რობერტ ჰუკი სექციების სია ბიოგრაფია | ნაშრომები და გამოგონებები | ლიტერატურა | რესურსები ინტერნეტში | სქოლიო | სანავიგაციო მენიუჰუკის "მიკროგრაფია"ჰუკის დაკარგული ხელნაწერები სამზარეულოში იპოვესRecord #118774883Robert Hooke
დაბადებული 18 ივლისიდაბადებული 1635დაბადებული 28 ივლისიგარდაცვლილი 3 მარტიგარდაცვლილი 1703ბრიტანელი გამომგონებლებიბრიტანელი ასტრონომებიბრიტანელი ფიზიკოსებიბრიტანელი ბიოლოგებიბრიტანელი ტოპოგრაფები
ინგლ.18 ივლისი1635უაიტი3 მარტი1703ლონდონიინგლისელი163518 ივლისსინგლისის1653ოქსფორდის უნივერსიტეტისჯონ უილკინზსრობერტ ბოილთანრობერტ ბოილმაბოილ-მარიოტის კანონის16601662 წელს16651666ლონდონის1665„მიკროგრაფია“უჯრედიბუზისობისასაფუარის სოკოზეასტრონომიის1678 წელს1674გეოგრაფიასაკარტოგრაფიაში„უჯრედი“17033 მარტს
(function()var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node)node.outerHTML="u003Cdiv class="mw-dismissable-notice"u003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-close"u003E[u003Ca tabindex="0" role="button"u003Eდამალვაu003C/au003E]u003C/divu003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-body"u003Eu003Cdiv id="localNotice" lang="ka" dir="ltr"u003Eu003Cdiv class="layout plainlinks" align="center"u003Eდაუკავშირდით ქართულ ვიკიპედიას u003Ca href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia" rel="nofollow"u003Eu003Cimg alt="Facebook icon.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/14px-Facebook_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/21px-Facebook_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/28px-Facebook_icon.svg.png 2x" data-file-width="256" data-file-height="256" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003Eu003Ca rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia"u003EFacebooku003C/au003Eu003C/bu003E-ის ოფიციალურ გვერდზე!nu003Cpu003Eu003Cbr /u003Enu003C/pu003Enu003Ctable class="messagebox standard-talk" style="font-size:100%; text-align:center; border:3px solid blue; background-color:white;"u003Enu003Ctbodyu003Eu003Ctru003Enu003Ctdu003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%9C%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%9B%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A8%E1%83%95%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A3%E1%83%AB%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%98_%E1%83%AB%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ვიკიპედია:ეროვნული მნიშვნელობის კატეგორიის კულტურის უძრავი ძეგლები"u003Eu003Cimg alt="Khevi, Georgia — View of Gergeti Trinity Church.jpg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Khevi%2C_Georgia_%E2%80%94_View_of_Gergeti_Trinity_Church.jpg/100px-Khevi%2C_Georgia_%E2%80%94_View_of_Gergeti_Trinity_Church.jpg" decoding="async" width="100" height="57" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Khevi%2C_Georgia_%E2%80%94_View_of_Gergeti_Trinity_Church.jpg/150px-Khevi%2C_Georgia_%E2%80%94_View_of_Gergeti_Trinity_Church.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Khevi%2C_Georgia_%E2%80%94_View_of_Gergeti_Trinity_Church.jpg/200px-Khevi%2C_Georgia_%E2%80%94_View_of_Gergeti_Trinity_Church.jpg 2x" data-file-width="900" data-file-height="510" /u003Eu003C/au003Enu003C/tdu003Enu003Ctd width="100%"u003Eu003Cbigu003Eu003Cbigu003E u003Cbu003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%9C%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%9B%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A8%E1%83%95%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A3%E1%83%AB%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%98_%E1%83%AB%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ვიკიპედია:ეროვნული მნიშვნელობის კატეგორიის კულტურის უძრავი ძეგლები"u003Eეროვნული მნიშვნელობის კატეგორიის კულტურის უძრავი ძეგლებისu003C/au003E კონკურსი დაიწყო! ჩაერთეთ და მოიგეთ პრიზები!u003C/bu003Eu003C/bigu003Eu003C/bigu003Enu003C/tdu003Eu003C/tru003Eu003C/tbodyu003Eu003C/tableu003Enu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003E";());
რობერტ ჰუკი
Jump to navigation
Jump to search
| რობერტ ჰუკი | |
|---|---|
ინგლ. Robert Hooke | |
| დაბ. თარიღი | 18 ივლისი 1635(1635-07-18)[1][2][3][4][5] ან 28 ივლისი 1635(1635-07-28)[6] |
| დაბ. ადგილი | ფრეშვოტერი |
| გარდ. თარიღი | 3 მარტი 1703(1703-03-03)[1][2][3][4][7][5](67 წლის) |
| გარდ. ადგილი | ლონდონი[8] |
| მოქალაქეობა | ინგლისის სამეფო |
| სამეცნიერო სფერო | მექანიკა, ფიზიკა, ქიმია და ბიოლოგია |
| მუშაობის ადგილი | ლონდონის სამეფო საზოგადოება |
| ალმა-მატერი | კრაისტ-ჩერჩის კოლეჯი და უესტმინსტერის სკოლა |
| ხელმოწერა |  |
რობერტ ჰუკი ვიკისაწყობში | |
რობერტ ჰუკი (ინგლ. Robert Hooke; დ. 18 ივლისი 1635, კუნძული უაიტი — გ. 3 მარტი 1703, ლონდონი) — ინგლისელი ბუნებისმეტყველი, გამომგონებელი, ასტრონომი, ბიოლოგი, ფიზიკოსი, ტოპოგრაფი.
სექციების სია
1 ბიოგრაფია
2 ნაშრომები და გამოგონებები
3 ლიტერატურა
4 რესურსები ინტერნეტში
5 სქოლიო
ბიოგრაფია |
რობერტ ჰუკი დაიბადა 1635 წლის 18 ივლისს დაბა ფერშუოტერში, ინგლისის კუნძულ უაიტზე, ადგილობრივი ეკლესიის მოძღვრის ოჯახში. მამას უნდოდა რომ მისი შვილი გაჰყოლოდა მის კვალს, მაგრამ თავის გეგმებზე უარის თქმა მოუწია, რადგან ბიჭს იმდენად სუსტი ჯანმრთელობა ჰქონდა, რომ დაწყებით სკოლაშიც კი ვერ იარა.
მამის სიკვდილის შემდეგ ჰუკი შედის რ. ბაშბის სკოლაში, 1653 წელს კი ოქსფორდის უნივერსიტეტის სტუდენტი ხდება.მალე იგი ასისტენტად აჰყავს ქიმიკოს ჯონ უილკინზს, რომელიც შემდეგ რეკომენდაციას უწევს რობერტ ბოილთან. პირველი სამუშაო რომელიც ჰუკს ბოილმა დაავალა იყო ო. ჰორიკეს მიერ გამოგონებული ტუმბოს გაუმჯობესება. ახალგაზრდა კაცმა ბრწყინვალედ გაართვა თავი ამ სამუშაოს: ამ ტუმბოს გამოყენებით აღმოაჩინა რობერტ ბოილმა ბოილ-მარიოტის კანონის სახელით ცნობილი კანონი.
უილკინზმა და ბოილმა დააკავშირეს ჰუკი ბუნებისმცოდნეობის წრესთან, რომლის წევრებმაც 1660 წელს დააარსეს ლონდონის სამეფო საზოგადოება (ინგლისის მეცნიერებათა აკადემია). მათ შორის იყო ჰუკიც. 1662 წელს ჰუკმა მიიღო ამ საზოგადოების დემონსტრატორის თანამდებობა.
1665 წლიდან ჰუკი გრეშემ-კოლეჯის პროფესორია და ლექციებს კითხულობს იქ. 1666 წლიდან კუტლერის წინადადებით ლექციებს კითხულობს ლონდონის სამეფო საზოგადოებაშიც.
ამავე წელს, ლონდონის ხანძრის შემდეგ ის ხელმძღვანელობდა აღსადგენ სამუშაოებს, შეადგინა ქალაქის აღდგენის პროექტიც, მაგრამ უდიდეს დროს უთმობდა სამეცნიერო მუშაობასაც: მისი პირველი დაამოუკიდებელი გამოკვლევა შეეხებოდა კაპილარულ მოვლენებს, რის შედეგადაც ახსნა ხის ტანში წვენის მოძრაობა.
ნაშრომები და გამოგონებები |
ჰუკის მიკროსკოპი
1665 წელს გამოდის ჰუკის ნაშრომის „მიკროგრაფია“, რომელშიც ის აღწერს უნიკალურ ცდებს: მის მიერ გაუმჯობესებული მიკროსკოპით მან აღმოაჩინა უჯრედი, აღწერა მცენარეთა უჯრედული შედგენილობა, დაკვირვება მოახდინა ბუზის თვალზე, ობისა და საფუარის სოკოზე და ბევრ სხვაზე. ამავე ნაშრომში ჰუკი ეხება სითბოსა და წვის, ასტრონომიის, ოპტიკის პრობლემებს. განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია მის მიერ ჩამოყალიბებული ჰიპოთეზა სინათლის ტალღური ბუნების შესახებ.
ფიზიკის ისტორიში ჰუკის სახელი განსაკუთრებით მტკიცედაა დაკავშირებული დრეკედობის კანონთან, რომელიც ცნობილია „ჰუკის კანონის“ სახელით. ეს კანონი ჩამოყალიბებულია ჰუკის 1678 წელს გამოსულ ბროშურაში „შესაძლებლობის აღდგენის ანუ დრეკადობის შესახებ“.
ასევე დიდი წვლილი შეიტანა მან გრავიტაციის თეორიასა და ასტრონომიაში. 1674 წელს გამოსულ მის ნაშრომში „დედამიწის მოძრაობის დამტკიცების ცდა ცდათ“, მითითებულია გრავიტაციის უნივერსალური ძალის არსებობა, მან პირველად გამოთქვა ჰიპოთეზა, რომ ამ ძალსა და მანძილს შორის უკუ კვადრატული დამოკიდებულება უნდა იყოს. ჰუკის მოსაზრებები გამოიყენა შემდეგ ისააკ ნიუტონმა თავის ნაშრომებში მსოფლიო მიზიდულობის შესახებ. მნიშვნელოვანი შრომები აქვს ჰუკს გეოგრაფიასა და კარტოგრაფიაში. პირველად მან შემოიტანა ტერმინი „უჯრედი“.
რობერტ ჰუკი გარდაიცვალა 1703 წლის 3 მარტს. მის გასვენებას ესწრებოდა ყველა მეცნიერი ვინც იმხანად ლონდონში იმყოფებოდა.
ლიტერატურა |
ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 11, გვ. 694, .mw-parser-output .ts-comment-commentedTextborder-bottom:1px dotted;cursor:help@media(hover:none).mw-parser-output .ts-comment-commentedText:not(.rt-commentedText)border-bottom:0;cursor:auto
თბ., 1987 წელი.
რესურსები ინტერნეტში |
- ჰუკის "მიკროგრაფია"
- ჰუკის დაკარგული ხელნაწერები სამზარეულოში იპოვეს
სქოლიო |
- ↑ 1.01.1გერმანიის ეროვნული ბიბლიოთეკა, ბერლინის სახელმწიფო ბიბლიოთეკა, ბავარიის სახელმწიფო ბიბლიოთეკა და სხვ. Record #118774883 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
- ↑ 2.02.1MacTutor History of Mathematics archive<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q547473"></a>
- ↑ 3.03.1Robert Hooke<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a>
- ↑ 4.04.1SNAC — 2010.<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>
- ↑ 5.05.1Structurae — Ratingen.<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3791"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1061861"></a>
↑ Library of Congress Authorities — Library of Congress.<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13219454"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q131454"></a>
↑ Find a Grave — 1995. — ed. size: 165000000<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q63056"></a>
↑ Гук Роберт // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q649"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a>
(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.log.warn("Gadget "ReferenceTooltips" was not loaded. Please migrate it to use ResourceLoader. See u003Chttps://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:Gadgetsu003E."););
კატეგორია:
- დაბადებული 18 ივლისი
- დაბადებული 1635
- დაბადებული 28 ივლისი
- გარდაცვლილი 3 მარტი
- გარდაცვლილი 1703
- ბრიტანელი გამომგონებლები
- ბრიტანელი ასტრონომები
- ბრიტანელი ფიზიკოსები
- ბრიტანელი ბიოლოგები
- ბრიტანელი ტოპოგრაფები
(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"1.216","walltime":"2.357","ppvisitednodes":"value":4771,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":51534,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":22674,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":12,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":19,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":34546,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":20,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 2316.853 1 -total"," 96.89% 2244.866 1 თარგი:ინფოდაფა_მეცნიერი"," 96.59% 2237.876 1 თარგი:ინფოდაფა"," 83.55% 1935.726 166 თარგი:ინფოდაფა/რიგი"," 41.96% 972.139 1 თარგი:Wikidata/p20"," 27.43% 635.465 1 თარგი:Wikidata/p569"," 12.84% 297.429 18 თარგი:Wikidata"," 3.76% 87.106 1 თარგი:Wikidata/p570"," 1.91% 44.357 1 თარგი:Wikidata/p19"," 1.61% 37.375 1 თარგი:სქოლიო"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.992","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":13076334,"limit":52428800,"limitreport-logs":"Got person name of Q27302 from label: «გერმანიის ეროვნული ბიბლიოთეკა»nEntity Q27302 is not a personnGot person name of Q170109 from label: «ბერლინის სახელმწიფო ბიბლიოთეკა»nEntity Q170109 is not a personnGot person name of Q256507 from label: «ბავარიის სახელმწიფო ბიბლიოთეკა»nEntity Q256507 is not a personnGot person name of Q304037 from label: «Austrian National Library»nEntity Q304037 is not a personnGot title of Q3791 from label: «Ratingen»nGot title of Q131454 from label: «Library of Congress»nGot person name of Q27302 from label: «გერმანიის ეროვნული ბიბლიოთეკა»nEntity Q27302 is not a personnGot person name of Q170109 from label: «ბერლინის სახელმწიფო ბიბლიოთეკა»nEntity Q170109 is not a personnGot person name of Q256507 from label: «ბავარიის სახელმწიფო ბიბლიოთეკა»nEntity Q256507 is not a personnGot person name of Q304037 from label: «Austrian National Library»nEntity Q304037 is not a personnGot title of Q3791 from label: «Ratingen»nCustom label provided for Q83552nv: «А. М. Прохоров»: have «I. O. Fa» matchnGot title of Q649 from label: «Москва»n","cachereport":"origin":"mw1264","timestamp":"20190829073007","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"u10e0u10ddu10d1u10d4u10e0u10e2 u10f0u10e3u10d9u10d8","url":"https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%A2_%E1%83%B0%E1%83%A3%E1%83%99%E1%83%98","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q46830","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q46830","author":"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2009-04-20T10:05:53Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/36/Robert_Hooke_Signature.png","headline":"u10d8u10dcu10d2u10dau10d8u10e1u10d4u10dau10d8 u10d1u10e3u10dcu10d4u10d1u10d8u10e1u10dbu10d4u10e2u10e7u10d5u10d4u10dau10d8, u10d2u10d0u10dbu10ddu10dbu10d2u10ddu10dcu10d4u10d1u10d4u10dau10d8, u10d0u10e1u10e2u10e0u10ddu10dcu10ddu10dbu10d8, u10d1u10d8u10ddu10dau10ddu10d2u10d8, u10e4u10d8u10d6u10d8u10d9u10ddu10e1u10d8 u10d3u10d0 u10e2u10ddu10deu10ddu10d2u10e0u10d0u10e4u10d8"(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":2548,"wgHostname":"mw1264"););
