ნეკერჩხალი ლიტერატურა | სქოლიო | სანავიგაციო მენიუ2872740223729036261-154688ნეკერჩხალი (TSN 28727)
ნეკერჩხლისებრნი
ლათ.საპინდუსისებრთაკავკასიაშისაქართველოშიენდემიმაღალმთის ბოყვისოსნოვსკის ნეკერჩხალიაფხაზეთშიქართული ნეკერჩხალიწითელ წიგნშილეკაწითელი ნეკერჩხალიშაქრის ნეკერჩხალიიფანფოთოლა ნეკერჩხალითათისებრი ნეკერჩხალითაფლოვანი მცენარეებია
(function()var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node)node.outerHTML="u003Cdiv class="mw-dismissable-notice"u003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-close"u003E[u003Ca tabindex="0" role="button"u003Eდამალვაu003C/au003E]u003C/divu003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-body"u003Eu003Cdiv id="localNotice" lang="ka" dir="ltr"u003Eu003Cdiv class="layout plainlinks" align="center"u003Eდაუკავშირდით ქართულ ვიკიპედიას u003Ca href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia" rel="nofollow"u003Eu003Cimg alt="Facebook icon.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/14px-Facebook_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/21px-Facebook_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/28px-Facebook_icon.svg.png 2x" data-file-width="256" data-file-height="256" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003Eu003Ca rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia"u003EFacebooku003C/au003Eu003C/bu003E-ის ოფიციალურ გვერდზე!nu003Cpu003Eu003Cbr /u003Enu003C/pu003Enu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003E";());
ნეკერჩხალი
Jump to navigation
Jump to search
| ნეკერჩხალი | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Acer campestre | ||||||||||||||
| მეცნიერული კლასიფიკაცია | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| ლათინური სახელი | ||||||||||||||
Acer | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
ნეკერჩხალი (ლათ. Acer) — მცენარეთა გვარი საპინდუსისებრთა[1] ოჯახისა. 5-40 მ სიმაღლის ერთ-, ორ- ან მრავალსახლიანი (პოლიგამური) ფოთოლმცვივანი ხეები ან ბუჩქებია.
შეიცავს 150-მდე სახეობას, რომელიც გავრცელებულია ევრაზიაში, ჩრდილოეთ და ცენტრალურ ამერიკასა და ზონდის არქიპელაგის კუნძულებზე, ზომიერი და სუბტროპიკული ჰავის პირობებში, ნოყიერ და დაწრეტილ ნიადაგებზე. ზოგი ეგუება ნიადაგის სუსტ დამლაშებას. უმეტესად მეზოფილური და ყინვაგამძლე მცენარეებია, ნაწილობრივ — ქსეროფიტები. კავკასიაში 11 სახეობაა, მათგან საქართველოში — 9.
ჩვენში ნეკერჩხალი გავრცელებულია დაბლობიდან სუბალპურ სარტყლამდე, უმრავლესობა — მთის შუა და ზემო სარტყლამდე. მხოლოდ კავკასიის ენდემი — მაღალმთის ბოყვი (Acer trautvetteri) — ქმნის სუბალპურ სარტყელში ნაირბალახოვან მეჩხერ კორომებს, დანარჩენი კი შერეულია ფოთლოვან და წიწვოვან (უფრო ნაკლებად) ტყეებში.
მეორე ენდემი სოსნოვსკის ნეკერჩხალი (Acer sosnowskyi) იზრდება მხოლოდ აფხაზეთში კირქვიანებზე. ქართული ნეკერჩხალი (Acer ibericum) — მესამე კავკასიის ენდემი, რომელიც საქართველოს წითელ წიგნში არის შესული. სახეობებისა (ლეკა, თათრული ნეკერჩხალი, მთის და მაღალმთის ბოყვები) გამოსადეგია სატყეო და საცავი ნარგევებისათვის, ბაღ-პარკების გასაფორმებლად (შემოდგომაზე ძალზე ლამაზია, მათი ნაირფერი ფოთოლი და ნაყოფი); ზოგი მათგანი შეიცავს მრავალ მაღურ ფორმას.
საქართველოში ინტროდუცირებული სახეობებიდან ამ მხრივ პერსპექტიულია ჩრდილოეთ ამერიკის წითელი ნეკერჩხალი (Acer rubrum), შაქრის ნეკერჩხალი (Acer saccharum), იფანფოთოლა ნეკერჩხალი (Acer negundo) და სხვა. აღმოსავლეთ აზიური ნეკერჩხალი „გინალა“ (Acer ginnala), თათისებრი ნეკერჩხალი (Acer palmatum) და სხვა. ნეკერჩხალის მერქანი მკვრივი, გამძლე და მაგარია, კარგად პრიალდება.
იყენებენ ავეჯის, სპორტის ნივთიერების, მუსიკალური საკრავებისა და სხვათა დასამზადებლად. ზოგიერთი სახეობა შეიცავს „ნეკერჩხლის შაქარს“. ფოთლებისაგან მიიღება საღებავი. თაფლოვანი მცენარეებია. ამრავლებენ თესლით, ბაღურ ჯიშებს — მყნობით. კალმები ძნელად ფესვიანდება. უხვად ივითარებს ძირკვის ამონაყარს.
ლიტერატურა |
მიხეილ სახოკია, ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 7, გვ. 373, თბ., 1984 წელი.
სქოლიო |
↑ ნეკერჩხალი (TSN 28727). ინტეგრაციული ტაქსონომიის საინფორმაციო სისტემა.
(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.log.warn("Gadget "ReferenceTooltips" was not loaded. Please migrate it to use ResourceLoader. See u003Chttps://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:Gadgetsu003E."););
კატეგორია:
- ნეკერჩხლისებრნი
(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.312","walltime":"0.453","ppvisitednodes":"value":5156,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":29830,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":14786,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":14,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":0,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":479,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":1,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 421.489 1 -total"," 86.13% 363.035 1 თარგი:ტაქსოდაფა_*"," 80.33% 338.578 1 თარგი:ინფოდაფა"," 49.42% 208.318 24 თარგი:Wikidata"," 22.53% 94.955 200 თარგი:ინფოდაფა/რიგი"," 5.88% 24.786 1 თარგი:სქოლიო"," 2.75% 11.609 1 თარგი:ქსე"," 2.01% 8.470 1 თარგი:Lang-la"," 1.27% 5.334 4 თარგი:ტაქსოდაფა_ფერი"," 1.14% 4.807 1 თარგი:ITIS"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.098","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":2129983,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1320","timestamp":"20190526141243","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"u10dcu10d4u10d9u10d4u10e0u10e9u10eeu10d0u10dau10d8","url":"https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%99%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%A9%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q42292","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q42292","author":"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2008-12-14T22:01:57Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a0/FeldahornBlatt.jpg"(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":126,"wgHostname":"mw1322"););
