ფრენსის ბეკონი თხზულებები | ლიტერატურა | სქოლიო | სანავიგაციო მენიუEncyclopædia BritannicaBNF authoritiesRecord #118505696http://www.britannica.com/EBchecked/topic/48126/Francis-Bacon-Viscount-Saint-Alban
დაბადებული 22 იანვარიდაბადებული 1561გარდაცვლილი 19 აპრილიგარდაცვლილი 1626ინგლისელი ფილოსოფოსებიინგლისელი ისტორიკოსები
ინგლ.22 იანვარი1561ლონდონი9 აპრილი1626ფილოსოფოსიისტორიკოსიემპირიზმის1573პარიზში1584პარლამენტის16181621მეცნიერებისაკულტურისინდუქციაადამიანისმეხსიერებისფანტაზიისაგანსჯისფილოსოფიამმეცნიერებისაფილოსოფიისჯონ ლოკიტომას ჰობზიჯონ სტიუარტ მილი„ევთანასია“
(function()var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node)node.outerHTML="u003Cdiv class="mw-dismissable-notice"u003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-close"u003E[u003Ca tabindex="0" role="button"u003Eდამალვაu003C/au003E]u003C/divu003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-body"u003Eu003Cdiv id="localNotice" lang="ka" dir="ltr"u003Eu003Cdiv class="layout plainlinks" align="center"u003Eდაუკავშირდით ქართულ ვიკიპედიას u003Ca href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia" rel="nofollow"u003Eu003Cimg alt="Facebook icon.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/14px-Facebook_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/21px-Facebook_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/28px-Facebook_icon.svg.png 2x" data-file-width="256" data-file-height="256" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003Eu003Ca rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia"u003EFacebooku003C/au003Eu003C/bu003E-ის ოფიციალურ გვერდზე!nu003Cpu003Eu003Cbr /u003Enu003C/pu003Enu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003E";());
ფრენსის ბეკონი
Jump to navigation
Jump to search
| ფრენსის ბეკონი | |
|---|---|
 | |
| დაბ. თარიღი | 22 იანვარი 1561[1][2] |
| დაბ. ადგილი | იორკ-ჰაუსი |
| გარდ. თარიღი | 9 (19) აპრილი 1626[3][2][4](65 წლის) |
| გარდ. ადგილი | ჰაიგეიტი |
| დასაფლავებულია | ჰერტფორდშირი |
| მოქალაქეობა | ინგლისის სამეფო |
| სამეცნიერო სფერო | ფილოსოფია, მეცნიერი, ფილოსოფოსი და პოლიტიკოსი |
| ალმა-მატერი | ტრინიტის კოლეჯი, კემბრიჯის უნივერსიტეტი და პუატიეს უნივერსიტეტი |
| მეუღლე | ელის ბერნჰემი |
| მამა | ნიკოლას ბეკონი |
| დედა | ენ ბეკონი |
| ხელმოწერა |  |
ფრენსის ბეკონი ვიკისაწყობში | |
ფრენსის ბეკონი (ინგლ. Francis Bacon; დ. 22 იანვარი 1561, ლონდონი — გ. 9 აპრილი 1626, იქვე) — ინგლისელი ფილოსოფოსი, ისტორიკოსი და პოლიტიკური მოღვაწე. ემპირიზმის ფუძემდებელი.
1573 წლიდან სწავლობდა კემბრიჯში, შემდეგ — პარიზში, 1584 წლიდან პარლამენტის წევრია, 1618 წლიდან ლორდ-კანცლერი. 1621 წელს ბრალი დასდეს მექრთამეობაში, გაასამართლეს და ციხეში ჩასვეს. მეფემ შეიწყალა, მაგრამ ბეკონმა უარი თქვა სახელმწიფო სამსახურზე. ბეკონის ფილოსოფიას მეცნიერებისა და კულტურის იმდროინდელი აღმავლობის დაღი აზის. ბეკონის აზრით, მეცნიერების ძირითადი მიზანია ბუნების დამორჩილება და კულტურული მიზანშეწონილი გარდაქმნა, მაგრამ, ბეკონი ფიქრობდა, რომ ადრინდელ მეცნიერულ აღმოჩენებს შემთხვევითი ხასიათი ჰქონდა, საჭირო იყო მეცნიერების პროგრესს სისტემატური ხასიათი მისცემოდა, ამისათვის კი აუცილებელი იყო შემეცნების ახალი მეთოდების შემუშავება, რომელიც დაეყრდნობოდა ცდასა და ცდას. ეს მეთოდია ინდუქცია.
ბეკონის შრომებიდან მთავარია „მეცნიერებათა დიადი გადახალისება“, მისი პირველი ნაწილის ძირითადი თემაა არსებული და შესაძლო მეცნიერებათა კლასიფიკაცია. მეორე ნაწილი — „ახალი ორგანონი“, რომელიც ცოდნის ანალიზსა და მეცნიერების ახალ მეთოდს ეხება, დაუმთავრებელია, ხოლო მესამე ნაწილის მხოლოდ ცალკეული თავებია დაწერილი. ადამიანის სამი უნარის — მეხსიერების, ფანტაზიისა და განსჯის შესაბამისად ბეკონი მეცნიერებას სამ ნაწილად ჰყოფს: ბუნებისა და საზოგადოების ისტორია, პოეზია, ფილოსოფია.
ბეკონის მიხედვით, შემეცნების ერთადერთი გზაა შეგრძნებებისა და განსჯის მონაცემების სწორი შეერთება. ეს არის ინდუქციის უპირარესობა, სქოლასტიკურ მეთოდებთან შედარებით. იგი იძლევა ცდისა და ცდას საფუძველზე ბუნების კანონებისაკენ უწყვეტი წინსვლის საშუალებას.
ახალი მეთოდების შემუშავებისათვის საჭიროა ცრურწმენებისაგან, იდოლებისაგან განთავისუფლება. იდოლები ოთხი სახისაა:
გვარის იდოლა — ადამიანის ბუნებრივად მიდრეკილება ტელეოლოგიურად და ანთროპომორფისტულად გაიაზროს შესამეცნებელი საგნები;
გამოქვაბულის იდოლა — ადამიანის პიროვნული თავისებურებების გამო საგანთა ცალმხრივი ინდივიდუალური განხილვა; მოედნის იდოლა — ენის გამოყენების ცოდნის და არა ურთიერთობის საშუალებად, თეატრის იდოლა — საგნების განხილვა ავტორიტეტებისა და ძველი ფილოსოფიური სისტემების თვალსაზრისით.
ბეკონის ფილოსოფიამ დიდი გავლენა მოახდინა მეცნიერებისა და ფილოსოფიის შემდგომ განვითარებაზე. მისი მიმდევრები არიან: ჯონ ლოკი, ტომას ჰობზი, ჯონ სტიუარტ მილი და სხვა. ფრენსის ბეკონმა პირველმა გამოიყენა ტერმინი „ევთანასია“.
თხზულებები |
ნაშრომები, 1857—74
ახალი ორგანონი, 1938;
ახალი ატლანტიდა, 1627
ლიტერატურა |
მჭედლიშვილი ლ., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 2, გვ. 273, თბ., 1977 წელი.- ფრენსის ბეკონი, „ახალი ატლანტიდა“, ქართულად თარგმნა გიორგი ხუროშვილმა, „ნეკერი“, თბილისი, 2016.
- Фишер К., Реальная философия и ее век. Франциск Бэкон Веруламский, 2 изд., СПБ. 1870
- Милонов К. К., философия Франциска Бэкона, М., 1924;
- Субботник С., Френсис Бэкон, М., 1937;
- Anderson F. Н., The philosophy of F. Bacon, Chi., 1948;
- Green A. W., Sir F. Bacon, N. Y., [1966].
სქოლიო |
↑ Encyclopædia Britannica — Encyclopædia Britannica, Inc., 1768. — ტ. 22. — ISBN 978-1-59339-292-5<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q455"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2743906"></a>
↑ გერმანიის ეროვნული ბიბლიოთეკა, ბერლინის სახელმწიფო ბიბლიოთეკა, ბავარიის სახელმწიფო ბიბლიოთეკა და სხვ. Record #118505696 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
↑ http://www.britannica.com/EBchecked/topic/48126/Francis-Bacon-Viscount-Saint-Alban
(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.log.warn("Gadget "ReferenceTooltips" was not loaded. Please migrate it to use ResourceLoader. See u003Chttps://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:Gadgetsu003E."););
კატეგორია:
- დაბადებული 22 იანვარი
- დაბადებული 1561
- გარდაცვლილი 19 აპრილი
- გარდაცვლილი 1626
- ინგლისელი ფილოსოფოსები
- ინგლისელი ისტორიკოსები
(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.780","walltime":"1.239","ppvisitednodes":"value":4666,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":52490,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":23198,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":12,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":13,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":16861,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":14,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 1160.908 1 -total"," 94.34% 1095.174 1 თარგი:ინფოდაფა_მეცნიერი"," 93.71% 1087.931 1 თარგი:ინფოდაფა"," 68.53% 795.581 166 თარგი:ინფოდაფა/რიგი"," 23.72% 275.313 1 თარგი:Wikidata/p570"," 16.62% 192.995 1 თარგი:Wikidata/p18"," 16.35% 189.801 1 თარგი:Wikidata/p569"," 13.20% 153.186 16 თარგი:Wikidata"," 4.52% 52.469 1 თარგი:Wikidata/p20"," 3.22% 37.361 1 თარგი:სქოლიო"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.518","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":12664200,"limit":52428800,"limitreport-logs":"Got title of Q2743906 from label: «Encyclopædia Britannica, Inc.»nGot person name of Q27302 from label: «გერმანიის ეროვნული ბიბლიოთეკა»nEntity Q27302 is not a personnGot person name of Q170109 from label: «ბერლინის სახელმწიფო ბიბლიოთეკა»nEntity Q170109 is not a personnGot person name of Q256507 from label: «ბავარიის სახელმწიფო ბიბლიოთეკა»nEntity Q256507 is not a personnGot person name of Q304037 from label: «Austrian National Library»nEntity Q304037 is not a personn","cachereport":"origin":"mw1246","timestamp":"20190628221337","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"u10e4u10e0u10d4u10dcu10e1u10d8u10e1 u10d1u10d4u10d9u10ddu10dcu10d8","url":"https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A4%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%98","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q37388","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q37388","author":"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2011-02-28T09:55:32Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/5c/Somer_Francis_Bacon.jpg","headline":"u10d8u10dcu10d2u10dau10d8u10e1u10d4u10dau10d8 u10e4u10d8u10dau10ddu10e1u10ddu10e4u10ddu10e1u10d8, u10d8u10e1u10e2u10ddu10e0u10d8u10d9u10ddu10e1u10d8 u10d3u10d0 u10deu10ddu10dau10d8u10e2u10d8u10d9u10e3u10e0u10d8 u10dbu10ddu10e6u10d5u10d0u10ecu10d4"(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":122,"wgHostname":"mw1327"););
