პოლონეთ-საბჭოთა რუსეთის ომი სექციების სია სახელები და თარიღები | რესურსები ინტერნეტში | შენიშვნები | სქოლიო | სანავიგაციო მენიუპოლონეთის და საბჭოთა კავშირის ომის ელექტონული მუზეუმიპოლონეღ-რუსეთის ომი, პოლონეთის ბრძოლა დამოუკიდებლობისთვისიოსეფ ჰალერი და ცისფერი არმიაპოლონეთ-საბჭოთა კავშირის ომის ბიბლიოგრაფიაPygmy Wars. აღმოსავლეთ ევროპის სისხლიანი ომები 1918–1923რუსეთ-პოლონეთის ომი 1919–20 Onwar.com-ზებრძოლა ვარშვისთვის რობერტ ტარვაჩკის მიხედვითკაკუნი კარზეომი და პროპაგანდარუსეთ-პოლონეთის ომი, 1919–1920: ინგლისური მასალების ბიბლიოგრაფიარუსეთ-პოლონეთის ომი
პოლონეთ-საბჭოთა რუსეთის ომიXX საუკუნის ომები
19191921პირველი მსოფლიო ომისევროპაშისაბჭოთა რუსეთიუკრაინაპოლონეთის მეორე რესპუბლიკაუკრაინის სახალხო რესპუბლიკაპოლონეთის დაყოფისვერსალის შეთანხმებითრუსეთის იმპერიისუკრაინასაბელორუსიაშიშეჭრააღმოსავლეთ ევროპაშირუსეთის1917 წლის რევოლუციარუსეთისგერმანიისავსტრია-უნგრეთისრუსეთის სამოქალაქო ომიცენტრალური ბლოკის სახელმწიფოებისაღმოსავლეთ ფრონტიდანუკრაინისბელარუსისიუზეფ პილსუდსკიმშავი ზღვიდანბალტიის ზღვამდეიმპერიალისტურილენინიწითელ არმიასკომუნისტურ1919პოლონეთ-უკრაინის ომშიდასავლეთ უკრაინის სახალხო რესპუბლიკაევგენი პეტრუშევიჩისსიმონ პეტლიურაუკრაინის სახალხო რესპუბლიკაპოდოლიასკენ1920აღმოსავლეთ უკრაინიაში შეჭრითკიევივარშავამდეუკრაინის დირექტორატიდასავლეთ ევროპაშივარშავისთვის ბრძოლაშიმეორე მსოფლიო ომისკორზონის ხაზისსაბჭოთა კავშირისაბჭოთა რუსეთსპოლ.პოლ.192021 აპრილიInternetowa encyklopedia PWNნორმან დეივისი1920
(function()var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node)node.outerHTML="u003Cdiv class="mw-dismissable-notice"u003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-close"u003E[u003Ca tabindex="0" role="button"u003Eდამალვაu003C/au003E]u003C/divu003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-body"u003Eu003Cdiv id="localNotice" lang="ka" dir="ltr"u003Eu003Cdiv class="layout plainlinks" align="center"u003Eდაუკავშირდით ქართულ ვიკიპედიას u003Ca href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia" rel="nofollow"u003Eu003Cimg alt="Facebook icon.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/14px-Facebook_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/21px-Facebook_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/28px-Facebook_icon.svg.png 2x" data-file-width="256" data-file-height="256" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003Eu003Ca rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia"u003EFacebooku003C/au003Eu003C/bu003E-ის ოფიციალურ გვერდზე!nu003Cpu003Eu003Cbr /u003Enu003C/pu003Enu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003E";());
პოლონეთ-საბჭოთა რუსეთის ომი
Jump to navigation
Jump to search
| პოლონეთ-საბჭოთა რუსეთის ომი | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 პოლონური დაცვის ხაზი ვარშავასთან ახლოს 1920 წ. | |||||||
| |||||||
| მხარეები | |||||||
 საბჭოური რუსეთი  უკრაინის საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა |  პოლონეთის მეორე რესპუბლიკა უკრაინის სახალხო რესპუბლიკა | ||||||
| მეთაურები | |||||||
| ლევ ტროცკიმიხეილ ტუხაჩევსკი (დასავლეთ ფრონტზე)იოსებ სტალინი ლვოვის ფრონტზეალექსანდრე ეგოროვი(სამხრეთ-დასავლეთ ფრონტზე)სემიონ ბუდიონი (I ცხენოსანი არმია) | იუზეფ პილსუდსკითადეუშ ჯორდან-როზვადოვსკიედვარდ რიძ-სმიგლივლადისლავ სიკორსკი სიმონ პეტლიურა | ||||||
| ძალები | |||||||
| დაახლოებით 50 000 1919[1] წლის დასაწყისში და თითქმის 800 000 1920 წლის შემოდგომისთვის | დაახლოებით 50 000 1919 [2] წლის დასაწყისში და დაახლოებით 738 000 1920 წლის აგვისტოში | ||||||
| დანაკარგები | |||||||
| მიახლოებით 100 000 მოკლული 80,000 – 157,000 დატყვევებული[3][4] | 99,250 მოკლული | ||||||
ვიკისაწყობი  პოლონეთ-საბჭოთა რუსეთის ომი | |||||||
პოლონეთ-საბჭოთა კავშირის ომი (1919 წლის თებერვალი – 1921 წლის მარტი) – შეიარაღებული კონფლიქტი ოთხ სახელმწიფოს შორის, პირველი მსოფლიო ომის შემდგომ ევროპაში, სადაც ერთ მხარეს იბრძოდნენ საბჭოთა რუსეთი და უკრაინა, ხოლო მეორე მხარეს პოლონეთის მეორე რესპუბლიკა და უკრაინის სახალხო რესპუბლიკა. ომის მიზეზი იყო მოწინაღმდეგე მხარეების სურვილი, გაეზარდათ ტერიტორიები და გავლენის სფეროები. პოლონეთი, რომლის სახელმწიფოებრიობაც XVIII საუკუნის პოლონეთის დაყოფის შემდეგ ვერსალის შეთანხმებით ახალი აღდგენილი იყო, მოითხოვდა იმ ტერიტორიების დაკანონებას რომლებიც დაყოფის დროს დაკარგა; საბჭოთა რუსეთის მიზანს წარმოადგენდა იმავე ტერიტორიების კონტროლი, რომლებიც ამ დაყოფის შემდეგ პირველ მსოფლიო ომამდე რუსეთის იმპერიის ნაწილს წარმოადგენდა. ამ კონფლიქტში გამარჯვებული მხარის შესახებ განსხვავებული მოსაზრებები არსებობს. [შ 1] პოლონელებმა მოახერხეს თავიანთი ქვეყნის დაცვა, მაშინ როდესაც რუსებმა შეძლეს თავიდან აეცილებინათ პოლონელების უკრაინასა და ბელორუსიაში შეჭრა, რასაც ისინი აღიქვამდნენ როგორც რუსეთის სამოქალაქო ომში საერთაშორისო ძალების ჩარევას.
ვერსალის ხელშეკრულების მიხედვით ზუსტად არ იქნა დადგენილი რუსეთსა და პოლონეთს შორის საზღვარი. გარდა ამისა I მსოფლიო ომის შემდეგ აღმოსავლეთ ევროპაში ბევრი მოუგვარებელი საკითხი დარჩა,რამაც ნაწილობრივ შემდეგი პროცესების განვითარება გამოიწვია: რუსეთის 1917 წლის რევოლუცია; რუსეთის, გერმანიის, ავსტრია-უნგრეთის იმპერიების დაშლა; რუსეთის სამოქალაქო ომი; ცენტრალური ბლოკის სახელმწიფოების გამოსვლა აღმოსავლეთ ფრონტიდან, უკრაინის და ბელარუსის დამოუკიდებლობის მოპოვების მცდელობა. პოლონეთის სახელმწიფოს მეთაურმა, იუზეფ პილსუდსკიმ მიიჩნია, რომ ეს ხელსაყრელი პერიოდი იყო პოლონეთს აღმოსავლეთი საზღვრების აღმოსავლეთისკენ მაქსიმალურად გაფართოვებისათვის და აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნებისგან შავი ზღვიდან ბალტიის ზღვამდე პოლონეთის ფედერაციის შესაქმნელად, რომელიც პოლონეთს დაეხმარებოდა გერმანიის და საბჭოთა რუსეთის მზარდი იმპერიალისტური ზრახვებისგან თავის დაცვაში. ლენინი კი თვლიდა რომ პოლონეთი იყო ხიდი, რომელიც უნდა გადაეკვეთა წითელ არმიას და დახმარებოდა კომუნისტურ მოძრაობებს სხვა ევროპულ ქვეყნებში.
1919 წლისთვის პოლონეთ-უკრაინის ომში მიღწეული წარმატების წყალობით პოლონეთის ძალები დასავლეთ უკრაინის უმეტეს ტერიტორიას აკონტროლებდნენ. დასავლეთ უკრაინის სახალხო რესპუბლიკა ევგენი პეტრუშევიჩის ხელმძღვანელობით, წარუმატებლად ცდილობდა სახელმწიფოს შექმნას იმ ტერიტორიაზე, რომელზეც პრეტენზია ჰქონდა, როგორც პოლონეთს ასევე უკრაინასაც. ამავე დროს უკრაინის რუსულ ნაწილში სიმონ პეტლიურა ცდილობდა დაეცვა და გაეძლიერებინა უკრაინის სახალხო რესპუბლიკა, მაგრამ რადგან რუსეთის სამოქალაქო ომში ბოლშევიკებმა წარმატებებს მიაღწიეს, პეტლიურას ძალებმა იწყეს დასავლეთით, უკრაინის სადავო ტერიტორიების პოდოლიასკენ დახევა. 1919 წლის ბოლოსთვის ფრონტის ხაზი გამოიკვეთა, რადგან პეტლიურამ გადაწყვიტა პილსუდსკის შეერთებოდა. 1920 წლის აპრილში სასაზღვრო შეტაკებები ღია ომში გადაიზარდა, რაც პილსუდსკის აღმოსავლეთ უკრაინიაში შეჭრით იყო გამოწვეული. 1920 წლის 7 მაისს უკრაინისა და პოლონეთის გაერთიანებულმა ძალებმა აიღეს კიევი.
პოლონეთის შეტევას მოყვა წითლი არმიის წარმატებული კონტრშეტევა. საბჭოთა ჯარებმა, პოლონეთის არმიას უკან დასავლეთით პოლონეთის დედაქალაქ ვარშავამდე დაახევინეს, ამ დროს უკრაინის დირექტორატი (უკრაინის რევოლუციური მთავრობა) დასავლეთ ევროპაში გაიქცა. დასავლეთი შეაშფოთა საბჭოთა ჯარების გერმანიის საზღვრებთან მიახლოებამ და მათ დიპლომატიური მისიების გაგზავნა დაიწყეს პოლონეთში. 1920 წლის შუა ზაფხულში ვარშავის დაცემა გარდაუვლად ჩანდა, თუმცა აგვისტოს შუა რიცხვებში ვარშავისთვის ბრძოლაში პოლონეთის ძალების გადამწყვეტი გამარჯვების შემდეგ სიტუაცია შეიცვალა. მას შემდეგ პოლონელებმა დაიწყეს წარმატებით სვლა აღმოსავლეთისაკენ და საბჭოთა კავშირმა მოითხოვა სამშვიდობო შეთანხმება, რის საფუძველზეც 1920 წლის ოქტომბერში ომი დასრულდა ცეცხლის შეწყვეტით. ფორმალურად სამშვიდობო რიგის ხელშეკრულება გაფომდა 1921 წლის 18 მარტს, რომელმაც პოლონეთსა და რუსეთს შორის გადაანაწილა სადავო ტერიტორია. ამ ომმა მსოფლიო ომებს შორის პერიოდში განსაზღვრა პოლონეთსა და საბჭოთა კავშირს შორის საზღვარი. უმეტესი იმ ტერიტორიიდან რომელიც რიგის ხელშეკრულებით პოლონეთს მიაკუთვნეს, მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ საბჭოთა კავშირს გადაეცა, როდესაც პოლონეთის აღმოსავლეთ საზღვარი ხელახლა განისაზღვრა II მსოფლიო ომი მოკავშირეების მიერ 1920 წლის კორზონის ხაზის მიხედვით.
სექციების სია
1 სახელები და თარიღები
2 რესურსები ინტერნეტში
3 შენიშვნები
4 სქოლიო
სახელები და თარიღები |
ამ ომს რამდენიმე სახელით მოიხსენიებენ. “პოლონეთ-საბჭოთა კავშირის ომი” არის ყველაზე ხშირად გამოყენებადი, თუმცა აქ სიტყვა საბჭოთა არის დამაბნეველი რადგან "საბჭოთაში" უმეტესად საბჭოთა კავშირი მოიაზრება, სინამდვილეში 1922 წლის 31 დეკემბრამდე ეს ტერმინი ოფიციალურად მხოლოდ საბჭოთა რუსეთს აღნიშნავდა. სახელის სხვა ვარიანტებია: “რუსეთ-პოლონეთის 1919–1921 წლების (ან პოლონეთ-რუსეთის) ომი”[შ 2] (წლები პოლონეთ-რუსეთის ადრინდელი ომისგან განსასხვავებლად ეთითბა) და "პოლონურ-ბოლშევიკური ომი".[5] ეს მეორე ტერმინი (ან უბრალოდ "ბოლშევიკური ომი"(პოლ. Wojna bolszewicka)) პოლონურ რესურსებში უფრო ხშირად გამოიყენება. ზოგიერთ პოლონურ წყაროში წყაროში მას "1920 წლის ომი"-ითაც მოიხსენიებენ. (პოლ. Wojna 1920 roku).[შ 3]
განხილვის მეორე საკითხია ომის დაწყების და დასრულების თარიღები. მაგალითად ბრიტანიკა ამ ომისთვის მიძღვნილ სტატიას 1919–1920 წლებით, თუმცა შემდეგ დასძენს რომ "ორ ქვეყანას შორის საომარ მოქმედებებს 1919 წელსაც ჰქონდა კონფლიქტი დაიწყო როდესაც პოლონელებმა იუზეფ პილსუდსკის მეთაურობით შეკრეს უკრაინელ ნაციონალის ლიდერ პეტლიურასთან კავშირი (1920 წლის 21 აპრილი) და გაერთიანებული ძალებით დაიწყეს 7 მაისს კიევის ოკუპაცია."[შ 2] პოლონური Internetowa encyklopedia PWN-ს [5] და ასევე ზოგიერთი დასავლელი ისტორიკოსის (მაგალითად: ნორმან დეივისი) მიხედვით [6]—მოაზრება 1919 წელი როგორც ომის დასაწყისი, ხოლო დასასრულად მოიაზრება როგორც 1920 ასევე 1921; გაურკვევლობას იწვევს ის ფაქტი, რომ ცეცხლის შეწყვეტა მოხდა 1920 წელს, ხოლო სამშვიდობო ხელშეკრულება გაფორმდა 1921 წელს.
1919 წლის მოვლენები შეიძლება რეალურად შეიძლება შეფასდეს, როგორც სასაზღვრო შეტაკებები, მხოლოდ 1920 წელს აღმოაჩინეს მხარეებმა, რომ ისი ჩართული იყვნენ სრულ მაშტაბიან საომარ მოქმედებებში.[6] კონფლიქტი რომელსაც ადგილი ჰქონდა 1919-ში არის მიზეზი ომის რომელიც დაიწყო 1920 -ში.[6] 1920 წლის მოვლენები იყო 1919 წლის პრელუდიის ლოგიკური, თუმცა გაუთვალისწინებელი შედეგი.[6]
რესურსები ინტერნეტში |
- პოლონეთის და საბჭოთა კავშირის ომის ელექტონული მუზეუმი
- პოლონეღ-რუსეთის ომი, პოლონეთის ბრძოლა დამოუკიდებლობისთვის
- იოსეფ ჰალერი და ცისფერი არმია
პოლონეთ-საბჭოთა კავშირის ომის ბიბლიოგრაფია ანა ცინციალა, კანზასის უნივერსიტეტი- Pygmy Wars. აღმოსავლეთ ევროპის სისხლიანი ომები 1918–1923
- რუსეთ-პოლონეთის ომი 1919–20 Onwar.com-ზე
- პოლონურ-ბოლშევიკური ომის რუკები:ბრძოლა ვარშვისთვის რობერტ ტარვაჩკის მიხედვით
- კაკუნი კარზე
- სლავომირ მაჟმანი, ომი და პროპაგანდა, ვარშავის ხმა, 23 აგვისტო 1998
რუსეთ-პოლონეთის ომი, 1919–1920: ინგლისური მასალების ბიბლიოგრაფია ჯონ ა. დრობნიკის მიხედვით. პირველად დაბეჭდილი Polish Review-ში, XLII, #1 (1997 წლის მარტი), 95–104
შენიშვნები |
- ↑ 1.01.1რუსი და პოლონელი ისტორიკოსები ორივე თავის ქვეყანას მიაწერენ გამარჯვებას. სხვა ისტორიკოსების უმეტესობა კი თვლის, რომ ეს იყო პოლონეთის მცირე გამარჯვება. ლენინი, 1920 წლის 20 სექტემბრის, ბოლშევიკური პარტიის IX ყრილობის საიდუმლო შეტყობინებაში ომის შედეგს მოიხსენიებს როგორც "გაუგონარ დამარცხებას". (იხილეთ ლენინი 1996)
- ↑ 2.02.1მაგალითისთვის იხილეთ რუსეთ-პოლონეთის ომი ბრიტანიკაში ,,კონფლიქტი დაიწყო როდესაც პოლონელებმა იოსეფ პისუდსკის მეთაურობით შეკრეს უკრაინელ ნაციონალის ლიდერ პეტლიურასთან კავშირი (1920-04-21-ში) და გაერთიანებული ძალეიბით დაწყეს 7 მაისს კიევის ოკუპაცია.”
↑ მაგალითისთვის: 1 Cisek 1990 Sąsiedzi wobec wojny 1920 roku. Wybór dokumentów. 2) Szczepański 1995 Wojna 1920 roku na Mazowszu i Podlasiu 3) Sikorski 1991 Nad Wisłą i Wkrą. Studium do polsko–radzieckiej wojny 1920 roku
სქოლიო |
↑ Davies 2003
↑ Davies 2003
↑ NDAP 2004 პოლონეთის ხელისუფლების ოფიციალური 2004 წლის რეპორტი რეზმარი, კარპუსი და მატვეევი.
↑ Matveev 2006- ↑ 5.05.1PWN 2002
- ↑ 6.06.16.26.3Davies 2003
(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.log.warn("Gadget "ReferenceTooltips" was not loaded. Please migrate it to use ResourceLoader. See u003Chttps://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:Gadgetsu003E."););
კატეგორია:
- პოლონეთ-საბჭოთა რუსეთის ომი
- XX საუკუნის ომები
(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.212","walltime":"0.305","ppvisitednodes":"value":1279,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":17875,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":8149,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":8,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":0,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":5429,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":1,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 218.173 1 -total"," 56.23% 122.668 1 თარგი:ინფოდაფა_სამხედრო_კონფლიქტი"," 34.36% 74.964 3 თარგი:Wikidata/p373"," 21.14% 46.119 1 თარგი:Reflist"," 9.69% 21.149 1 თარგი:სქოლიო"," 8.07% 17.596 10 თარგი:Harvnb"," 6.48% 14.129 1 თარგი:PAGENAMEBASE"," 4.47% 9.762 2 თარგი:Lang-pl"," 4.18% 9.127 1 თარგი:Str_find"," 3.94% 8.590 1 თარგი:Commons_cat"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.037","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":1235256,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1244","timestamp":"20190625072509","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"u10deu10ddu10dau10ddu10dcu10d4u10d7-u10e1u10d0u10d1u10edu10ddu10d7u10d0 u10e0u10e3u10e1u10d4u10d7u10d8u10e1 u10ddu10dbu10d8","url":"https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9E%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%97-%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%AD%E1%83%9D%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%98","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q186284","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q186284","author":"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2010-12-16T07:30:59Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/bd/Polish-soviet_war_1920_Polish_defences_near_Milosna%2C_August.jpg"(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":137,"wgHostname":"mw1269"););
