróżnia płomiennicę zimową od grzybów, z którymi może być mylona: hełmówką obrzeżoną (Galerina marginata), łuszczakiem zmiennym (Kuehneromyces mutabilis) albo maślanką wiązkową (Hypholoma fasciculare). Wszystkie wymienione mają ciemniejszy wysyp zarodników^[5]. Bardzo charakterystyczny dla płomiennicy zimowej jest też okres pojawiania się owocników, zamszowy, ciemny trzon i miedzianożółta barwa kapelusza^[6].

Przypisy |

↑ ^a^b^c^d Index Fungorum (ang.). [dostęp 2013-09-15].

↑ Species Fungorum (ang.). [dostęp 2013-09-15].

↑ ^a^b^c Władysław Wojewoda: Checklist of Polisch Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Scienceas, 2003. ISBN 83-89648-09-1.

↑ ^a^b^c Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.

↑ ^a^b^c^d^e^f Ewald Gerhardt: Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik. s. 160. ISBN 83-7404-513-2.

↑ ^a^b^c^d Albert Pilát, Otto Ušák: Mały atlas grzybów. Warszawa: PWRiL, 1977.

↑ Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda: Grzyby i ich oznaczanie. Warszawa: PWRiL, 1985. ISBN 83-09-00714-0.

↑ Andreas Gminder: Atlas grzybów. Jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej. 2008. ISBN 978-83-258-0588-3.

[if-1] Index Fungorum (ang.). [dostęp 2013-09-15].

[sf-2] Species Fungorum (ang.). [dostęp 2013-09-15].

[checklist-3] Władysław Wojewoda: Checklist of Polisch Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Scienceas, 2003. ISBN 83-89648-09-1.

[wag-4] Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.

[Gerhardt-5] Ewald Gerhardt: Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik. s. 160. ISBN 83-7404-513-2.

[mag-6] Albert Pilát, Otto Ušák: Mały atlas grzybów. Warszawa: PWRiL, 1977.

[Wojewoda-7] Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda: Grzyby i ich oznaczanie. Warszawa: PWRiL, 1985. ISBN 83-09-00714-0.

[Gminder-8] Andreas Gminder: Atlas grzybów. Jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej. 2008. ISBN 978-83-258-0588-3.

搜尋此網誌

Mfcttrf