სამხრეთი კორეა სექციების სია სახელწოდება | ისტორია | გეოგრაფია | სახელმწიფო | დემოგრაფია | ეკონომიკა | მემკვიდრეობა | სქოლიო | სანავიგაციო მენიუ37°35′ ჩ. გ. 127°00′ ა. გ. / 37.583° ჩ. გ. 127.000° ა. გ. / 37.583; 127.000Which are the largest? Why lists of major urban areas vary so greatlyCurrent population of the Seoul National Capital Area„Ancient civilizations“Prehistoric KoreaBehind the Myth: The Many Invasions of Korea"195 (III) The problem of the independence of Korea"ArchivedWhere are you on the global pay scale?Worldwide, Median Household Income About $10,000The All-Work, No-Play Culture of South Korean EducationAn Assault Upon Our Childrenშეავსოთ იგირ
გასაახლებელი ინფოდაფასტატიების ესკიზები სამხრეთი კორეის შესახებსამხრეთი კორეააზიის ქვეყნებიგაეროს წევრი სახელმწიფოები
ჰანგილიჰანჯააღმოსავლეთ აზიაშიკორეის ნახევარკუნძულისკორიოსჩრდილოეთ კორეასთანიაპონიასაჩინეთთანArcadis NVქვედა პალეოლითისკოჩოსანისკორეის სამი სამეფოსიაპონიის იმპერიამგაეროსკორეის ომიადამიანის განვითარების ინდექსისაღმოსავლეთი აზიის19481951ჩრდილოეთი კორეაომი1961198019911992გაეროს2000აღმოსავლეთ აზიაშიკორეის ნახევარკუნძულისჩრდილოეთი კორეაავღანეთიაზერბაიჯანიბაჰრეინიბანგლადეშიბჰუტანიბრუნეიკვიპროსიეგვიპტეერაყივიეტნამითურქეთითურქმენეთიინდოეთიინდონეზიაირანიისრაელიიაპონიაიემენიიორდანიაკამბოჯაკატარილაოსილიბანიმალაიზიამალდივის კუნძულებიმონღოლეთიმიანმარინეპალიომანიპაკისტანიპალესტინარუსეთისაქართველოსინგაპურისირიასომხეთიტაივანიტაილანდიტაჯიკეთიუზბეკეთიფილიპინებიქუვეითიყაზახეთიყირგიზეთიდამოკიდებული ტერიტორიაარცნობილი ქვეყნების სია
(function()var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node)node.outerHTML="u003Cdiv class="mw-dismissable-notice"u003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-close"u003E[u003Ca tabindex="0" role="button"u003Eდამალვაu003C/au003E]u003C/divu003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-body"u003Eu003Cdiv id="localNotice" lang="ka" dir="ltr"u003Eu003Cdiv class="layout plainlinks" align="center"u003Eდაუკავშირდით ქართულ ვიკიპედიას u003Ca href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia" rel="nofollow"u003Eu003Cimg alt="Facebook icon.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/14px-Facebook_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/21px-Facebook_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/28px-Facebook_icon.svg.png 2x" data-file-width="256" data-file-height="256" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003Eu003Ca rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia"u003EFacebooku003C/au003Eu003C/bu003E-ის ოფიციალურ გვერდზე!nu003Cpu003Eu003Cbr /u003Enu003C/pu003Enu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003E";());
სამხრეთი კორეა
Jump to navigation
Jump to search
კორეის რესპუბლიკა 대한민국 დეჰან მინგუკ სამხრეთი კორეა | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||
დევიზი: 홍익인간 (არაოფიციალური ) „კაცობრიობისთვის სარგებლის მოტანა“ | ||||||
ჰიმნი: 애국가 ეგუკა პატრიოტული სიმღერა | ||||||
 | ||||||
დედაქალაქი (და უდიდესი ქალაქი) | სეული 37°35′ ჩ. გ. 127°00′ ა. გ. / 37.583° ჩ. გ. 127.000° ა. გ. / 37.583; 127.000 | |||||
| ოფიციალური ენა | კორეული | |||||
| მთავრობა | საპრეზიდენტო რესპუბლიკა | |||||
| - | პრეზიდენტი | მუნ ჯე ინი | ||||
| ფართობი | ||||||
| - | სულ | 100 339 კმ2 (108-ე) | ||||
| - | წყალი (%) | 0.3 | ||||
| მოსახლეობა | ||||||
| - | 2014 შეფასებით | 51 302 044 (26-ე) | ||||
| - | სიმჭიდროვე | 480 კაცი/კმ2 (მე-19) | ||||
მშპ (მუპ) | 2018 შეფასებით | |||||
| - | სულ | $2.241 ტრილიონი (მე-10) | ||||
| - | ერთ მოსახლეზე | 43 212 აშშ დოლარი (2018) (31-ე) | ||||
აგი (2006) | 0.912 (მაღალი) (26-ე) | |||||
| ვალუტა | სამხრეთ კორეული ვონი ( KRW) | |||||
| დროის სარტყელი | UTC+09:00 | |||||
| Internet TLD | .kr | |||||
| სატელეფონო კოდი | 82 | |||||
სამხრეთი კორეა, ოფიციალურად კორეის რესპუბლიკა (ჰანგილი: 대한민국; ჰანჯა: 大韓民國), ხშირად მოიხსენიება, როგორც კორეა — სუვერენული სახელმწიფო აღმოსავლეთ აზიაში, მოიცავს კორეის ნახევარკუნძულის სამხრეთ ნაწილს. სახელი კორეა მომდინარეობს კორიოს სამეფოდან. ქვეყანას გააჩნია სახმელეთო საზღვარი ჩრდილოეთ კორეასთან (ჩრდილოეთით) და საზღვაო საზღვრები იაპონიასა (აღმოსავლეთით) და ჩინეთთან (დასავლეთით). ქვეყნის 51 მილიონიანი მოსახლეობის დაახლოებით ნახევარი ცხოვრობს სეულის დედაქალაქის რეგიონში, რომელიც სიდიდით მეორეა მსოფლიოში[1] თავისი 25 მილიონიანი მოსახლეობით[2] და Arcadis NV-ის მიერ შეფასებულია, როგორც აზიის მეორე ყველაზე ხელსაყრელი ქალაქი ცხოვრების ხარისხის მეორე საუკეთესო მაჩვენებლით მსოფლიოში.[3][4]
კორეა დასახლებული იყო ჯერ კიდევ ქვედა პალეოლითის ხანაში.[5][6] მისი ცივილიზაცია კი კოჩოსანის დაარსებით დაიწყო. 668 წელს კორეის სამი სამეფოს გაერთიანების შემდეგ, კორეა ათასწლეულზე მეტხნს განაგრძობდა შედარებით სიმშვიდეში არსებობას საუკუნოვან დინასტიათა მმართველობის ქვეშ და ეს იყო მისი ვაჭრობის, კულტურის, ლიტერატურის, მეცნიერებისა და ტექნოლოგიების აყვავების პერიოდი.[7] 1910 წელს იაპონიის იმპერიამ მოახდინა კორეის ანექსია. 1945 წელს, იაპონიის კაპიტულაციის შემდეგ, კორეა საბჭოთა და ამერიკულ საოკუპაციო ზონებად დაიყო, რომელთაგან უკანასკნელი 1948 წელს გამოცხადდა კორეის ერთადერთ კანონიერ ხელისუფლებად, რომელიც გაეროს მიერ იყო აღიარებული,[8] თუმცა სულ მალე ჩრდილოეთში დამყარდა კომუნისტური რეჟიმი, რომელიც 1950 წელს შეიჭრა სამხრეთში და დაიწყო კორეის ომი, რომელიც 1953 წელს საზავო ხელშეკრულებით დასრულდა. მიუხედავად მცირე შეტაკებებისა ჩრდილოეთთან, მას შემდეგ მშვიდობა არ დარღვეულა. სამხრეთი კორეა დომინირებს შიდა კორეულ პოლიტიკაში, როგორც რეგიონული ძალა მსოფლიოში სიდიდით მეათე თავდაცვითი ბიუჯეტით.
სამხრეთი კორეა ადამიანის განვითარების ინდექსის მიხედვით აღმოსავლეთი აზიის ყველაზე განვითარებული ქვეყანაა. მისი მოქალაქეები სარგებლობენ ცხოვრების ძალიან მაღალი ხარისხით, გააჩნიათ აზიის უმაღლესი ინდივიდუალური შემოსავალი და საშუალო ხელფასი,[9] ასევე, მსოფლიოში სიდიდით მერვე ოჯახური შემოსავალი.[10] ქვეყანა, მსოფლიო მასშტაბით, ჯანდაცვის ხარისხისა და ბიზნესის კეთების სიმარტივის მიხედვით, წამყვან ქვეყნებს შორისაა. იგი, ასევე, ერთ-ერთ მოწინავე ადგილზეა განათლების თვალსაზრისით, თუმცა ქვეყნის საგანმანათლებლო სისტემის სიმკაცრემ საერთაშორისო კრიტიკა გამოიწვია.[11][12]
სექციების სია
1 სახელწოდება
2 ისტორია
3 გეოგრაფია
4 სახელმწიფო
5 დემოგრაფია
6 ეკონომიკა
7 მემკვიდრეობა
8 სქოლიო
სახელწოდება |
ოფიციალური: კორეის რესპუბლიკა.
კორეული: Taehan Minguk.
ქვეყნის კოდი: KR.
ისტორია |
გამოცხადდა რესპუბლიკა 1948 წელს. 1951-ში შეიჭრა ჩრდილოეთი კორეა, ომი რამდენიმე წელი გრძელდებოდა. 1961 და 1980 წლებში განხორციელდა სამხედრო გადატრიალებები. 1991 წელს ჩრდილოეთ კორეასთან ხელი მოეწერა თავდაუსხმელობის აქტს. 1992 წლიდან გაეროს წევრია. 2000 წლიდან დაიწყო „დათბობის პერიოდი“ მხარეებს შორის.
გეოგრაფია |
ქვეყანა მდებარეობს აღმოსავლეთ აზიაში. უკავია კორეის ნახევარკუნძულის სამხრეთი ნაწილი. მოსაზღვრე ქვეყანაა ჩრდილოეთი კორეა.
ფართობი: 100 339 კვ. კმ.
ბუნება: უმაღლესი მწვერვალი — ჰალსანი 1950 მ.; მდინარე (კმ) — ნაკტონგ-განგი 520; ტბა — ჩუნგჯუ-ჰო; კუნძული (კვ. კმ) — ჩეჯუდო 1830; კლიმატი — ზომიერი.
ბუნებრივი რესურსები: ქვანახშირი, ვოლფრამი, გრაფიტი, მოლიბდენი, ტყვია, ჰიდროენერგეტიკული რესურსები.
სახელმწიფო |
სახელმწიფო სისტემა: რესპუბლიკა.
სახელმწიფოს მეთაური: პრეზიდენტი Moon Jae-In (2017).
საკანონმდებლო ორგანო: ერთპალატიანი პარლამენტი (273 წევრი).
ადმინისტრაციული დაყოფა: ქვეყნის ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულებია — 9 პროვინცია (do) და 7 ქალაქი (gwangyoksi).
დემოგრაფია |
მოსახლეობა: 51,446,201 მლნ (2017), მათ შორის 99,8 % კორეელები.
ენები: კორეული, ინგლისური.
რელიგია: ბუდიზმი, კონფუციანელობა, ქრისტიანობა.
ქალაქები (ათ.) : სეული (9.630; აგლომ. 19 969), პუსანი (3.505; აგლომ. 4.298), ტეგუ (2.370), ინჩხონი (2.480).
ეკონომიკა |
ეროვნული პროდუქტი: მოცულობა - 485 მლრდ $ (მე-11 ადგილი); 1 სულზე - 10 550 $; სტრუქტურა (%) — სოფლის მეურნეობა 6, მრეწველობა 43, მომსახურება 51.
ექსპორტი: სამანქანო-სატრანსპორტო მოწყობილობები, საფეიქრო ნაწარმი, ელექტრო საქონელი.
ბიუჯეტი: 118,100 მლნ $.
ვალუტა: სამხრეთკორეული ვონი (KRW).
კომპანიები: დეუ ელექტრონიკსი, სამსუნგი, ჰიუნდაი, კია მოტორსი.
მემკვიდრეობა |
სეული — კორეული ხელოვნების ეროვნული მუზეუმი, გუნბოკის, კუნბოკის, დაკსუს სასახლეები;
ჩონჯუ — ტაძარი-პაგოდა პონჩუ-სა;
ჩენჯუ — ლის დინასტიის დამაარსებლის აკლდამა.
სქოლიო |
↑ R.L. Forstall, R.P. Greene, and J.B. Pick, Which are the largest? Why lists of major urban areas vary so greatly, Tijdschrift voor economische en sociale geografie 100, 277 (2009), Table 4
↑ Current population of the Seoul National Capital Area. Statistics Korea.
↑ http://www.sustainablecitiesindex.com/?utm_content=buffer22c29&utm_medium=social&utm_source=twitter.com&utm_campaign=buffer
↑ https://s3.amazonaws.com/arcadis-whitepaper/arcadis-sustainable-cities-index-report.pdf
↑ Royal Ontario Museum (December 12, 2005). „Ancient civilizations“. პრეს-რელიზი. http://www.rom.on.ca/news/releases/public.php?mediakey=sg1yebpnv8. წაკითხვის თარიღი: April 25, 2010.
↑ Prehistoric Korea საიტზე Wayback Machine (არქივირებულია მარტი 2, 2008), Office of the Prime Minister.
↑ Behind the Myth: The Many Invasions of Korea. Gwangju News Online.
↑ "195 (III) The problem of the independence of Korea" Archived October 23, 2013, საიტზე Wayback Machine. , December 12, 1948, Resolutions Adopted by the General Assembly During its Third Session, p. 25.
↑ Where are you on the global pay scale?. BBC News.
↑ Gallup, Inc.. Worldwide, Median Household Income About $10,000. gallup.com.
↑ Hu, Elise. (April 15, 2015) The All-Work, No-Play Culture of South Korean Education. National Public Radio. წაკითხვის თარიღი: August 19, 2015.
↑ Koo, Se-Woong. (August 1, 2014) An Assault Upon Our Children. The New York Times. წაკითხვის თარიღი: August 19, 2015.
 | ეს სტატია სამხრეთი კორეას და კორეელების შესახებ ჯერჯერობით ესკიზია. თქვენ შეგიძლიათ დაგვეხმაროთ, და შეავსოთ იგი. |
| |||||
(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.log.warn("Gadget "ReferenceTooltips" was not loaded. Please migrate it to use ResourceLoader. See u003Chttps://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:Gadgetsu003E."););
კატეგორია:
- გასაახლებელი ინფოდაფა
- სტატიების ესკიზები სამხრეთი კორეის შესახებ
- სამხრეთი კორეა
- აზიის ქვეყნები
- გაეროს წევრი სახელმწიფოები
(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.240","walltime":"0.350","ppvisitednodes":"value":2673,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":72553,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":24190,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":14,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":6,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":6398,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":0,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 247.024 1 -total"," 32.98% 81.478 1 თარგი:სქოლიო"," 29.32% 72.438 1 თარგი:ინფოდაფა_ქვეყანა"," 20.14% 49.745 1 თარგი:აზიის_ქვეყნები"," 17.73% 43.802 1 თარგი:ნავდაფა"," 9.51% 23.495 1 თარგი:ესკიზი-სამხრეთი_კორეა"," 8.42% 20.804 1 თარგი:Cite_press_release"," 7.98% 19.707 1 თარგი:Br_separated_entries"," 6.93% 17.109 1 თარგი:Citation/core"," 5.66% 13.989 6 თარგი:Cite_web"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.007","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":786709,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1270","timestamp":"20190923075438","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"u10e1u10d0u10dbu10eeu10e0u10d4u10d7u10d8 u10d9u10ddu10e0u10d4u10d0","url":"https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98_%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%90","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q884","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q884","author":"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2005-05-20T14:44:55Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/09/Flag_of_South_Korea.svg"(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":226,"wgHostname":"mw1243"););
