ფრანცისკო ვასკეს დე კორონადო ბიოგრაფია | საინტერესო ფაქტები | რესურსები ინტერნეტში | სანავიგაციო მენიუ„მეცნიერება და ცხოვრება“, 1973, № 2.რ
აკოლჰუატოლტეკებიჩიჩიმეკები
კონკისტადორებიაცტეკებიდაბადებული 1510გარდაცვლილი 1554აშშ-ის ისტორიამექსიკის ისტორია
1510სალამანკა155422 სექტემბერიმეხიკოაშშკლდოვანი მთებიდიდი კანიონისალამანკისახალ ესპანეთში1535ანტონიო დე მენდოსა1538მექსიკის1539ნიუ-მექსიკოსზუნისაცტეკების1540კონკისტადორმაოქროსავერცხლზესიმინდილობიოქათამი1540კოლორადოსარიზონამდედიდი კანიონირიო-გრანდეშისანტა-ფესტეხასურპალო-დუროდანკანზასშიარკანზასისმისურის1542მეხიკოს
(function()var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node)node.outerHTML="u003Cdiv class="mw-dismissable-notice"u003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-close"u003E[u003Ca tabindex="0" role="button"u003Eდამალვაu003C/au003E]u003C/divu003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-body"u003Eu003Cdiv id="localNotice" lang="ka" dir="ltr"u003Eu003Cdiv class="layout plainlinks" align="center"u003Eდაუკავშირდით ქართულ ვიკიპედიას u003Ca href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia" rel="nofollow"u003Eu003Cimg alt="Facebook icon.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/14px-Facebook_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/21px-Facebook_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/28px-Facebook_icon.svg.png 2x" data-file-width="256" data-file-height="256" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003Eu003Ca rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia"u003EFacebooku003C/au003Eu003C/bu003E-ის ოფიციალურ გვერდზე!nu003Cpu003Eu003Cbr /u003Enu003C/pu003Enu003Ctable class="messagebox standard-talk" style="font-size:100%; text-align:center; border:3px solid blue; background-color:white;"u003Enu003Ctbodyu003Eu003Ctru003Enu003Ctdu003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%9C%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%9B%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A8%E1%83%95%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A3%E1%83%AB%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%98_%E1%83%AB%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ვიკიპედია:ეროვნული მნიშვნელობის კატეგორიის კულტურის უძრავი ძეგლები"u003Eu003Cimg alt="Khevi, Georgia — View of Gergeti Trinity Church.jpg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Khevi%2C_Georgia_%E2%80%94_View_of_Gergeti_Trinity_Church.jpg/100px-Khevi%2C_Georgia_%E2%80%94_View_of_Gergeti_Trinity_Church.jpg" decoding="async" width="100" height="57" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Khevi%2C_Georgia_%E2%80%94_View_of_Gergeti_Trinity_Church.jpg/150px-Khevi%2C_Georgia_%E2%80%94_View_of_Gergeti_Trinity_Church.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Khevi%2C_Georgia_%E2%80%94_View_of_Gergeti_Trinity_Church.jpg/200px-Khevi%2C_Georgia_%E2%80%94_View_of_Gergeti_Trinity_Church.jpg 2x" data-file-width="900" data-file-height="510" /u003Eu003C/au003Enu003C/tdu003Enu003Ctd width="100%"u003Eu003Cbigu003Eu003Cbigu003E u003Cbu003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%9C%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%9B%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A8%E1%83%95%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A3%E1%83%AB%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%98_%E1%83%AB%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ვიკიპედია:ეროვნული მნიშვნელობის კატეგორიის კულტურის უძრავი ძეგლები"u003Eეროვნული მნიშვნელობის კატეგორიის კულტურის უძრავი ძეგლებისu003C/au003E კონკურსი დაიწყო! ჩაერთეთ და მოიგეთ პრიზები!u003C/bu003Eu003C/bigu003Eu003C/bigu003Enu003C/tdu003Eu003C/tru003Eu003C/tbodyu003Eu003C/tableu003Enu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003E";());
ფრანცისკო ვასკეს დე კორონადო
Jump to navigation
Jump to search
კორონადოს მოგზაურობის მარშრუტი
ფრანცისკო ვასკეს დე კორონადო (Francisco Vázquez de Coronado y Luján ; დაახ. 1510, სალამანკა — 1554 წლის 22 სექტემბერი, მეხიკო) — პირველი ევროპელი, რომელმაც ფეხი დადგა აშშ-ს სამხრეთ-დასავლეთ ტერიტორიაზე და აღმოაჩინა კლდოვანი მთები და დიდი კანიონი.
ბიოგრაფია |
სალამანკის მკვიდრი კორონადი ახალ ესპანეთში ჩამოვიდა 1535 წელს. მაშინ ახალი ესპანეთის ვიცე-მეფე იყო ანტონიო დე მენდოსა. კორონადომ ინდიელების აჯანყებების ჩახშობით საკუთარ თავს რეკომენდაცია გაუწია და 1538 წელს მიიღო ახალი გალისიის (მექსიკის ჩრდილო-დასავლეთი) გუბერნატორის წოდება. 1539 წელს ჩრდილოეთის მიწების გამოსაკვლევად გაუშვა მარკოს დე ნისა, რომელმაც, როდესაც დაბრუნდა, ესპანელები დაარწმუნდა სიბოლას შვიდი ქალაქის (Ciudades de oro) ზღაპრული სიმდიდრის შესახებ. ეს განძი ნიუ-მექსიკოს ტერიტორიაზე მცხოვრები ზუნის ხალხის ქვეყანაში იყო. შესაძლოა, ამ ჭორებს საფუძვლად აცტეკების ლეგენდები უდევს.
„კორონადო ჩრდილოეთით მიდის“, ფრედერიკ რემინგტონის სურათი (1861-1906).
კორონადო ჩრდილოეთის მიწების დაპყრობის სურვილით აენთო და შეაგრივა ექსპედიცია, რომელიც შედგებოდა 320 ესპანელისა (250 მხედარი და 70 ქვეითი ჯარისკაცი) და რამდენიმე ასეული ინდიელისგან. ექსპედიციაში ასევე შედიოდა ორი ხომალდი, რომლებსაც ერნანდო დე ალარკონა მეთაურობდა. ამ ექსპედიციით კორონადო მატერიკის დასავლეთ სანაპიროს გამოსაკვლევად წავიდა.
1540 წლის ივლისში კორონადომ მიაღწია ქალაქ სიბოლას. ტუზელები მას მტრულად შეხვდნენ და კონკისტადორმა ქალაქის აღება გადაწყვიტა. ტუზელები მიხვდნენ მის განზრახვას და ზუნის ჯარი ქალაქიდან ველზე გადმოვიდა. კორონადომ ინდიელები სასტიკ ბრძოლაში გაანადგურა და მათ ქალაქისკენ დაიხიეს. ესპანელები მათ დაედევდნენ და სიბოლაში შეიჭრნენ. თქმულებები ქალაქის წარმოუდგენელი სიმდიდრის შესახებ ზღაპარი აღმოჩნდა. „აქ ჩვენ ვნახეთ ის, რასაც იმ დროისთვის ოქროსა და ვერცხლზე მეტად აფასებდნენ: ბევრი სიმინდი, ლობიო და ქათამი, რომლებიც იყვნენ ახალ ესპანეთში მოყვანილებზე უფრო დიდები, უკეთესები და ყველაზე თეთრები, რაც კი ცხოვრებაში მინახავს“, — იხსენებდა ფრანცისკო დე კორონადო.
ფრანცისკო ვასკეს დე კორონადო.
1540 წლის აგვისტოში ალარკონმა შესცურა კალიფორნიის ყურეში, სადაც აღმოაჩინა მდინარე კოლორადოს დასაწყისი. გარსია ლოპეს დე კარდენასას რაზმი მივიდა არიზონამდე, სადაც ევროპელებ შორის პირველმა იხილა დიდი კანიონი. მოგვიანებით, შემოდგომაზე კორონადოს რაზმები შეერთდა რიო-გრანდეში (თანამედროვე სანტა-ფეს სიახლოვეს) და იქვე გაჩერდა.
ტუზელების დამარცხების შემდეგ, გაზაფხულზე, ესპანელები გამოვიდნენ ტეხასურ კანიონ პალო-დუროდან. იქ მას გაჩერება მოუწია, რადგან კორონადო 30 მხედართან ერთად გაემგზავრა ჩრდილოეთით (კანზასში), თავისი განძით სახელგანთქმული კვივირას საძებნად. რამდენად შორს წავიდა ის ჩრდილოეთით, უცნობია: შესაძლოა, გადალახა არკანზასის მდინარე და მიაღწია მისურის. ოქროს ნაცვლად ესპანელებმა არაფრით გამორჩეული ინდიური სოფლები იხილეს.
1542 წელს განძის ძებნაში დახარჯული ხარჯებით გაკოტრებული კორონადო ახალ გალისიაში დაბრუნდა. მიუხედავად იმისა, რომ მას მოუწია უპასუხისმგებლობისა და ავანტიურიზმის გამო აუდიენციის წინაშე წარდგომა, მან სიკვდილის ბოლომდე შეინარჩუნა ადგილი მეხიკოს საბჭოში.
საინტერესო ფაქტები |
ვესტ-ინდოეთის პეიზაჟი, დაახ. 1545 წ. კორონადოს ექსპედიციით შთაგონებით დახატული. იან მოსტარტი.
- კორონადოს სახელი ჰქვია მთას (ინგლ. Coronado Heights) არც თუ ისე შორს ქალაქ ლინდსბორგიდან (კანზასი) — ადგილი, სადაც ლეგენდის თანახმად, კორონადომ უარი თქვა ოქროს ძიების გაგრძელებაზე და მექსიკაში დაბრუნდა.
- ფილმი „ინდიანა ჯოუნსი და უკანასკნელი ჯვაროსნული ლაშქრობა“ იწყება სცენით, სადაც ახალგაზრდა ინდიანა ცდილობს იუტაში დაეპატრონოს ჯვარს, რომელიც ოდესღაც კორონადოს ეკუთვნოდა.
რესურსები ინტერნეტში |
- „მეცნიერება და ცხოვრება“, 1973, № 2.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.log.warn("Gadget "ReferenceTooltips" was not loaded. Please migrate it to use ResourceLoader. See u003Chttps://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:Gadgetsu003E."););
კატეგორია:
- კონკისტადორები
- აცტეკები
- დაბადებული 1510
- გარდაცვლილი 1554
- აშშ-ის ისტორია
- მექსიკის ისტორია
(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.144","walltime":"0.172","ppvisitednodes":"value":1180,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":59823,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":24841,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":11,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":1,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":0,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":0,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 74.505 1 -total"," 86.17% 64.198 1 თარგი:აცტეკები"," 82.93% 61.790 2 თარგი:ნავდაფა"," 15.43% 11.494 1 თარგი:ნავდაფა_ქვეჯგუფი"," 13.54% 10.089 1 თარგი:Lang-en"," 8.94% 6.663 1 თარგი:Tnavbar"," 7.76% 5.781 1 თარგი:LangWithName"],"cachereport":"origin":"mw1245","timestamp":"20190702030304","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"u10e4u10e0u10d0u10dcu10eau10d8u10e1u10d9u10dd u10d5u10d0u10e1u10d9u10d4u10e1 u10d3u10d4 u10d9u10ddu10e0u10ddu10dcu10d0u10d3u10dd","url":"https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A4%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%9D_%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%94%E1%83%A1_%E1%83%93%E1%83%94_%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%9D","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q271974","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q271974","author":"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2013-01-19T20:53:16Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/77/Coronado_expedition.jpg"(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":147,"wgHostname":"mw1320"););
