Falanks Taolenn Falanks Sumer | Falanks an hoplited | Falanks Makedonia | Azginivelezh | Notennoù | Lañser merdeiñ
Henc'hresGeriaoueg ar brezel
gregachhoplitedAlesant Veurlejion romanMezopotamiaSumerSagonMaen-sonn ar BulturedIliasHomerosHesiodosTeogoniahoplitedPsammetik IañEmgann C'haeronea338 kent JKfalanks Makedonia359Diodoros SikiliaBiblioteka historicagoafsarissaaspis koilè
Falanks
Sauter à la navigation
Sauter à la recherche
Ur pennad falanks (disheñvelout) zo ivez.
Soudarded ar falanks, Maen-sonn ar Bultured .
Ar falanks[1][2] (φάλαγξ /phálanx e gregach), pe falañs[3][4][5] ha falans[6] c'hoazh a oa un aozadur armet, krouet en Henc'hres, evit ober brezel. Komz a reer eus falanks klasel, hini an hoplited, adalek ar VIIvet kantved kent JK, ha falanks Makedonia dreist-holl adalek ar IVvet kantved kent JK, hag a voe benveg aloubadegoù Alesant Veur. Koulskoude, adalek kreiz an IIvet kantved e voe trec'het gant al lejion roman, dre ma oa gwevnoc'h ha hefiñv.
Taolenn
1 Falanks Sumer
2 Falanks an hoplited
2.1 Falanks Sparta
3 Falanks Makedonia
4 Azginivelezh
5 Notennoù
Falanks Sumer |
Istorourien zo a wel roud kentañ ar falanks e Mezopotamia, er IVvet milved, pa oa ganet sevenadurezh Sumer.
En IIIde milved e tiorroas impalaeriezh Sagon diazezet war ar falanks, un arme war droad hag enni soudarded armet gant goafoù ha skoedoù bras a guzhe ar c'horf, evel ma weler war Maen-sonn ar Bultured .
Falanks an hoplited |
Skeudenn empentet eus un armead hoplited o kerzhout en ur falanks.
Stankik eo implij ar ger en Ilias, gant Homeros : 34 gwech en holl.
Implijet eo bet ivez gant Hesiodos, en Teogonia.
Da gentañ e oa savet ar falanks gant keodedourien ar polisoù gresian a stourme evit difenn o c'heoded. Ne oa ket un aozadur milourel hepken met ur gumuniezh tud par;
Skoaz-ouzh-skoaz e kerzhe hoplited Henc'hres, etre -800 ha -350 kent JK, ha stok-ha-stok e veze o skoedoù ganto, ma raent evel ur voger, gant o goafoù troet war-du an enebourien.
Brezelourien c'hresian a veze gopret en Egipt adalek amzer ar faraon Psammetik Iañ.
Falanks Sparta |
En Emgann C'haeronea, e 338 kent JK e weler fin ar falanks hoplitek, pa voe faezhet gant falanks Makedonia, disheñvel e neuz hag e zoare-brezeliñ.
Falanks Makedonia |
Falanks Makedonia gant o goafoù hir.
En 359 kent JK e tegouezhas Fulup II er galloud e Makedonia, hag adaozañ a reas an arme. ur bagad soudarded a vicher, war droad, a oa dija, anvet [pezhetairoi]. Hervez Diodoros Sikilia, « Ar roue a roas d'e armeoù gwelloc'h aozadur, gwelloc'h armoù, hag a reas dezho embreger evit kustumiñ ouzh ar brezel. Empentiñ a eure fetisaat o regennadoù ma savas falanks Makedonia. »
— Biblioteka historica, XVI, 3, 1-2
Gant e soudarded e veze pep a goaf hir (betek 7,6 m) anvet sarissa, gant begoù arem, a veze dalc'het gant an daou zorn, ken n'halled ket ober gant an aspis koilè, skoed an hoplited, en devoa lezet e lec'h d'ur skoed bihanoc'h, un 60 cm treuz.
Azginivelezh |
Tostaat a reer a-wechoù doare ar falanks ha re an armeoù suis adal ar XVvet kantved.
Notennoù |
↑ E Geriadur Vallée, 1931 : falan(k)s... (gerioù deveret : falanksad, falanksti).
↑ E Geriadur Hemon-Huon, 2005.
↑ Geriadur galleg-brezhoneg Martial Ménard.
↑ Pêr Drezen, Geriaouegi Ekonomiezh, Geografiezh, Istor, TES.
↑ E Dictionnaire classique français-breton gant Reun ar Glev, 1992, pajenn 2693a.
↑ ROPARZ HEMON, NOUVEAU DICTIONNAIRE BRETON FRANÇAIS 6e ÉDITION revue et augmentée, 1978, pajenn 290b.
Rummadoù :
- Henc'hres
- Geriaoueg ar brezel
(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.052","walltime":"0.076","ppvisitednodes":"value":130,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":352,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":23,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":3,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":0,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":1741,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":0,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 39.174 1 -total"," 20.90% 8.188 1 Patrom:Daveoù"," 7.10% 2.783 1 Patrom:Pennad_zo"],"cachereport":"origin":"mw1323","timestamp":"20190827142145","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"Falanks","url":"https://br.wikipedia.org/wiki/Falanks","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q180335","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q180335","author":"@type":"Organization","name":"Contributeurs aux projets de Wikimu00e9dia","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2017-06-22T13:14:53Z","dateModified":"2018-07-22T10:46:23Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/6f/Stele_of_Vultures_detail_01a.jpg"(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":144,"wgHostname":"mw1255"););
