Օսմոս Բովանդակություն Պատմություն | Նշանակություն | Տես նաև | Ծանոթագրություններ | Գրականություն | Արտաքին հղումներ | Նավարկման ցանկOsmosis
ԲջջաբանությունԿենսաբանական թաղանթԿենսաֆիզիկա
հունարենկոնցենտրացիալուծույթներն1748օսմոտիկ ճնշմամբմոլեկուլայինզանգվածները
(function()var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node)node.outerHTML="u003Cdiv class="mw-dismissable-notice"u003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-close"u003E[u003Ca tabindex="0" role="button"u003Eփակելu003C/au003E]u003C/divu003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-body"u003Eu003Cdiv id="localNotice" lang="hy" dir="ltr"u003Eu003Cp class="mw-empty-elt"u003Eu003C/pu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003E";());
Օսմոս
Jump to navigation
Jump to search
Օսմոս (հունարեն՝ ὄσμος - հրում, ճնշում), տարբեր կոնցենտրացիա ունեցող երկու լուծույթներն իրարից և լուծույթը մաքուր լուծիչից միջնորմող կիսաթափանցիկ թաղանթով լուծիչի միակողմանի, ինքնաբերաբար անցումն է (դիֆուզիա) դեպի ավելի խիստ լուծույթ: Բջջային թաղանթը թափանցելի է միայն խիստ որոշակի նյութերի և անթափանց՝ մի շարք միացությունների, այդ թվում՝ ցիտոպլացմայում գտնվող նյութերի մեծամասնության համար: Ջուրը բջիջ է թափանցում օսմոսի միջոցով: Լուծույթի խտության աճմանը զուգընթաց օսմոտիկ ճնշումն աճում է(կախված է նաև ջերմաստիճանից և ծակոտիների մեծությունից):Մարդու օրգանիզմում հեղուկների օսմոտիկ ճնշումը հավասար է NaCl-ի 0.86%-անոց լուծույթի ճնշմանը: Բուսական բջիջներն օժտված են օսմոտիկ ճնշմամբ, որն արտահայտվում է ցիտոպլազմայի և բջջաթաղանթի վրա բջջահյութի նյութերի ճնշումով: Այս ճնշմանը հակադրվում է առավելագույնս ձգված բջջաթաղանթի ճնշումը ցիտոպլազմայի վրա(տուրգորային ճնշում): Բջջի կողմից ջրի ներծծման ուժգնությունը՝ ներծծող ուժը (S), կախված է բջջում եղած օսմոտիկ ճնշումից (P) և տուրգորային ճնշումից, այսինքն՝ բջջաթաղանթի դիմադրող ուժից (T). S=P-T, եթե P=T, ապա S=0, ուստի ջուրը դադարում է թափանցել բջիջ:[1][2]
Բովանդակություն
1 Պատմություն
2 Նշանակություն
3 Տես նաև
4 Ծանոթագրություններ
5 Գրականություն
6 Արտաքին հղումներ
Պատմություն |
Ժան Անտուան Նոլլե
Հայտնաբերվել է 1748 թվականին (Ա․ Նոլլե)։ Թաղանթով անցնելու լուծիչի ունակությունը քանակապես բնորոշվում է օսմոտիկ ճնշմամբ:
Եթե թաղանթը թափանցելի է նաև լուծված նյութի համար, ապա այն շարժվում է լուծիչի շարժմանը հակառակ ուղղությամբ՝ լուծույթից լուծիչ։ Դեպի կիսաթափանցիկ պատյանով ամփոփված հեղուկն ուղղված օսմոսը կոչվում էնդօսմոս, հակառակ ուղղվածը՝ էքսօսմոս։
Նշանակություն |
Օսմոսը չափազանց կարևոր նշանակություն ունի բուսական և կենդանական աշխարհի համար, բազմաթիվ կարևոր կենսապրոցեսներ իրականանում են օսմոսի շնորհիվ։ Այն կիրառում են պոլիմերների մոլեկուլային զանգվածները որոշելու, կենսաբանական կառուցվածքներն ուսումնասիրելու համար։
Տես նաև |
- Օսմոկարգավորում
- Դիալիզ
- Տուրգոր
Ծանոթագրություններ |
↑ Osmosis, Encyclopædia Britannica on-line
↑ Haynie Donald T. (2001)։ Biological Thermodynamics։ Cambridge: Cambridge University Press։ էջեր 130–136։ ISBN 0-521-79549-4
Գրականություն |
- Мелвин-Хьюз Э. А. Физическая химия, пер. с англ., кн. 1—2. — М., 1962.
- Курс физической химии / под ред. Я. И. Герасимова. — М. — Л., 1963—1966. — Т. 1—2.
- Пасынский А. Г. Коллоидная химия. — 3 изд. — М., 1968.
- Проссер Л., Браун Ф. Сравнительная физиология животных, пер. с англ.. — М., 1967.
- Гриффин Д., Новик Эл. Живой организм, пер. с англ.. — M.: Мир, 1973.
- Нобел П. Физиология растительной клетки (физико-химический подход), пер. с англ.. — М., 1973.
Արտաքին հղումներ |
- http://www.krugosvet.ru/enc/nauka_i_tehnika/himiya/OSMOS.html
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 12, էջ 566)։  |
Կատեգորիաներ:
- Բջջաբանություն
- Կենսաբանական թաղանթ
- Կենսաֆիզիկա
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.100","walltime":"0.127","ppvisitednodes":"value":756,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":6399,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":1507,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":6,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":0,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":1581,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":0,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 92.082 1 -total"," 40.75% 37.523 1 Կաղապար:Ծանցանկ"," 33.94% 31.249 1 Կաղապար:Cite_book"," 18.28% 16.833 6 Կաղապար:Книга"," 10.02% 9.229 1 Կաղապար:Lang-el"," 6.24% 5.744 1 Կաղապար:Lang-el2"," 4.05% 3.734 1 Կաղապար:ՀՍՀ"," 3.17% 2.921 1 Կաղապար:Lang"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.009","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":1021492,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1318","timestamp":"20190422011746","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"u0555u057du0574u0578u057d","url":"https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%95%D5%BD%D5%B4%D5%B8%D5%BD","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q54237","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q54237","author":"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2015-09-16T16:21:42Z","dateModified":"2018-11-02T17:55:11Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/de/Osmose3.jpg"(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":128,"wgHostname":"mw1270"););
