ტერიტორია (ქვეყნის დანაყოფი) სექციების სია ეტიმოლოგია | ტიპები | რესურსები ინტერნეტში | სქოლიო | სანავიგაციო მენიუPeace Palace Library - Research GuideOnline Etymology DictionaryOnline Etymology DictionaryDefinition of TERRITORYNations General Assembly Resolution 1514
ტერიტორიებიადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულებიგეოგრაფიული ტერმინები
სახელმწიფოსიურისდიქციისადმინისტრაციული ერთეულიქვეყნებისსაერთაშორისო პოლიტიკაშიარასუვერენულიგეოგრაფიულიპროტო-ინდო-ევროპული ფუძელათინურისამთავრობოფედერაციულიშტატსდედაქალაქიფედერალური ოლქისდამოუკიდებელისუვერენულისახელმწიფოასოცირებული სახელმწიფოადიდი ბრიტანეთიახალი ზელანდიანორვეგიააშშფედერაციული სახელმწიფოსოკეანის
(function()var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node)node.outerHTML="u003Cdiv class="mw-dismissable-notice"u003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-close"u003E[u003Ca tabindex="0" role="button"u003Eდამალვაu003C/au003E]u003C/divu003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-body"u003Eu003Cdiv id="localNotice" lang="ka" dir="ltr"u003Eu003Cdiv class="layout plainlinks" align="center"u003Eდაუკავშირდით ქართულ ვიკიპედიას u003Ca href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia" rel="nofollow"u003Eu003Cimg alt="Facebook icon.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/14px-Facebook_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/21px-Facebook_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/28px-Facebook_icon.svg.png 2x" data-file-width="256" data-file-height="256" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003Eu003Ca rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia"u003EFacebooku003C/au003Eu003C/bu003E-ის ოფიციალურ გვერდზე!nu003Cpu003Eu003Cbr /u003Enu003C/pu003Enu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003E";());
ტერიტორია (ქვეყნის დანაყოფი)
Jump to navigation
Jump to search
ტერიტორია — ერთი სახელმწიფოს იურისდიქციის ქვეშ მყოფი ადმინისტრაციული ერთეული. ქვეყნების უმრავლესობაში ადმინისტრაციული ერთეულის ტერიტორია წარმოადგენს ორგანიზებულ ნაწილს, რომელიც იმყოფება ქვეყნის კონტროლ ქვეშ, მაგრამ არ გადაიზარდა, ან შესულია ქვეყნის პოლიტიკურ სისტემაში, რომელსაც აქვს თანაბარი სტატუსი სხვა პოლიტიკურ ერთეულებთან, რომლებსაც ხშირად ეწოდებათ ისეთი ადმინისტრაციული ტერმინები, როგორებიცაა "პროვინცია" ან "შტატი". საერთაშორისო პოლიტიკაში, არასუვერენული გეოგრაფიული ზონის ტერიტორიალურ დანაყოფებს, რომლებიც იმყოფებიან სხვა სახელმწიფოების კონტროლ ქვეშ და არ აქვთ მინიჭებული თვითმმართველობის უფლებამოსილება, როგორც წესი, წარმოადგენენ მეორე დონის ადმინისტრაციულ ერთეულებს; ან ორივეს.
სექციების სია
1 ეტიმოლოგია
2 ტიპები
2.1 დედაქალაქის ტერიტორია
2.2 დამოკიდებული ტერიტორია
2.3 ფედერალური ტერიტორია
2.4 ზღვისიქითა ტერიტორია
3 რესურსები ინტერნეტში
4 სქოლიო
ეტიმოლოგია |
სიტყვა ტერიტორია წარმოდგება პროტო-ინდო-ევროპული ფუძე ters-დან (სიმშრალე).[1] აქედან წარმოიშვა ლათინური სიტყვა terra (დედამიწა, მიწა) და გვიანდელი ლათინური ტერმინი territorium (ქალაქის ირგვლივ მყოფი მიწა).[2][3]
ტიპები |
ქვეყნის დანაყოფების ტერიტორიების ტიპები მიოცავენ:
- დედაქალაქის ტერიტორია
- დამოკიდებული ტერიტორია
- ფედერალური ტერიტორია
- ზღვისიქითა ტერიტორია
არაორგანიზებული ტერიტორია — ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების არმქონე ტერიტორიები, რომლებიც იმართებიან ზემდგომი ხელისუფლების ორგანოების მიერ. პრაქტიკაში ასეთი ტერიტორიები მოსახლეობის რაოდენობის მხრივ ყოველთვის მცირერიცხოვანია.
სადავო ტერიტორია — გეოგრაფიული რაიონი, რომელზეც პრეტენზიას აცხადებს ორი ან რამდენიმე სახელმწიფო. მაგალითად ქაშმირის ტერიტორიაზე პრეტენზიას აცხადებენ ინდოეთის და პაკისტანის ხელისუფლებები; დღეისათვის დავაში მონაწილე თითოეული სახელმწიფო ქაშმირის მთელ ტერიტორიას განიხილავს საკუთარი ტერიტორიის განუყოფელ ნაწილად. მეორე მაგალითია — ტაივანი, რომლის სუვერენიტეტის სტატუსი დავის საგანს წარმოადგენს და ამ ტერიტორიაზე პრეტენზიას ჩინეთი აცხადებს.
ოკუპირებული ტერიტორია — გეოგრაფიული რაიონი, რომელიც იმყოფება სხვა სახელმწიფოს ან სახელმწიფოების შეიარაღებული ძალების კონტროლ ქვეშ და არ არის ანექსირებული მის მიერ. ამ ტერიტორიის კონტროლს გარე ძალა ზოგჯერ თვითონვე ახორციელებს, ზოგჯერ კი მის მიმართ ლოიალური მხარე. მაგალითად ოკუპირებული ღაზის სექტორი, მდინარე იორდანეს დასავლეთი ნაპირი და აღმოსავლეთ იერუსალიმი, რომლის კონტროლსაც ახორციელებს ისრაელი, მაგრამ არაბულ მხარეს გადაცემული აქვს თვითმმართველობის ზოგიერთი ფუნქციები. მეორე მაგალითია რუსეთი, რომელსაც ოკუპირებული აქვს საქართველოს კუთვნილი აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკა და ცხინვალის რეგიონი, მაგრამ დე-იურე ხელისუფლებას ახორციელებენ ადგილობრივი სეპარატისტები.
დედაქალაქის ტერიტორია |
მთავარი სტატია : დედაქალაქის ტერიტორია.დედაქალაქის ტერიტორია ან დედაქალაქის ფედერალური ტერიტორია — სპეციალურად გამოყოფილი ტერიტორია, სადაც მდებარეობენ ქვეყნების სამთავრობო რეზიდენციები. სახელმწიფო წყობის ფედერაციული მოდელის დროს არც ერთ შტატს ან ტერიტორიულ ერთეულს არ უკავია უპირატესი ადგილი, რადგანაც დედაქალაქი მდებარეობს მის საზღვრებში. დედაქალაქის ტერიტორია შეიძლება წარმოადგენდეს ფედერალური ოლქის ერთ-ერთ კონკრეტულ ფორმას.
ავსტრალია, ქვეყნის დედაქალაქი კანბერა მდებარეობს ფედერალურ ტერიტორიაზე.
ინდოეთი, ქვეყნის დედაქალაქი დელი მდებარეობს დედაქალაქის ეროვნულ ტერიტორიაზე.
ნიგერია, ქვეყნის დედაქალაქი აბუჯა მდებარეობს დედაქალაქის ფედერალურ ტერიტორიაზე.
პაკისტანი, ქვეყნის დედაქალაქი ისლამაბადი მდებარეობს ისლამაბადის ფედერალურ ტერიტორიაზე.
დამოკიდებული ტერიტორია |
მთავარი სტატია : დამოკიდებული ტერიტორია.დამოკიდებული ტერიტორია — ადმინისტრაციული ტერიტორია, რომელიც არ არის დამოუკიდებელი სუვერენული სახელმწიფო, მაგრამ პოლიტიკურად რჩება სახელმწიფოებრივ წარმონაქმნად.[4] დღეისათვის ყველა დამოკიდებული ტერიტორია ან ზღვისიქითა ტერიტორია, ან არასუვერენული ასოცირებული სახელმწიფოა. დღეისათვის მხოლოდ 4 ქვეყანა ფლობს დამოკიდებულ ტერიტორიებს: დიდი ბრიტანეთი, ახალი ზელანდია, ნორვეგია და აშშ.
- 3 გვირგვინის მიწა — გაერთიანებული სამეფოს გვირგვინის კუნძულოვანი სამფლობელოები.
ბრიტანეთის 14 ზღვისიქითა ტერიტორია — გაერთიანებული სამეფოს დამოკიდებული ტერიტორია თვითმმართველობის სხვადასხვა ხარისხით.
ბუვეს კუნძული, პეტრე I-ის კუნძული და დედოფალ მოდის მიწა — ნორვეგიის დაუსახლებელი დამოკიდებული ტერიტორიები.
კუკის კუნძულები და ნიუეს კუნძული — ახალი ზელანდიის ასოცირებული სახელმწიფოებია.
ფედერალური ტერიტორია |
მთავარი სტატია : ფედერალური ტერიტორია.ფედერალური ტერიტორია — ადმინისტრაციული ტერიტორია, რომელიც არ შედის ფედერაციული სახელმწიფოს არც ერთ შემადგენელ სუბიექტში და პირდაპირ ექვემდებარება ფედერაციის ცენტრალურ ხელისუფლებას.
ფედერალური ტერიტორიები მოიცავს:
დედაქალაქის ფედერალური ტერიტორია, (ნიგერია)
ფედერალური ტერიტორიები, (მალაიზია)
ზღვისიქითა ტერიტორია |
ზღვისიქითა ტერიტორია — მეტროპოლიიდან შორს მყოფი ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეული ფართე გაგებით, რომელიც მის მიერ იმართება ოკეანის გაღმიდან. ზღვისიქითა ტერიტორია შეიძლება იყოს ქვეყნის შემადგენელი ნაწილი ან დამოკიდებული ტერიტორია.
- 5 საფრანგეთის ზღვისიქითა გაერთიანება — საფრანგეთის ზღვისიქითა ავტონომიური ტერიტორიები, რომლებიც ასევე წარმოადგენენ მის ნაწილს.
გრენლანდია და ფარერის კუნძულები — დანიის სამეფოს შემადგენელი ნაწილები, რომლებსაც შიდა თვითმმართველობის უფლებები გააჩნიათ.
ბრიტანეთის 14 ზღვისიქითა ტერიტორია — გაერთიანებული სამეფოს დამოკიდებული ტერიტორია თვითმმართველობის სხვადასხვა ხარისხით.
ამერიკის სამოა, გუამი, ჩრდილოეთ მარიანას კუნძულები, პუერტო-რიკო და აშშ-ის ვირჯინის კუნძულები — ამერიკის შეერთებული შტატების ტერიტორიები სხვადასხვა ადგილობრივი ავტონომიის უფლებებით.
ბუვეს კუნძული, პეტრე I-ის კუნძული და დედოფალ მოდის მიწა — ნორვეგიის დაუსახლებელი დამოკიდებული ტერიტორიები.
ანტარქტიდა — ზოგიერთი ქვეყნის პრეტენზიები მის ტერიტორიაზე.
რესურსები ინტერნეტში |
- Peace Palace Library - Research Guide
სქოლიო |
↑ Online Etymology Dictionary en. წაკითხვის თარიღი: 2017-07-27
↑ Online Etymology Dictionary en. წაკითხვის თარიღი: 2017-07-27
↑ Definition of TERRITORY en. წაკითხვის თარიღი: 2017-07-27
↑ Nations General Assembly Resolution 1514
(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.log.warn("Gadget "ReferenceTooltips" was not loaded. Please migrate it to use ResourceLoader. See u003Chttps://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:Gadgetsu003E."););
კატეგორია:
- ტერიტორიები
- ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები
- გეოგრაფიული ტერმინები
(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.132","walltime":"0.164","ppvisitednodes":"value":787,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":4171,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":1568,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":8,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":0,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":1717,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":0,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 80.982 1 -total"," 71.41% 57.827 1 თარგი:სქოლიო"," 26.79% 21.692 3 თარგი:Main"," 22.79% 18.458 3 თარგი:Cite_web"," 11.22% 9.085 3 თარგი:მულტიპარამეტრი-ბმულით"," 4.84% 3.921 1 თარგი:Main_other"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.004","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":549421,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1329","timestamp":"20190526155648","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"u10e2u10d4u10e0u10d8u10e2u10ddu10e0u10d8u10d0 (u10e5u10d5u10d4u10e7u10dcu10d8u10e1 u10d3u10d0u10dcu10d0u10e7u10ddu10e4u10d8)","url":"https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90_(%E1%83%A5%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A7%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A7%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%98)","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q183366","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q183366","author":"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2017-12-16T11:48:54Z"(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":128,"wgHostname":"mw1272"););
