Gjuha zyrtare e Ukrainës është ukrainishtja, një gjuhë sllave e lindjes e cila është gjuhë amtare e 67.5% e popullsisë së Ukrainës. Rusishtja është gjuhë amtare e 29.6% e popullsisë së Ukrainës dhe pjesa tjetër (2.9%) janë folësit amtarë të gjuhëve të tjera.^[1] Etnologjia liston 40 gjuhët e pakicave dhe dialektet; thuajse të gjitha janë amtare të ish - Bashkimit Sovjetik.

Sipas Nenit 10 të Kushtetutës së Ukrainës shteti ka një detyrim për të siguruar zhvillim gjithëpërfshirës dhe funksionimin e gjuhës ukrainase në të gjitha sferat e jetës shoqërore në të gjithë Ukrainën, ndërsa për të garantuar zhvillim të lirë, përdorimin dhe mbrojtjen e gjuhës ruse dhe gjuhëve të tjera të pakicave kombëtare të Ukrainës.

Gjuha dhe jeta e përditshme |

Një anketë e gushtit të vitit 2011 nga Qendra Razumkov tregoi se 53.3% e të anketuarve përdorin gjuhën ukrainase në jetën e përditshme, ndërsa 44.5% përdorin rusishten.^[2]

Në tetor të vitit 2009 anketa nga FOM-Ukrainë e 1,000 të anketuarve, 52% deklaruan që ata përdorin rusishten si "Gjuhën e tyre të komunikimit", ndërsa 41% e të anketuarve deklarojnë se e përdorin gjuhën ukrainase dhe 8% pohuan se ata përdorin një kombinim i të dyjave.^[3]

Një anketë e marsit të vitit 2010 nga Grupi Research & Branding tregoi se 65% konsideruan gjuhën ukrainase si gjuhën e tyre amtare dhe 33% rusishten. Ky sondazh tregoi gjithashtu standardin e njohurive për gjuhën ruse (gjuhën bisedore të lirë, shkrim dhe lexim) në Ukrainën aktuale është me përqindje më të lartë (76%) se standardi i njohjes së gjuhës ukrainase (69%). Më shumë të anketuar preferojnë të flasin gjuhën ukrainase (46%) se sa rusishten (38%) me 16% që preferojnë të flasin që të dyja në mënyrë të barabartë.

Në anketën e majit të vitit 2012 nga vlerësimi 50% e të anketuarve kanë konsideruar gjuhën ukrainase si gjuhën e tyre amtare, 29% rusishten, 20% i konsiderojnë të dyja si gjuhën ukrainase ashtu edhe rusishten si gjuhën e tyre amtare dhe 1% e konsiderojnë një gjuhë tjetër gjuhën e tyre amtare.^[4]

Një anketë e mbajtur në nëntor të vitit 2009 zbuloi se 54.7% e popullsisë së Ukrainës besojnë se çështja e gjuhës në Ukrainë është e parëndësishme, se çdo person mund të flasë në gjuhën të cilën ai ose ajo preferon dhe që shumë probleme më të rëndësishme ekzistojnë në vend; 14.7% e të anketuarve deklaruan se çështja e gjuhës është një problem urgjent që nuk mund të shtyhet dhe që bën thirrje për zgjidhje të menjëhershme; të tjerët 28.3% besonin se ndërsa problemi i gjuhës duhet të zgjidhet, kjo do të mund të shtyhet.^[5]

Gjuhët aktuale |

Gjuhët e Ukrainës, sipas Ethnologue, janë si më poshtë. (Nuk përfshihen Vlax Rome, Jakati, dhe sllovake, për të cilat asnjë e dhënë e popullsisë nuk është në dispozicion):^[6]

Gjuhët rajonale |

Si rezultat i legjislacionit me titull 'Projektligji mbi parimet e shtetit të politikës gjuhësore", i cili u miratua nga Verkhovna Rada në gusht të vitit 2012, gjuhët që fliten nga të paktën 10% e popullsisë së Oblastit u bë e mundur të ngritet për në statusin e 'gjuhës rajonale'. Ndërsa gjuha ukrainase ka mbetur gjuha e vetme zyrtare e vendit gjithëkombëtare, gjuhët e tjera, të varura nga miratimi i tyre nga autoritetet Oblaste, u bë e një medium i pranuar i komunikimit në fushën e arsimit, zyrat e pushtetit lokal, gjykatat dhe korrespondenca zyrtare.^[7]

Rajoni	Gjuhët  Rajonale	Rajoni	Gjuhët rajonale
Republika Autonome e Krimesë	Crimean Tatar	Luhansk Oblast	Rusishtja
Cherkasy Oblast	Lviv Oblast
Chernihiv Oblast	Mykolaiv Oblast	Rusishtja[8]
Chernivtsi Oblast	Moldovan (Tarasivtsi village only)[9]	Odessa Oblast	Rusishtja
Dnipropetrovsk Oblast	Russian	Poltava Oblast
Donetsk Oblast	Rusishtja	Rivne Oblast
Ivano-Frankivsk Oblast	Sevastopol City	Rusishtja
Kharkiv Oblast	Rusishtja	Sumy Oblast
Kherson Oblast	Rusishtja[10]	Ternopil Oblast
Khmelnytskyi Oblast	Vinnytsia Oblast
Kiev Oblast	Volyn Oblast
Kirovohrad Oblast	Zakarpattia Oblast	Hungarishtja   (vetëm qyteti Berehove)[9] Rumunishtja (vetëm fshati Bila Tserkva) [11]
Qyteti Kyiv	Zaporizhia Oblast	Rusishtja
Zhytomyr Oblast

Faktet historike |

Sipas regjistimit rus të vitit 1897 në territorin e nëntë të guberniyas Ruse në Ukrainën moderne ka dhënë rezultatet e mëposhtme:

Përbërja e gjuhës

• 
  Ukrainase - 14,931.5 (73%)


• 
  Ruse - 2,146.1 (11%)


• Hebre - 1,871.8 (9%)


• 
  Gjermanisht - 451.3 (2%)


• 
  Polonisht - 375.9 (2%)


• Gjuha Bjelloruse - 08.5 (1%)


• 
  Rumune - 185.7 (1%)


• Tjera - 1%

Lista e rajoneve të përmendura

• Poltava Governorate


• Kharkov Governorate


• Podolie Governorate


• Kiev Governorate


• Volyn Governorate


• Yekaterinoslav Governorate


• Chernigov Governorate


• Kherson Governorate


• Taurida Governorate

Harta |

• 
  

  

  
  

  
  

  Shumica vetë-të ashtuquajturit "amtare" (jo domosdoshmërisht zakonisht të folur) të gjuhës nga lokaliteti
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Ukrainës
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Ruse
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Njohja e ukrainës (e kuqe kolonë) dhe ruse (blu kolonë)
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Crimean Tatar gjuhës në Krime
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Surzhyk
  

  
  

  
  

Shih edhe |

• Gjuha Ukrainase


• 
  Demografia e Ukrainës


• Gjuha Ruse në Ukrainë

Referencat |

Bibliografia |

• Përbërja gjuhësore e popullsisë, sipas regjistrimeve Ukrainase të 2001-tës


• 
  Gjuhët e Ukrainë s nga Ethnologue


• Суржик - проблема української мови