ეპისკოპოსი ლიტერატურა | წყაროები | სანავიგაციო მენიურ
საეკლესიო წოდებები
ბერძ.საიდუმლომირონიეპარქიასხელთდასხმაპატრიარქებიმიტროპოლიტებიიოანესკათოლიკოსიდრამანიშანისაკანონოდავით აღმაშენებლის
(function()var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node)node.outerHTML="u003Cdiv class="mw-dismissable-notice"u003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-close"u003E[u003Ca tabindex="0" role="button"u003Eდამალვაu003C/au003E]u003C/divu003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-body"u003Eu003Cdiv id="localNotice" lang="ka" dir="ltr"u003Eu003Cdiv class="layout plainlinks" align="center"u003Eდაუკავშირდით ქართულ ვიკიპედიას u003Ca href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia" rel="nofollow"u003Eu003Cimg alt="Facebook icon.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/14px-Facebook_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/21px-Facebook_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/28px-Facebook_icon.svg.png 2x" data-file-width="256" data-file-height="256" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003Eu003Ca rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia"u003EFacebooku003C/au003Eu003C/bu003E-ის ოფიციალურ გვერდზე!nu003Cpu003Eu003Cbr /u003Enu003C/pu003Enu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003E";());
ეპისკოპოსი
Jump to navigation
Jump to search
მართლმადიდებელი ეპისკოპოსის მიტრა
ეპისკოპოსი (ბერძ. episkopos, სიტყვასიტყვით — მეთვალყურე, ზედამხედველი) — რომის კათოლიკურ, მართლმადიდებლურ და ანგლიკანურ ეკლესიებში ღვთისმსახურთა უმაღლესი წოდება, საეკლესიო იერარქიის უმაღლესი წარმომადგენელი, იგივეა, რაც არქიელი (მღვდელმთავარი), მღვდლობის უმაღლესი ხარისხის მქონე, რომელსაც უფლება აქვს შეასრულოს ქრისტიანობის შვიდივე საიდუმლო და აკურთხოს მირონი.
ეპისკოპოსი მართავს საეკლესიო-ადმინისტრაციულ ერთეულს ეპარქიას (საეპისკოპოსოს), სადაც მის პრეროგატივას შეადგენს საეკლესიო იურისდიქცია, ქრისტიანული დოგმატების სწავლება-ქადაგება, დაქვემდებარებული საყდრებისა და მონასტრების განმგებლობა, მისგან დამოკიდებული სამღვდელოების ქიროტონია (ხელთდასხმა), საეკლესიო თანამდებობებზე დანიშვნა და ა. შ.
ადრინდელ ქრისტიანულ ეკლესიაში ეპისკოპოსი იყო თემის უფროსი, განაგებდა მის ქონებას, დისციპლინარულ სასამართლოს, მასვე ეხებოდა მისდამი დაქვემდებარებული სამღვდელოების ხელთდასხმა და სხვა. ქრისტიანობის სახელმწიფო რელიგიად ცნობის შემდეგ ბიზანტიის იმპერატორებმა ეპისკოპოსებს მიანიჭეს პოლიტიკური პრივილეგიები და ზოგიერთ სამოქალაქო საქმეთა გამგებლობა. IV საუკუნიდან დამკვიდრდა ეპისკოპოსთა იერარქია, რომლის უმაღლეს საფეხურზე დგანან პატრიარქები, მათ შემდეგ მიტროპოლიტები, რომელთა ნაწილსაც აქვს არქიეპისკოპოსთა (მთავარეპისკოპოსთა) ტიტული და ვოლო საფეხურზე არიან ჩვეულებრივი ეპისკოპოსები.
საქართველოში ეპისკოპოსის თანამდებობა IV საუკუნეში შემოვიდა. ძველი ქართული წყაროებით ასახელებენ პირველ ეპისკოპოსს იოანეს, რომელიც საბერძნეთიდან მოვიდა და მცხეთაში იჯდა. ქართული მართლმადიდებლური ეკლესიის განმტკიცებასთან ერთად იზრდებოდა ეპისკოპოსთა რიცხვიც. V საუკუნიდან ისინი ექვემდებარებოდნენ "ქართლის კათალიკოსს", XI საუკუნიდან - სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქს. VII საუკუნიდან სავალდებულო იყო ეპისკოპოსის უქორწინება, ამიტომ მას მონაზონთაგან ირჩევდნენ. ეპისკოპოსს "მწყემსსაც", "მღვდელმთავარსაც" უწოდებდნენ. უმაღლესი საეკლესიო თანამდებობის პირის ტიტული იყო კათოლიკოსი და კათოლიკოს-პატრიარქი. შუა საუკუნეების საქართველოში ეპისკოპოსებმა დიდ ეკონომიკურ და პოლიტიკურ სიძლიერეს მიაღწიეს და საერო ფეოდალებს გაუთანასწორდნენ. ამასთან, ისინი რელიგიის საშუალებით დიდ მორალურ ზემოქმედებას ახდენდნენ მოსახლეობაზე. მათ უხდიდა საეპისკოპოსო გადასახადს (დრამა, ნიშანი, საკანონო და სხვა). ეპისკოპოსები აქტიურად ერეოდნენ შინაფეოდალურ პოლიტიკურ საქმიანობაში, ზოგჯერ ცენტრალური ხელისუფლების წინააღმდეგ მიმართულ სეპარატისტულ მოძრაობასაც ედგნენ სათავეში. სახელმწიფოსადმი ეკლესიის დაქვემდებარების შემდეგ (XII საუკუნეში, დავით აღმაშენებლის დროს) ეპისკოპოსებს უმრავლესობა მეფის პოლიტიკურ საყრდენ ძალად იქცა. საქართველოს პოლიტიკური დაშლის შემდეგ (XV ს.) ეპისკოპოსები თავიანთი მეფე-მთავრების მოკავშირეებად გამოდიოდნენ.
ლიტერატურა |
ლომინაძე ბ., ქსე, ტ. 4, გვ. 168, თბ., 1979
წყაროები |
- Ignatius of Antioch, Epistles of to the Ephesians, Magnesians, Trallesians, and Smyrnans, Lightfoot, trans., Harmer, ed. (Kessinger, 1891/2003). ISBN 0-7661-6498-5
- Mathews, James, Set Apart To Serve: The Role of the Episcopacy in the Wesleyan Tradition (Nashville: Abingdon, 1985).
- Moede, Gerald, The Office of Bishop in Methodism: Its History and Development (Nashville: Abingdon, 1965).
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.log.warn("Gadget "ReferenceTooltips" was not loaded. Please migrate it to use ResourceLoader. See u003Chttps://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:Gadgetsu003E."););
კატეგორია:
- საეკლესიო წოდებები
(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.084","walltime":"0.110","ppvisitednodes":"value":1649,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":39219,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":13350,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":11,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":1,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":0,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":0,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 75.334 1 -total"," 87.93% 66.238 4 თარგი:ნავდაფა"," 79.28% 59.728 1 თარგი:საეკლესიო_წოდებები"," 27.04% 20.373 3 თარგი:ნავდაფა_ქვეჯგუფი"," 20.51% 15.450 1 თარგი:Lang-el"," 13.05% 9.833 1 თარგი:LangWithName"," 9.74% 7.339 1 თარგი:Tnavbar"," 5.58% 4.204 1 თარგი:="],"cachereport":"origin":"mw1253","timestamp":"20190526173602","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"u10d4u10deu10d8u10e1u10d9u10ddu10deu10ddu10e1u10d8","url":"https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%94%E1%83%9E%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9E%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%98","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q29182","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q29182","author":"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2006-11-11T09:34:28Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/6c/Mitra5.jpg"(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":146,"wgHostname":"mw1261"););
