Osmoza Ćelijska osmoza | Također pogledajte | NavigacijaOsmoza
Citologija
ionamolekulaVodahipotonična otopinahipertonična otopinaćelijacitoplazmelizeionaorganskihcarstvu
Osmoza
Jump to navigation
Jump to search
 | Ovaj članak ili neka od njegovih sekcija nije dovoljno potkrijepljena izvorima (literatura, web-stranice ili drugi izvori). Ako se pravilno ne potkrijepe validnim izvorima, sporne rečenice i navodi mogli bi biti obrisani. Pomozite Wikipediji tako što ćete navesti validne izvore putem referenci te nakon toga možete ukloniti ovaj šablon. |
Osmoza (prema grč. : guranje, tiskanje) je proces gibanja molekula otapala kroz polupropusnu membranu (membrana) koja odvaja dvije otopine različitih koncentracija. Polupropusna membrana propušta molekule otapala dok ne propušta čestice otopljenih tvari (iona i manjih molekula). Molekule otapala se zbog razlike u koncentracijama otopina gibaju s mjesta manje koncentracije prema mjestu veće koncentracije. Proces ima težnju odvijanja sve do izjednačenja koncentracija s obje strane membrane; manje koncentrirana otopina postaje koncentriranija, više koncentriranoj otopini se smanjuje koncentracija. Pojava se može najjednostavnije objasniti kinetičkom teorijom i činjenicom da na strani otopine s manjom koncentracijom otopljenih tvari ima više molekula otapala (vode) koje zato prelaze na stranu s manje molekula otapala.
Voda pri prelasku kroz membranu, zbog svojstva polarnosti, ne ovisi o potencijalu membrane, već o razlici u koncentracijama otopljenih tvari. Molekule vode teže gibanju iz otopine s nižom (hipotonična otopina) u otopinu s višom koncentracijom otopljene tvari (hipertonična otopina). Osmolaritet je relativna koncentracija otopljene tvari u sredini u kojoj se nađe ćelija.
Ćelijska osmoza |
Osmoza u ćeliji nastupa zbog razlike u osmolaritetu citoplazme s unutrašnje, i otopine s vanjske strane membrane, što dovodi do smežuravanja i bubrenja ćelije. Češća pojava bubrenja i lize ćelije nastupa zbog veće koncentracije otopljenih iona i malih organskih molekula u ćeliji, zbog čega je ona hipertonična u odnosu na svoju okolinu, pa voda ulazi u ćeliju.
Ćelije se problemu visokog osmolariteta prilagođavaju, ovisno o carstvu kojem pojedini organizam pripada:
- Ćelije biljaka, alga, gljiva, i većine bakterija su obavijene ćelijskim zidom koja je dovoljno čvrsta da spriječi rasprsnuće ćelije u hiptonočnoj otopini. U njima se, uslijed ulaska vode, stvara turgorski tlak koji količinu vode koja uđe tjera vani, pa su biljna tkiva izuzetno jaka. U hipetoničnoj otopini izlazak vode uzrokuje odvajanje membrane od ćelijske stijenke, te dovodi do procesa plazmolize i uvenuća biljke.
Životinjske ćelije problem osmolariteta rješavaju aktivnim izbacivanjem anorganskih iona i smanjivanjem razlike u koncentracijama otopljenih tvari (prvenstveno natrija) između ćelije i njene okoline (Na|K pumpa). Pri tome troše značajne količine energije.
Također pogledajte |
- Difuzija
- Homeostaza
- Potencijal vode
 | Commons ima datoteke na temu: Osmoza |
Kategorija:
- Citologija
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.044","walltime":"0.072","ppvisitednodes":"value":172,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":3665,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":794,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":10,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":0,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":10,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":0,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 49.644 1 -total"," 81.99% 40.701 1 Šablon:Commonscat"," 75.20% 37.330 1 Šablon:Sporedni_okvir"," 66.68% 33.103 1 Šablon:Side_box"," 17.70% 8.788 1 Šablon:Nedostaju_izvori"," 10.29% 5.106 1 Šablon:Ambox"," 9.79% 4.860 1 Šablon:Plain_link"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.005","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":556977,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1324","timestamp":"20190502232110","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"Osmoza","url":"https://bs.wikipedia.org/wiki/Osmoza","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q54237","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q54237","author":"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2007-05-04T11:27:29Z"(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":267,"wgHostname":"mw1324"););
