წილკანი (მცხეთის მუნიციპალიტეტი) სექციების სია დემოგრაფია | არქეოლოგია | ისტორია | ღირსშესანიშნაობები | რესურსები ინტერნეტში | ლიტერატურა | სქოლიო | სანავიგაციო მენიუ41°56′48″ ჩ. გ. 44°40′04″ ა. გ. / 41.94667° ჩ. გ. 44.66778° ა. გ. / 41.94667; 44.66778ტური წილკანშიმოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014სსიპ საგანმანათლებლო და სამეცნიერო ინფრასტრუქტურის განვითარების სააგენტოКавказский календарь на 1912 годსაქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგებირ
მცხეთის მუნიციპალიტეტის სოფლები
სოფელიმცხეთის მუნიციპალიტეტშითემისერედამუხრანის ვაკეზემდინარენარეკვავისმცხეთიდანგვიანდელი ბრინჯაოს ხანიდანარქეოლოგიურიაკლდამა1979ქრისტიანულიისე წილკნელი12 ასურელი მამათაგანიწილკნის საეპისკოპოსომუხრანიბაზალეთიმთიულეთიგუდამაყარიხევიმუხრანისძაგანისძეებიდავით აღმაშენებელმაბაგრატ IVგანძისფადლონიდარბაზულ ეკლესიასბაზილიკისგუმბათისსარკმელიაკოშკისამრეკლო
(function()var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node)node.outerHTML="u003Cdiv class="mw-dismissable-notice"u003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-close"u003E[u003Ca tabindex="0" role="button"u003Eდამალვაu003C/au003E]u003C/divu003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-body"u003Eu003Cdiv id="localNotice" lang="ka" dir="ltr"u003Eu003Cdiv class="layout plainlinks" align="center"u003Eდაუკავშირდით ქართულ ვიკიპედიას u003Ca href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia" rel="nofollow"u003Eu003Cimg alt="Facebook icon.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/14px-Facebook_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/21px-Facebook_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/28px-Facebook_icon.svg.png 2x" data-file-width="256" data-file-height="256" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003Eu003Ca rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia"u003EFacebooku003C/au003Eu003C/bu003E-ის ოფიციალურ გვერდზე!nu003Cpu003Eu003Cbr /u003Enu003C/pu003Enu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003E";());
წილკანი (მცხეთის მუნიციპალიტეტი)
Jump to navigation
Jump to search
| სოფელი | |||
|---|---|---|---|
წილკანი | |||
 წილკნის ეკლესია | |||
| ქვეყანა |  საქართველო | ||
| მხარე | მცხეთა-მთიანეთის მხარემცხეთა-მთიანეთის მხარე | ||
| მუნიციპალიტეტი | მცხეთის მუნიციპალიტეტი | ||
| თემი | წილკანი | ||
| კოორდინატები | 41°56′48″ ჩ. გ. 44°40′04″ ა. გ. / 41.94667° ჩ. გ. 44.66778° ა. გ. / 41.94667; 44.66778 | ||
| დაარსდა | ბრინჯაოს ხანა | ||
| ოფიციალური ენა | ქართული | ||
| მოსახლეობა | 3590[1] კაცი (2014) | ||
| ეროვნული შემადგენლობა | ქართველები (98,3 %) | ||
| რელიგიური შემადგენლობა | მართლმადიდებლები | ||
| სასაათო სარტყელი | UTC+4 | ||
| |||
წილკანი ვიკისაწყობში | |||
წილკანი — სოფელი მცხეთის მუნიციპალიტეტში, თემის ცენტრი (სოფელი ერედა). მდებარეობს მუხრანის ვაკეზე, მდინარე ნარეკვავის მარცხენა მხარეს. მცხეთიდან 10 კმ. სოფელში არის საჯარო სკოლა[2]
სექციების სია
1 დემოგრაფია
2 არქეოლოგია
3 ისტორია
4 ღირსშესანიშნაობები
5 რესურსები ინტერნეტში
6 ლიტერატურა
7 სქოლიო
დემოგრაფია |
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 3590 ადამიანი.[1]
| აღწერის წელი | მოსახლეობა |
|---|---|
| 1911[3] | 1252 |
| 2002 |  2767[4] |
| 2014 | 3590 |
არქეოლოგია |
მთავარი სტატია : წილკნის აკლდამა.სოფელი დასახლებულია გვიანდელი ბრინჯაოს ხანიდან. სოფლის აღმოსავლეთით 1,5 კმ-ზე აღმოჩენილია ადრინდელი ქრისტიანული ხანის (IV-V საუკუნეების) არქეოლოგიური ძეგლია - მიწისქვეშა აკლდამა. ის, სავარაუდოდ, წარჩინებულ საეკლესიო მოღვაწეთა განსასვენებელი იყო. აკლდამა გაითხარა 1979 წელს. მასში ესვენა სუდარაში გახვეული რვა მამაკაცი. მიცვალებულები დაკრძალული იყვნენ ქრისტიანული წესით - გულაღმა გაშოტილი, თავით დასავლეთისაკენ. გათხრისას აკლდამა გაძარცვული იყო. აკლდამის დასავლეთით გამოვლინდა ნახევარწრიულაბსიდიანი ტაძრის ნაშთი, ხოლო ჩრდილოეთით რიყის ქვით ნაგები ზღუდის ნაწილი.
ისტორია |
მთავარი სტატია : წილკანი (მხარე).სოფლის განვითარებაში დიდი როლი ითამაშა მისმა გეოგრაფიულმა მდებარეობამ. აქ იყრიდა თავს ქართლ-კახეთისა და ერწოს გზები. VI საუკუნეში წილკანში მოღვაწეობდა ისე წილკნელი, ერთ-ერთი 12 ასურელი მამათაგანი. ტრადიცია მას მიაწერს სარწყავი არხის - „წილკნის რუს“ მშენებლობას. მთიანეთში ქრისტიანობის გავრცელების დროს შეიქმნა წილკნის საეპისკოპოსო. მასში შედიოდა მუხრანი, ბაზალეთი, მთიულეთი, გუდამაყარი და ხევი. VIII-IX საუკუნეებში წილკანი ხან ქართლის, ხან კახეთის შემადგენლობაშია. მის მითვისებას ცდილობდნენ მუხრანის ერისთავები ძაგანისძეები. XI საუკუნეში ერისთავის ძმამ მოდესტომ წილკნის საეპისკოპოსოს ყმა-მამული მიიტაცა. დავით აღმაშენებელმა მოტაცებული მიწები კვლავ საეპისკოპოსოს დაუბრუნა. XI საუკუნის 60-იან წლებში ბაგრატ IV-მ წილკანთან დაამარცხა და გააქცია განძის ამირა ფადლონი. XVII-XVIII საუკუნეებში წილკანი თურქთა, ყიზილბაშთა და განსაკუთრებით ლეკთა თარეშმა დიდად დააზარალა.
ღირსშესანიშნაობები |
მთავარი სტატია : წილკნის ეკლესია.წილკანში დგას წილკნის ტაძარი, რომელიც საეპისოკოსო საყდარს წარმოადგენდა. ტაძარი აშენდა IV საუკუნის დასასრულს - V საუკუნის პირველი ნახევარში და წარმოადგენდა დარბაზულ ეკლესიას. V-VI საუკუნეების მიჯნაზე ის მოაქციეს ახალი, სამნავიანი ბაზილიკის შემადგენლობაში. განვითარებულ ფეოდალურ ხანაში ორივე ნაგებობა ახალი, გუმბათოვანი ტაძრის ფარგლებში მოექცა.
ტაძარი ცენტრალურ-გუმბათოვანი ნაგებობაა. ნაშენია ქვიშაქვის თლილი კვადრებით. გუმბათის ყელი ოთხ თავისუფლად მდგომ ბურჯს ეყრდნობა. მასზე გადასვლა ხდება აფრების მეშვეობით. გუმბათში 12 სარკმელია.
ტაძრის ინტერიერისა და ფასადების ორნამენტები მეტისმეტად განსხვავებულია, რადგან ყოველი გადაკეთებისა და აღდგენის დროს ტაძარს დროის შესაფერისი ჩუქურთმებით ამკობდნენ. დღეს ტაძარზე შემორჩენილია როგორც ადრეულო ხანის, ისე განვითარებული და გვიანდელი ფეოდალური ხანის ორნამენტით მორთული ნაწილები და ცალკეული ფრაგმენტები.
მოხატულობა მხოლოდ გუმბათშია შემორჩენილი. ის XVI-XVIII საუკუნეებს მიეკუთვნება. შესრულებულია ბაცი შინდისფერი, მოწითალო, ყვითელი და ლურჯი ფერებით. გამოსახულებანი პატარა ზომისაა, ნახატი - უხეში.
ტაძარს გარს ერტყმის გალავანი, რომელიც XVIII საუკუნის მეორე ნახევარშია აგებული. ამ გალავნის გარეთ, ჩრდილოეთით და დასავლეთით, შემორჩენილია უფრო ძველი გალავნის ნაშთები. სათოფურები მხოლოდ აღმოსავლეთის და სამხრეთის კედლებშია შემორჩენილი. გალავნის ყოველ კუთხეში გეგმით წრიული თითო კოშკი დგას. XIX საუკუნეში სამხრეთ-აღმოსავლეთის კოშკის შესასვლელზე დააშენეს სამრეკლო.
რესურსები ინტერნეტში |
- ტური წილკანში
ლიტერატურა |
ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 9, გვ. 324, თბ., 1985 წელი.- საქართველოს ისტორიისა და კულტურის ძეგლთა აღწერილობა, ტ. 5, 1990 წ. გვ. 339-342.
სქოლიო |
- ↑ 1.01.1მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014. საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური (ნოემბერი 2014). წაკითხვის თარიღი: 6 სექტემბერი 2016.
↑ სსიპ საგანმანათლებლო და სამეცნიერო ინფრასტრუქტურის განვითარების სააგენტო
↑ Кавказский календарь на 1912 год
↑ საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები
| ||||||||||
(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.log.warn("Gadget "ReferenceTooltips" was not loaded. Please migrate it to use ResourceLoader. See u003Chttps://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:Gadgetsu003E."););
კატეგორია:
- მცხეთის მუნიციპალიტეტის სოფლები
(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.472","walltime":"0.656","ppvisitednodes":"value":8599,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":122887,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":57634,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":33,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":8,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":2576,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":1,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 529.114 1 -total"," 77.28% 408.912 1 თარგი:ინფოდაფა_დასახლება"," 72.41% 383.143 1 თარგი:ინფოდაფა"," 29.49% 156.025 167 თარგი:ინფოდაფა/რიგი"," 17.82% 94.276 29 თარგი:Wikidata"," 14.45% 76.462 1 თარგი:Wikidata/p18"," 13.36% 70.669 1 თარგი:გამოსახულების_ფორმატირება"," 11.93% 63.147 1 თარგი:Str_right"," 11.71% 61.982 2 თარგი:Wikidata-coords"," 11.29% 59.712 1 თარგი:Str_sub_long"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.080","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":2467172,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1271","timestamp":"20190527185320","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"u10ecu10d8u10dau10d9u10d0u10dcu10d8 (u10dbu10eau10eeu10d4u10d7u10d8u10e1 u10dbu10e3u10dcu10d8u10eau10d8u10deu10d0u10dau10d8u10e2u10d4u10e2u10d8)","url":"https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98_(%E1%83%9B%E1%83%AA%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%98)","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q4709733","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q4709733","author":"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2011-08-28T07:50:11Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/6e/Tsilkani_Cathedral.jpg"(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":150,"wgHostname":"mw1331"););
