არტურ შოპენჰაუერი სექციების სია ცხოვრება | ლიტერატურა | რესურსები ინტერნეტში | სქოლიო | სანავიგაციო მენიუვასილიევი ვ.ვ — არტურ შოპენჰაუერის ფილოსოფიაარტურ შოპენჰაუერის — ნამუშევრებიBNF authoritiesFind a GraveRecord #118610465Stanford Encyclopedia of PhilosophyChronologySchopenhauer: a BiographyA Schopenhauer TimelineArthur Schopenhauerორიგინალიდან
დაბადებული 22 თებერვალიდაბადებული 1788გარდაცვლილი 21 სექტემბერიგარდაცვლილი 1860გერმანელი ფილოსოფოსებიXIX საუკუნის გერმანელი მწერლები
გერმ.22 თებერვალი1788გდანსკი21 სექტემბერი1860მაინის ფრანკფურტიფილოსოფოსიმიზანთროპიბუდიზმისათეიზმისაფრიდრიხ ნიცშერიხარდ ვაგნერილუდვიგ ვიტგენშტაინიერვინ შრედინგერიალბერტ აინშტაინიკარლ იუნგილევ ტოლსტოიზიგმუნდ ფროიდისემიუელ ბეკეტითომას მანიგდანსკშიპრუსიის სამეფოსჰამბურგშივაიმარშიფლეიტაზემეტაფიზიკასფსიქოლოგიასAenesidemusპლატონისაიმანუელ კანტისბერლინშიიოჰან გოტლიბ ფიხტესთეოლოგდრეზდენშიგეორგ ვილჰელმ ფრიდრიხ ჰეგელი
(function()var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node)node.outerHTML="u003Cdiv class="mw-dismissable-notice"u003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-close"u003E[u003Ca tabindex="0" role="button"u003Eდამალვაu003C/au003E]u003C/divu003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-body"u003Eu003Cdiv id="localNotice" lang="ka" dir="ltr"u003Eu003Cdiv class="layout plainlinks" align="center"u003Eდაუკავშირდით ქართულ ვიკიპედიას u003Ca href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia" rel="nofollow"u003Eu003Cimg alt="Facebook icon.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/14px-Facebook_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/21px-Facebook_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/28px-Facebook_icon.svg.png 2x" data-file-width="256" data-file-height="256" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003Eu003Ca rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia"u003EFacebooku003C/au003Eu003C/bu003E-ის ოფიციალურ გვერდზე!nu003Cpu003Eu003Cbr /u003Enu003C/pu003Enu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003E";());
არტურ შოპენჰაუერი
Jump to navigation
Jump to search
| არტურ შოპენჰაუერი | |
|---|---|
 | |
| დაბ. თარიღი | 22 თებერვალი 1788(1788-02-22)[1][2][3][4][5][6] |
| დაბ. ადგილი | გდანსკი[7] |
| გარდ. თარიღი | 21 სექტემბერი 1860(1860-09-21)[7][1][2][3][4][5][6](72 წლის) |
| გარდ. ადგილი | მაინის ფრანკფურტი[8] |
| დასაფლავებულია | ფრანკფურტის მთავარი სასაფლაო |
| მოქალაქეობა |  გერმანიის კავშირი |
| სამეცნიერო სფერო | მეტაფიზიკა, ეთიკა, ესთეტიკა, ფსიქოლოგია და ფილოსოფიის ისტორია |
| მუშაობის ადგილი | ბერლინის უნივერსიტეტი და ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტი |
| ალმა-მატერი | გეტინგენის უნივერსიტეტი და ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტი |
| სამეცნიერო ხარისხი | ფილოსოფიის დოქტორი |
| მამა | Heinrich Floris Schopenhauer |
| დედა | იოჰანა შოპენჰაუერი |
გავლენა მოახდინეს
| |
| ხელმოწერა |  |
არტურ შოპენჰაუერი ვიკისაწყობში | |
არტურ შოპენჰაუერი (გერმ. Arthur Schopenhauer; დ. 22 თებერვალი 1788, დანციგი (ახლანდელი გდანსკი) — გ. 21 სექტემბერი, 1860 მაინის ფრანკფურტი) — გერმანელი ფილოსოფოსი-მიზანთროპი.
მის ყველაზე ცნობილ ნაშრომს წარმოადგენს „სამყარო, როგორც ნება და წარმოდგენა“ (გერმ.: Die Welt als Wille und Vorstellung), რომელშიც ის განმარტავს, რომ სამყაროს ამოძრავებს მუდმივი დაუკმაყოფილებლობა სურვილისა და მუდმივი ძიება დაკმაყოფილებისა. გააჩნდა რა გავლენა აღმოსავლური აზროვნებისა, ის შენიშავდა, რომ სიმართლე გაიაზრება ინდური საგების მეშვეობით; სწორედ ამიტომაც მისი ღვაწლი გამოსავლის ძიებაში მდგომარეობდა ორი მათგანის ვედანტიზმის და ბუდიზმის ნააზრევებში თუ გააზრებაში; მისი რწმენა ტრანსცედენტულ იდეალიზმში გახდა წყარო და მიზეზი მისი ათეიზმისა ისევე, როგორც ქრისტიანული ფილოსოფიის შესწავლისა.
როდესაც იგი 25 წლის იყო, გამოაქვეყნა სადოქტორო დისერტაცია „On the Fourfold Root of the Principle of Sufficient Reason“. მასში განიხილავდა ოთხ გამოკვეთილ ასპექტს, კვლევას, სამყაროს ფენომენალურობაზე, სწორედ ამ მიზეზით შეიძლება ითქვას, რომ განიცდიდა ფენომენოლოგიის გავლენას. მან გავლენა მოახდინა ისეთ მოაზროვნეებზე როგორებიცაა ფრიდრიხ ნიცშე[9], რიხარდ ვაგნერი, ლუდვიგ ვიტგენშტაინი[10], ერვინ შრედინგერი, ალბერტ აინშტაინი, კარლ იუნგი, ლევ ტოლსტოი, ზიგმუნდ ფროიდი, სემიუელ ბეკეტი[11], თომას მანი და სხვა.
თავისი მთავარი შრომა „სამყარო, როგორც ნება და წარმოდგენა”, შოპენჰაუერმა 30 წლის ასაკში დაწერა. 1844 წელს ამ წიგნის მეორე გამოცემა გამოქვეყნდა, განმარტებათა და შენიშვნების ახალი დანართით.
სექციების სია
1 ცხოვრება
2 ლიტერატურა
3 რესურსები ინტერნეტში
4 სქოლიო
ცხოვრება |
არტურ შოპენჰაუერი დაიბადა ქალაქ გდანსკში, მშობლებს ერქვათ იოჰანა შოპენჰაუერი და ჰენრიჰ ფლორ შოპენჰაუერი[12], ორივე მათგანი წარმოადგენდა შეძლებულ გერმანულ პატრიციათა ოჯახს. როდესაც პრუსიის სამეფოს ქალაქი გდანსკი ანექსირებულ იქნა პოლონეთის და ლიტვის გაერთიანების მიერ 1793 წელს, შოპენჰაუერების ოჯახი გადასახლდა ჰამბურგში. 1805 შოპენჰაუერის მამა თავს იკლავს[13] და ამ ფაქტიდან მცირე პერიოდში არტურის დედა გადადის ქალაქ ვაიმარში, შემდეგში კი გერმანიის ლიტერატურულ ცენტრში, რათა გაეგრძელებინა თავის სამწერლობო კარიერა. ერთი წლის შემდგომ, შოპენჰაუერი ტოვებს საოჯახო ბიზნესს ჰამბურგში და უერთდება დედამისს. 1799 წელს, ის იწყებს დაკვრას ფლეიტაზე[14].
1809 წელს ირიცხება გოთინგენის უნივერსიტეტის, სადაც ის ეუფლება მეტაფიზიკას და ფსიქოლოგიას გოთინგ ერნსტ შულცის ხელმძღვანელობით, რომელიც ავტორია წიგნის Aenesidemus (აენესიდემუსი). იგი ურჩევს მას, რომ კონცენტრირდეს პლატონისა და იმანუელ კანტის ნაშრომებზე. ბერლინში 1811 დან 1812 წლამდე, შოპენჰაუერი ესწრება სახელგანთქმული ფილოსოფოსის იოჰან გოტლიბ ფიხტეს და თეოლოგ ფრიდრიხ შლეიერმახერის ლექციებს.
1814 წელს შოპენჰაუერი იწყებს თავის გამორჩეულ ნაშრომზე მუშაობას "სამყარო, როგორც ნება და წარმოდგენა”. ის ასრულებს ნაწარმოებს 1818 წელს და აქვეყნებს მას. დრეზდენში 1819 წელს შოპენჰაუერმა იშვილა გოგონა, რომელიც დაიბადა და დაიღუპა იმავე წელს[15][16]. 1820 წელს შოპენჰაუერი გახდა ლექტორი ბერლინის უნივერსიტეტის. იგი გეგმავდა თავის ლექციებს თანხვედრაში ისეთ გამოჩენილ ფილოსოფოსებთან, როგორიცაა გეორგ ვილჰელმ ფრიდრიხ ჰეგელი, რომელსაც შოპენჰაუერი უწოდებს „მოუქნელ შარლატანს“"[17]. რაც არ უნდა იყოს მხოლოდ ხუთი სტუდენტი ესწრებოდა მის ლექციებს უნივერსიტეტში და იგი გაშვებულ იქნა აკადემიიდან.
1821 წელს მას შეუყვარდა 18 წლის ოპერის მომღერალი კაროლინა რიჩტერი და მასთან ჰქონდა ურთიერთობა რამდენიმე წელიწადს. თუმცა, მიუხედავად ამისა, მან უარი თქვა დაქორწინებაზე.
1860 წლის 21 სექტემბერს არტურ შოპენჰაუერი სუნთქვის უკმარისობით გარდაიცვალა[18].
ლიტერატურა |
- Cartwright, David. Schopenhauer: A Biography, Cambridge University Press, 2010. ISBN 978-0-521-82598-6
- Frederick Copleston, Arthur Schopenhauer, philosopher of pessimism (Burns, Oates & Washbourne, 1946)
- O.F.Damm, Arthur Schopenhauer – eine Biographie, (Reclam, 1912)
- Kuno Fischer, Arthur Schopenhauer (Heidelberg: Winter, 1893); revised as Schopenhauers Leben, Werke und Lehre (Heidelberg: Winter, 1898).
- Eduard Grisebach, Schopenhauer – Geschichte seines Lebens (Berlin: Hofmann, 1876).
რესურსები ინტერნეტში |
- ვასილიევი ვ.ვ — არტურ შოპენჰაუერის ფილოსოფია
არტურ შოპენჰაუერის — ნამუშევრები პროექტ „გუტენბერგზე“
სქოლიო |
- ↑ 2.02.1SNAC — 2010.<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>
- ↑ 3.03.1Nationalencyklopedin — 1999.<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1165538"></a>
- ↑ 4.04.1Find a Grave — 1995. — ed. size: 165000000<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q63056"></a>
- ↑ 5.05.1Discogs — 2000.<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q504063"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13489682"></a>
- ↑ 6.06.1Indiana Philosophy Ontology Project<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6023365"></a>
- ↑ 7.07.1გერმანიის ეროვნული ბიბლიოთეკა, ბერლინის სახელმწიფო ბიბლიოთეკა, ბავარიის სახელმწიფო ბიბლიოთეკა და სხვ. Record #118610465 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
↑ Шопенгауэр Артур // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q649"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a>
↑ Addressed in: Cate, Curtis. Friedrich Nietzsche. Chapter 7.
↑ Culture & Value, p.24, 1933–4
↑ Stanford Encyclopedia of Philosophy
↑ Schopenhauer, Arthur (1999). Chronology. კემბრიჯის უნივერსიტეტი, გვ. xxx. ISBN 978-0-521-57766-3.
↑ Safranski (1990), page 12. "There was in the father's life some dark and vague source of fear which later made him hurl himself to his death from the attic of his house in Hamburg."
↑ Cartwright, David E. (2010). Schopenhauer: a Biography. End of 2nd paragraph: Cambridge University Press, გვ. 30. ISBN 978-0-521-82598-6.
↑ A Schopenhauer Timeline. Reocities.com. წაკითხვის თარიღი: 12 March 2010.
↑ Liukkonen, Petri. Arthur Schopenhauer. კუუსანკოსკი Public Library. დაარქივებულია ორიგინალიდან - 7 October 2009.
↑ Schopenhauer, Arthur. Author's preface to "On The Fourfold Root of the Principle of sufficient reason," page 1 (On the Fourfold Root of the Principle of Sufficient Reason on Wikisource.)
↑ Schopenhauer: his life and philosophy by H. Zimmern – 1932 – G. Allen & Unwin.
<!--
NewPP limit report
Parsed by mw1258
Cached time: 20190602080933
Cache expiry: 2592000
Dynamic content: false
CPU time usage: 1.532 seconds
Real time usage: 2.946 seconds
Preprocessor visited node count: 5760/1000000
Preprocessor generated node count: 0/1500000
Post‐expand include size: 90460/2097152 bytes
Template argument size: 42902/2097152 bytes
Highest expansion depth: 16/40
Expensive parser function count: 31/500
Unstrip recursion depth: 0/20
Unstrip post‐expand size: 44104/5000000 bytes
Number of Wikibase entities loaded: 23/400
Lua time usage: 1.168/10.000 seconds
Lua memory usage: 14.18 MB/50 MB
Lua Profile:
Scribunto_LuaSandboxCallback::getEntity 860 ms 72.9%
Scribunto_LuaSandboxCallback::addStatementUsage 60 ms 5.1%
Scribunto_LuaSandboxCallback::getSiteLinkPageName 60 ms 5.1%
recursiveClone 40 ms 3.4%
Scribunto_LuaSandboxCallback::getExpandedArgument 40 ms 3.4%
Scribunto_LuaSandboxCallback::callParserFunction 40 ms 3.4%
time 40 ms 3.4%
(for generator) 40 ms 3.4%
-->
(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.log.warn("Gadget "ReferenceTooltips" was not loaded. Please migrate it to use ResourceLoader. See u003Chttps://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:Gadgetsu003E."););
კატეგორია:
- დაბადებული 22 თებერვალი
- დაბადებული 1788
- გარდაცვლილი 21 სექტემბერი
- გარდაცვლილი 1860
- გერმანელი ფილოსოფოსები
- XIX საუკუნის გერმანელი მწერლები
(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"1.532","walltime":"2.946","ppvisitednodes":"value":5760,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":90460,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":42902,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":16,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":31,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":44104,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":23,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 2872.159 1 -total"," 95.23% 2735.299 1 თარგი:ინფოდაფა_მეცნიერი"," 95.00% 2728.538 1 თარგი:ინფოდაფა"," 85.83% 2465.040 166 თარგი:ინფოდაფა/რიგი"," 29.65% 851.457 1 თარგი:Wikidata/p20"," 18.35% 527.075 1 თარგი:Wikidata/p19"," 13.91% 399.517 1 თარგი:Wikidata/p569"," 13.19% 378.935 1 თარგი:Wikidata/p570"," 6.30% 180.971 1 თარგი:Wikidata/p18"," 5.80% 166.639 17 თარგი:Wikidata"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"1.168","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":14866764,"limit":52428800,"limitreport-logs":"Got person name of Q27302 from label: «გერმანიის ეროვნული ბიბლიოთეკა»nEntity Q27302 is not a personnGot person name of Q170109 from label: «ბერლინის სახელმწიფო ბიბლიოთეკა»nEntity Q170109 is not a personnGot person name of Q256507 from label: «ბავარიის სახელმწიფო ბიბლიოთეკა»nEntity Q256507 is not a personnGot person name of Q304037 from label: «Austrian National Library»nEntity Q304037 is not a personnGot person name of Q27302 from label: «გერმანიის ეროვნული ბიბლიოთეკა»nEntity Q27302 is not a personnGot person name of Q170109 from label: «ბერლინის სახელმწიფო ბიბლიოთეკა»nEntity Q170109 is not a personnGot person name of Q256507 from label: «ბავარიის სახელმწიფო ბიბლიოთეკა»nEntity Q256507 is not a personnGot person name of Q304037 from label: «Austrian National Library»nEntity Q304037 is not a personnCustom label provided for Q83552nv: «А. М. Прохоров»: have «I. O. Fa» matchnGot title of Q649 from label: «Москва»n","limitreport-profile":[["Scribunto_LuaSandboxCallback::getEntity","860","72.9"],["Scribunto_LuaSandboxCallback::addStatementUsage","60","5.1"],["Scribunto_LuaSandboxCallback::getSiteLinkPageName","60","5.1"],["recursiveClone u003CmwInit.lua:41u003E","40","3.4"],["Scribunto_LuaSandboxCallback::getExpandedArgument","40","3.4"],["Scribunto_LuaSandboxCallback::callParserFunction","40","3.4"],["time","40","3.4"],["(for generator)","40","3.4"]],"cachereport":"origin":"mw1258","timestamp":"20190602080933","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"u10d0u10e0u10e2u10e3u10e0 u10e8u10ddu10deu10d4u10dcu10f0u10d0u10e3u10d4u10e0u10d8","url":"https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%A0_%E1%83%A8%E1%83%9D%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%B0%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q38193","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q38193","author":"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2008-12-25T22:07:36Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/bc/Arthur_Schopenhauer_by_J_Sch%C3%A4fer%2C_1859b.jpg","headline":"u10d2u10d4u10e0u10dbu10d0u10dcu10d4u10dau10d8 u10e4u10d8u10dau10ddu10e1u10ddu10e4u10ddu10e1u10d8"(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":110,"wgHostname":"mw1267"););
