სიტყვას „მალაქია“ აქვს სხვა მნიშვნელობებიც, იხილეთ მალაქია.

მალაქია II, კრისტოფორო დე კასტელის ნახატი, შესრულებული 1634-1639 წლებში

მალაქია II (დ. 1577 —გ. 1639) — დასავლეთ საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი 1616-1639 წლებში, გურიის მთავრის გიორგი II გურიელის ძე. 1625-1639 წლებში იყო აგრეთვე გურიის მთავარი.

ბიოგრაფია |

XVII საუკუნის დასაწყისში იყო ჯუმათის ეპისკოპოსი. 1612 წელს მიიღო ცაიშის ეპისკოპოსობა. ცაიშელ-ჯუმათელი მალაქია გახდა დასავლეთ საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი. მალაქიას კათალიკოსად აღსაყრდების თარიღის შესახებ ლიტერატურაში სხვადასხვა აზრია გამოთქმული: 1605, 1616 და 1619 წელი. ვახუშტი ბატონიშვილისა და ბერი ეგნატაშვილის ცნობით მალაქია დასავლეთ საქართველოს კათალიკოსი იყო კახეთში შაჰ-აბასის პირველი ლაშქრობის დროს (1613-14). 1619-22 წლებში მალაქიმა ხონის ეპისკოპოსობა მიიღო. 1625 წელს გურიის მთავრის ტახტზე დასვა ლევან II დადიანმა, რომელმაც დაამარცხა მამის მკვლელი სიმონ II გურიელი. 1639 წელს მანვე ჩამოაგდო გურიელის ტახტიდან და მთავრად დასვა ვახტანგ II გურიელი. 1658 წელს მალაქია რამდენიმე თვით შემოქმედისა და ჯუმათის ეპისკოპოსის ტახტებზე დაჯდა.

მალაქიამ სახელი გაითქვა როგორც უნარიანმა სახელმწიფო და საეკლესიო მოღვაწემ: მოაწესრიგა დასავლეთ საქართველოს საეკლესიო საქმეები, ააგო და შეამკო მრავალი ეკლესია-მონასტერი, მან მოახატინა ცაიშის ტაძარი, ააშენა ჯეგეთას ეკლესია. მისი ინიციატივით შედგა აფხაზეთის საკათალიკოსო გლეხების დიდი დავთარი. მოაწესრიგა საკათალიკოსოს სამეურნეო საქმე, გაზარდა სასახლეების, ყმებისა და მამულების რიცხვი. არქანჯელო ლამბერტის ცნობით სიმდიდრითა და გავლენით აღემატებოდა მთავრებს. ეხმარებოდა ირანის წინააღმდეგ მებრძოლ ქართლისა და კახეთის მეფეებს, აგრეთვე გიორგი სააკაძეს.

ურთიერთობა კათოლიკეებთან |

მალაქია მფარველობას უწევდა კათოლიკე მისიონერებსა და ქართველ კულტურის მოღვაწეებს. 1626 წელს მიიღო წერილი პაპ ურბან VIII-საგან. როცა გაიგო თეატინელ მისიონერთა აღმოსავლეთ საქართველოში ჩასვლის შესახებ, მიიწვია ისინი გურიაში. მალაქიამ მისიონერები დროებით საკუთარ სასახლეში მოათავსა, შემდეგ კი მისცა სახლი და ყველაფერი, რაც კი სჭირდებოდათ. მისიონერები თავიანთ წერილებში ხოტბას ასხამენ კათალიკოსს და თავიანთ მფარველს უწოდებენ.

იხილეთ აგრეთვე |

• საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესიის მეთაურები


• დასავლეთ საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქები

ლიტერატურა |

• 
  ლომინაძე ბ., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 6, გვ. 384, თბ., 1983 წელი.


• 
  თეა ქართველიშვილი, „გურიის საეპისკოპოსოები“ გვ. 32-34; 102-109 — „არტანუჯი“, თბილისი, 2006 ISBN 99940-11-89-8
  


• 
  თამარაშვილი, მიხეილ, „ქართული ეკლესია დასაბამიდან დღემდე“ გვ. 457-461 — „კანდელი“, თბილისი, 1995


• 
  თამარაშვილი მ. [1902]. „ისტორია კათოლიკობისა ქართველთა შორის“. ტფილისი. 
  

ხ • გ • რ საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესიის მეთაურები მცხეთის (ქართლის) მთავარეპისკოპოსები იოანე I იაკობი იობი ელია I სვიმონ I იონა გრიგოლ I ბასილ I მობიდანი იოველ I გლონოქორი მიქაელ I არაქართულ წყაროებში მოხსენიებული მღვდელთმთავრები: მოსე • იერემია ქართლის კათოლიკოსები პეტრე I სამოელ I გაბრიელ I თავფაჩაგ (თავფეჩაღ) I ჩიმაგა I საბა (დასაბია) I ევლალე I მაკარი სამოელ II სვიმონ II სამოელ III სამოელ IV ბართლომე კირონ I იოანე II ბაბილა თაბორი სამოელ V ევნონი თავფაჩაგ II ევლალე II იოველ II სამოელ VI გიორგი I კირიონ II იზიდ-ბოზიდი თეოდორე I პეტრე II მამაი იოანე III გრიგოლ II კლემენტოსი სარმეანე თალალე მიქელ II სამოელ VII კირილე I გრიგოლ III სამოელ VIII გიორგი II გაბრიელ II ილარიონი არსენ I ევსუქი ბასილ II მიაქელ III დავით I არსენ II ერთიანი საქართველოს კათოლიკოსები და კათოლიკოს-პატრიარქები იოანე IV ოქროპირი სვიმონ III მელქისედეკ I იოანე V ოქროპირი ექვთიმე I გიორგი III გაბრიელ III დიმიტრი ბასილ III იოანე VI სვიმონ IV გულაბერისძე საბა II/ილია I ნიკოლოზ I გულაბერისძე მიქელ IV თეოდორე II ბასილ IV იოანე VII ეტიფანე ექვთიმე II არსენ III გიორგი IV ნიკოლოზ II მიქელ V არსენ IV ევდემონი ნიკოლოზ III აბრაჰამ I ექვთიმე III ბასილი V დოროთეოზ I შიო I ნიკოლოზ IV გიორგი V ელიოზი მიქელ VI დავით II თეოდორე III დავით III გუბელაძე შიო II დავით IV მარკოზი დავით V ნიკოლოზ V ევაგრე აბრაამ II ეფრემ I დოროთეოზ II იოანე VIII დიონისე ბასილ VI მელქისედეკ II მალაქია გერმანე ნიკოლოზ VI სვიმონ V ზებედე I დომენტი I ნიკოლოზ VII ნიკოლოზ VIII დოროთეოზ III დომენტი II ზებედე II იოანე IX ქრისტეფორე I ზაქარია ევდემოზ I ქრისტეფორე II დომენტი III ნიკოლოზ IX იოანე X ევდემოზ II დომენტი IV ბესარიონი კირილე II ნიკოლოზ X ანტონ I ბაგრატიონი იოსები ანტონ II ბაგრატიონი დასავლეთ საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქები სვიმეონი ნიკოლოზი არსენი დანიელი იოვაკიმე სტეფანე მალაქია I ევდემონ I ეფთვიმე I მალაქია II გრიგოლ I მაქსიმე I ნიკოლოზ ჩოლოყაშვილი ზაქარია სვიმონი ევდემონ II ეფთვიმე II დავითი გრიგოლ II ბესარიონი გერმანე იოსები მაქსიმე II დოსითეოს ქუთათელი საქართველოს ეგზარქოსები ვარლამი თეოფილაქტე იონა მოსე ევგენი ისიდორე ევსევი იოანიკე პავლე პალადი ვლადიმერი ფლავიანე ალექსი I ნიკოლოზი ნიკონი ინოკენტი ალექსი II პიტირიმე პლატონი სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქები კირიონ II საძაგლიშვილი ლეონიდე ოქროპირიძე ამბროსი ხელაია ქრისტეფორე III ციცქიშვილი კალისტრატე ცინცაძე მელქისედეკ III ფხალაძე ეფრემ II სიდამონიძე დავით V დევდარიანი ილია II შიოლაშვილი

ხ • გ • რ გურიელები გურიის ერისთავები სიმონ I გურიელი კახაბერ I გურიელი ბეშქენ გურიელი გურიის მთავრები გიორგი გურიელი კახაბერ II გურიელი გიორგი I გურიელი მამია I გურიელი როსტომ გურიელი გიორგი II გურიელი ვახტანგ I გურიელი მამია II გურიელი სიმონ II გურიელი მალაქია II ვახტანგ II გურიელი ქაიხოსრო I გურიელი დემეტრე გურიელი გიორგი III გურიელი მალაქია II გურიელი ქაიხოსრო II გურიელი მამია III გურიელი გიორგი IV გურიელი ლევან გურიელი ქაიხოსრო III გურიელი მამია IV გურიელი გიორგი V გურიელი სიმონ III გურიელი ვახტანგ III გურიელი ქაიხოსრო მამია V გურიელი სოფიო სხვა ცნობილი გურიელები თინათინ გურიელი ანა გურიელი ივანე გურიელი გრიგოლ გურიელი მამია გურიელი დიმიტრი გურიელი