ალავერდი სექციების სია ისტორია | არქიტექტურა | დღევანდელი მდგომარეობა | საინტერესო ფაქტები | გალერეა | რესურსები ინტერნეტში | ლიტერატურა | სქოლიო | სანავიგაციო მენიუქართული ხუროთმოძღვრების ძეგლები-ალავერდი«Алавердский храм въ Кахетии» 1845.ალავერდის ტაძარში მე-13 საუკუნის ფრესკებს განადგურება ემუქრება // Presage.tvრრრ
ახმეტის ჯვარპატიოსნის ეკლესიაახმეტის ბზიანის საყდარიბულულის ეკლესიაახმეტის ეკლესიებიახმეტის ელიას ეკლესიაახმეტის კვირაცხოვლის ეკლესიაახმეტის კვირიკესა და ივლიტას ეკლესიალომისის წმინდა გიორგის ეკლესიაახმეტის მთავარანგელოზთა ეკლესიაახმეტის ნინოწმინდის ეკლესიაორბიაანთ საყდარიახმეტის სამების ეკლესიაახმეტის ღვთაების ეკლესიაახმეტის ღვთისმშობლის ეკლესიაახმეტის ღვთისმშობლის ეკლესიაახმეტის ღვთისმშობლის ეკლესიაახმეტის ღვთისმშობლის ეკლესიაახმეტის წმინდა ბარბარეს ეკლესიაახმეტის წმინდა გიორგის ეკლესიაახმეტის წმინდა გიორგის ეკლესიაზემო სვანეთისვეტიცხოველიჯვრის მონასტერისამთავროს მონასტერიგელათის მონასტერიიოანე ზედაზნელიდავით გარეჯელიშიო მღვიმელიანტონ მარტყოფელიიოსებ ალავერდელიაბიბოს ნეკრესელიისიდორე სამთავნელიისე წილკნელიმიქაელ ულუმბოელიპიროს ბრეთელითადეოზ სტეფანწმინდელიზენონ იყალთოელისტეფანე ხირსელიპიმენინათანეიოანედოდოლუკიანე
ახმეტის მუნიციპალიტეტის ტაძრებიეროვნული მნიშვნელობის კატეგორიის კულტურის უძრავი ძეგლებიიოსებ ალავერდელი
ალავერდის ეპარქიისალაზნის ველზესოფ. ალავერდთანახმეტის მუნიციპალიტეტითელავიდანიოსებ ალავერდელმაკვირიკეიოსებ ალავერდელმა12 ასურელ მამათაგანმაალაზნის ველზეთელავიდანალექსანდრეგუმბათის ყელი1742დედოფალმა თამარმაერეკლე II-მ19661615ფეიქარ-ხანისფილიპე ალავერდელიზებედენიკიფორე ირბახიმარიამ-მაკრინე ბაგრატიონიაბსიდებითტრიკონქსნავებისაკურთხევლისსამკვეთლოსსადიაკვნესგუმბათიბურჯსXIX საუკუნისინტერიერსფასადებითაღინიშიშირიმისკრამიტის2011XIII საუკუნისკახეთის საინფორმაციო ცენტრისიოსებ ალავერდელის200724 ოქტომბრიდანიუნესკოსმსოფლიო მემკვიდრეობის
(function()var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node)node.outerHTML="u003Cdiv class="mw-dismissable-notice"u003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-close"u003E[u003Ca tabindex="0" role="button"u003Eდამალვაu003C/au003E]u003C/divu003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-body"u003Eu003Cdiv id="localNotice" lang="ka" dir="ltr"u003Eu003Cdiv class="layout plainlinks" align="center"u003Eდაუკავშირდით ქართულ ვიკიპედიას u003Ca href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia" rel="nofollow"u003Eu003Cimg alt="Facebook icon.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/14px-Facebook_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/21px-Facebook_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/28px-Facebook_icon.svg.png 2x" data-file-width="256" data-file-height="256" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003Eu003Ca rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia"u003EFacebooku003C/au003Eu003C/bu003E-ის ოფიციალურ გვერდზე!nu003Cpu003Eu003Cbr /u003Enu003C/pu003Enu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003E";());
ალავერდი
Jump to navigation
Jump to search
ალავერდი | |
 | |
ძირითადი ინფორმაცია | |
|---|---|
| რელიგიური კუთვნილება | საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია |
| ქვეყანა |  საქართველო |
| სასულიერო სტატუსი | მოქმედი |
| მემკვიდრეობითი ადგილმდებარეობა | ალავერდის ეპარქია |
ხუროთმოძღვრების აღწერა | |
| ხუროთმოძღვრული ტიპი | ჯვარ-გუმბათოვანი |
| თარიღდება | VI საუკუნის შუა ხანები - XI საუკუნე |
დეტალები | |
| სიგრძე | 41,7 მ |
| სიგანე | 26,4 მ |
| სიმაღლე (მაქსიმალური) | 50 მ-ზე მეტი |
| გუმბათი | 1 |
ალავერდი — საკათედრო ტაძარი და მონასტერი. ალავერდის ეპარქიის ცენტრი. მდებარეობს ალაზნის ველზე სოფ. ალავერდთან (ახმეტის მუნიციპალიტეტი), თელავიდან 20 კმ-ზე.
ალავერდის მონასტერი VI საუკუნის შუა ხანებში დააარსა იოსებ ალავერდელმა. XI საუკუნის დასაწყისში კვირიკე კახთა მეფემ ალავერდის წმ. გიორგის პატარა ეკლესიის ადგილას ააგო საკათედრო ტაძარი, რომელიც უმთავრესად ალავერდის სახელწოდებითაა ცნობილი.
სექციების სია
1 ისტორია
2 არქიტექტურა
3 დღევანდელი მდგომარეობა
4 საინტერესო ფაქტები
5 გალერეა
6 რესურსები ინტერნეტში
7 ლიტერატურა
8 სქოლიო
ისტორია |
ალავერდის მონასტერი, რომელიც VI საუკუნეში დააარსა იოსებ ალავერდელმა, ერთ-ერთმა 12 ასურელ მამათაგანმა. მდებარეობს ალაზნის ველზე, კავკასიონის ქედის თოვლიანი მთების ფონზე, თელავიდან 20 კმ-ში. დღეს არსებული წმ. გიორგის ტაძარი XI ს-ის პირველ მეოთხედში ააგო კვირიკე კახთა მეფემ ძველი პატარა ეკლესიის ადგილას. საქართველოში ერთ-ერთი უდიდესი საკათედრო ტაძარი (41,7 მ X 26,4 მ) სიმაღლით 50 მეტრზე მეტია.
ალავერდი XI საუკუნიდან საეპისკოპოსო ცენტრი და ეპარქიის მღვდელმთავართა რეზიდენცია იყო. ამავე საუკუნიდან ალავერდის ტაძარი კახეთის სამეფო სახლის საძვლედაც იქცა.
ალავერდის ტაძარი მრავალჯერ დაზიანებულა მომხდურთაგან და მიწისძვრებისაგან. მისი პირველი დიდი რესტავრაციისას (ალექსანდრე კახთა მეფის დროს, XV საუკუნის 80-იან წლებში) აღადგინეს გუმბათის ყელი მთლიანად და კედლების ცალკეული ნაწილები. 1742 მიწისძვრის დროს დაზიანებული ალავერდის რესტავრაცია დაიწყო დედოფალმა თამარმა (1750) და დაამთავრა ერეკლე II-მ. ტაძრის ყველა აღდგენილი ნაწილი აგურით არის ნაგები. XIX საუკუნის ბოლოს ალავერდის ტაძარი შიგნით მთლიანად შეათეთრეს. კედლების გაწმენდის შემდეგ (1966) გამოვლინდა მხატვრობის რამდენიმე ფენა: პირველი და უმნიშვნელოვანესია XI საუკუნის მოხატულობის ფრაგმენტები. სამხრეთის მკლავის კედლებზე შემორჩენილია XV-XVI საუკუნეების, ხოლო დასავლეთ და ჩრდილოეთ კედლებზე XVI-XVII საუკუნეების ფრესკები.
ალავერდის ხუროთმოძღვრულ კომპლექსში, რომელსაც გარშემორტყმული აქვს გალავანი (XVII-XVIII სს.), გაერთიანებულია სხვადასხვა დროის ნაგებობები. პალატი, რომელიც საქართველოს ამ ტიპის ნაგებობათა შორის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანია, სამსართულიანი შენობაა. მისი ქვედა სართული - დიდი ზომის კამაროვანი დარბაზი, XVI-XVII საუკუნეებში სატრაპეზო ყოფილა. 1615 ახლო პერიოდშია აგებული განჯის მმართველის, ფეიქარ-ხანის აგურის სასახლე, მისი მთავარი სადგომია რვაწახნაგა, კამარით გადახურული და ფართო თაღებით გახსნილი ნაგებობა, რომელზედაც დაბალი, კვადრატული ოთახია მიშენებული. არის სხვა საცხოვრებელი ნაგებობებიც, აგრეთვე აბანო, მარანი, სამრეკლო და სხვა. თავდაპირველად, ალავერდი მამათა მონასტერი იყო. XVII-XVIII საუკუნეებში კი აქ დაარსდა დედათა მონასტერიც, სადაც მონაზვნად აღკვეცილი სამეფო ოჯახის წევრები ცხოვრობდნენ. ალავერდში ლიტერატურულ საქმიანობას ეწეოდნენ ქართველი მწერლები, კალიგრაფები, მწიგნობარნი, მ.შ. ფილიპე ალავერდელი (XVI-XVII სს.), ზებედე მთავარეპისკოპოსი (XVII ს.), ნიკიფორე ირბახი (ნიკოლოზ ჩოლოყაშვილი, XVII ს.), მარიამ-მაკრინე ბაგრატიონი (XVIII ს.) და სხვები.
არქიტექტურა |
ტაძარი ერთ-ერთი უდიდესი საეკლესიო ნაგებობაა საქართველოში (41,7x26,4, სიმაღლე 50 მ-მდე). შენობის გეგმას საფუძვლად უდევს ჯვარი, რომლის სამი, ერთმანეთის ტოლი მკლავი ნახევარწრიული აბსიდებით მთავრდება და ქმნის ე. წ. ტრიკონქს. დასავლეთის მკლავი წაგრძელებულია, აქვს გვერდის ნავები. საკურთხევლის აბსიდის ორსავე მხარეს მოთავსებულია სამკვეთლოს და სადიაკვნეს ოთახები. გარედან შენობას სწორკუთხა მოხაზულობა აქვს. ჯვრის მკლავების გადაკვეთაზე აღმართული გუმბათი ოთხ ბურჯს ეყრდნობა. ჩრდილოეთით, სამხრეთით და დასავლეთით ტაძარს ღია გალერეები ჰქონდა, რომლებიც XIX საუკუნის დასაწყისში დაუნგრევიათ. ამ სამ მხარეს არის მოთავსებული ტაძრის შესასვლელებიც. შიდა სივრცე გამოირჩევა გრანდიოზულობითა და დახვეწილი პროპორციებით. ინტერიერს კარგად ანათებს ფართო კარ-სარკმელებიდან უხვად შემოსული სინათლე (გუმბათს 16 სარკმელი აქვს). მონუმენტური ფასადები ძუნწად არის მორთული (ეს კახეთის ძეგლების საერთო თავისებურებაა). დამახასიათებელია აღმოსავლეთი ფასადის აგებულება - ხუთი დეკორატიული თაღი და ორი ღრმა სამკუთხა ნიში.
ტაძარი, უმთავრესად კი , გარე და შიგა პირი მოპირკეთებულია შირიმის მოზრდილი კვადრებით. ნაგებობა გადახურული ყოფილა ცისფრად მოჭიქული დიდი ზომის კრამიტის ფილებით, რომელთა ფრაგმენტები დღემდეა შემორჩენილი. შემორჩენილია აგრეთვე წარწერები.
დღევანდელი მდგომარეობა |
2011 წლის ივნისში ხანგრძლივმა წვიმებმა ტაძარს მნიშვნელოვანი ზიანი მიაყენა, რის შედეგადაც XIII საუკუნის ფრესკებს განადგურება ემუქრება. ტაძარში რამდენიმე ადგილზე წყალი ჩადგა. კახეთის საინფორმაციო ცენტრის ცნობით, წყლით დაიფარა ღირსი მამის, იოსებ ალავერდელის საფლავის მიმდებარე ტერიტორიაც. დანესტიანდა და დაობდა კედლები. სპეციალისტების შეფასებით, წვიმების შემთხვევაში ტაძრის და სამონასტრო კომპლექსის დატბორვა ისევ მოსალოდნელია. ასევე, საფრთხე ტაძრის მდგრადობასაც ემუქრება.[1]
საინტერესო ფაქტები |
2007 წლის 24 ოქტომბრიდან ალავერდის მონასტერი შეტანილია იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის საცდელ სიაში.[2]
გალერეა |
ალავერდის პანორამა დასავლეთიდან
ჯაბა ლაბაძის ფოტო
რესურსები ინტერნეტში |
შეგიძლიათ იხილოთ მედიაფაილები თემაზე „ალავერდი მონასტერი“ ვიკისაწყობში.- ქართული ხუროთმოძღვრების ძეგლები-ალავერდი
- «Алавердский храм въ Кахетии» 1845.
შეგიძლიათ იხილოთ მედიაფაილები თემაზე „ალავერდი მონასტერი“ ვიკისაწყობში.
ლიტერატურა |
ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 1, გვ. 260, .mw-parser-output .ts-comment-commentedTextborder-bottom:1px dotted;cursor:help@media(hover:none).mw-parser-output .ts-comment-commentedText:not(.rt-commentedText)border-bottom:0;cursor:auto
თბ., 1975 წელი.
სქოლიო |
↑ ალავერდის ტაძარში მე-13 საუკუნის ფრესკებს განადგურება ემუქრება // Presage.tv
↑ http://whc.unesco.org/en/tentativelists/5221/
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||
მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები საქართველოში
| ||||||||
(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.log.warn("Gadget "ReferenceTooltips" was not loaded. Please migrate it to use ResourceLoader. See u003Chttps://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:Gadgetsu003E."););
კატეგორია:
- ახმეტის მუნიციპალიტეტის ტაძრები
- ეროვნული მნიშვნელობის კატეგორიის კულტურის უძრავი ძეგლები
- იოსებ ალავერდელი
(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.368","walltime":"0.498","ppvisitednodes":"value":3396,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":142367,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":62856,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":15,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":4,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":20643,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":0,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 289.162 1 -total"," 26.03% 75.265 1 თარგი:ინფოდაფა_ტაძარი"," 23.71% 68.547 3 თარგი:ნავდაფა"," 16.28% 47.085 1 თარგი:ახმეტის_მუნიციპალიტეტის_ტაძრები"," 12.28% 35.510 1 თარგი:ქსე"," 10.37% 29.973 1 თარგი:Comment"," 9.26% 26.775 1 თარგი:პოზრუკა2"," 8.19% 23.678 1 თარგი:მსოფლიო_მემკვიდრეობის_ძეგლები_საქართველოში"," 7.97% 23.033 1 თარგი:პოზრუკა+2"," 6.56% 18.967 1 თარგი:GEO"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.003","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":638342,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1333","timestamp":"20190829071655","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"u10d0u10dau10d0u10d5u10d4u10e0u10d3u10d8","url":"https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%93%E1%83%98","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q1749204","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q1749204","author":"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2006-03-04T18:16:14Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/11/%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%93%E1%83%98_%E2%80%94_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%A0%E1%83%9D_%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%AB%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%93%E1%83%90_%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98.jpg"(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":144,"wgHostname":"mw1267"););
