Skip to main content

ლიტვა სექციების სია სახელწოდება ისტორია გეოგრაფია სახელმწიფო დემოგრაფია ეთნოგრაფია ეკონომიკა ტურიზმი მემკვიდრეობა სქოლიო სანავიგაციო მენიუ54°41′ ჩ. გ. 25°19′ ა. გ. / 54.683° ჩ. გ. 25.317° ა. გ. / 54.683; 25.317NutarimasNumber of populationLithuanian 2011 Population Census in BriefLithuaniaGini coefficient of equivalised disposable income (source: SILC)2014 Human Development Report Summaryრრრრ

გერმანიის დროშაგერმანიადანიის დროშადანიაესტონეთის დროშაესტონეთილატვიის დროშალატვიალიტვის დროშალიტვაპოლონეთის დროშაპოლონეთირუსეთის დროშარუსეთიფინეთის დროშაფინეთიშვედეთის დროშაშვედეთი


ლიტვაევროპის ქვეყნებიბალტიის ზღვის ქვეყნებიევროკავშირის წევრი სახელმწიფოებინატოს წევრი სახელმწიფოებიგაეროს წევრი სახელმწიფოები


ლიტვ.ლიტვ.ჩრდილოეთ ევროპაშიბალტიისპირეთისბალტიის ზღვისშვედეთიდანდანიიდანლატვიაბელარუსიპოლონეთირუსეთისექსკლავიკალინინგრადის ოლქიბალტიის ზღვა2012 წლისვილნიუსილიტველებილიტვურ ენაზელიტველებიკათოლიკეებილიტვური ენაინდოევროპულ ენათაქვის ხანასსლავებთან1230 წელსმინდაუგასმალიტვის დიდი სამთავროსXIV საუკუნეშილიტვის დიდი სამთავრობელორუსისუკრაინისრუსეთისლატვიისპოლონეთისაესტონეთის1569 წელსლუბლინის უნიისპოლონეთისალიტვის დიდი სამთავროსრუსეთისXVIII საუკუნეშირუსეთსპირველ მსოფლიო ომამდე1918 წლის16 თებერვალს1940 წლის21 ივლისს1940 წლის3 აგვისტოდანსსრკფაშისტური გერმანიის1939 წლისმარტშიკლაიპედა1944 წელსფაშისტური გერმანიისგან1990 წლის11 მარტსსაბჭოთა კავშირის20072008 წლებშიევროკავშირისჩრდილოატლანტიკური ხელშეკრულების ორგანიზაციისევროპის საბჭოსევროკავშირისაშენგენის ხელშეკრულებისკვედლინბურგის ანალებილიტვის დიდი სამთავროკერნავევიტაუტასივიტაუტასისგედიმინასივილიამგელი1353ვილნიუსივილია1354ბაროკოსტევტონთა ორდენმაპრუსიაბალტიის ზღვისფორპოსტილატვიაბელარუსიპოლონეთირუსეთიკალინინგრადის ოლქიაუქშთაითიაჟემაიტიასუვალკიაძუკიაპოლონეთისრუსეთისსამოგიტიავილნიუსისგერმანიისლატვიასკლაიპედაშიკალინინგრადის










(function()var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node)node.outerHTML="u003Cdiv class="mw-dismissable-notice"u003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-close"u003E[u003Ca tabindex="0" role="button"u003Eდამალვაu003C/au003E]u003C/divu003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-body"u003Eu003Cdiv id="localNotice" lang="ka" dir="ltr"u003Eu003Cdiv class="layout plainlinks" align="center"u003Eდაუკავშირდით ქართულ ვიკიპედიას u003Ca href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia" rel="nofollow"u003Eu003Cimg alt="Facebook icon.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/14px-Facebook_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/21px-Facebook_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/28px-Facebook_icon.svg.png 2x" data-file-width="256" data-file-height="256" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003Eu003Ca rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia"u003EFacebooku003C/au003Eu003C/bu003E-ის ოფიციალურ გვერდზე!nu003Cpu003Eu003Cbr /u003Enu003C/pu003Enu003Ctable class="messagebox standard-talk" style="font-size:100%; text-align:center; border:3px solid blue; background-color:white;"u003Enu003Ctbodyu003Eu003Ctru003Enu003Ctdu003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Wikimedia_CEE_Spring_2019" title="ვიკიპედია:Wikimedia CEE Spring 2019"u003Eu003Cimg alt="CEE Spring CEE.xcf" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/CEE_Spring_CEE.xcf/100px-CEE_Spring_CEE.xcf.png" decoding="async" width="100" height="65" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/CEE_Spring_CEE.xcf/150px-CEE_Spring_CEE.xcf.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/CEE_Spring_CEE.xcf/200px-CEE_Spring_CEE.xcf.png 2x" data-file-width="548" data-file-height="356" /u003Eu003C/au003Enu003C/tdu003Enu003Ctd width="100%"u003Eu003Cbigu003Eu003Cbigu003E u003Cbu003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Wikimedia_CEE_Spring_2019" title="ვიკიპედია:Wikimedia CEE Spring 2019"u003Eვიკიგაზაფხული 2019u003C/au003E დაიწყო! ჩაერთეთ ვიკიმარათონში და მოიგეთ პრიზებიu003C/bu003Eu003C/bigu003Eu003C/bigu003Eu003Cbr /u003E(კონკურსში მონაწილეობამდე გაეცანით მის u003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Wikimedia_CEE_Spring_2019/%E1%83%AC%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ვიკიპედია:Wikimedia CEE Spring 2019/წესები"u003Eu003Cbu003Eწესებსu003C/bu003Eu003C/au003E)nu003C/tdu003Eu003C/tru003Eu003C/tbodyu003Eu003C/tableu003Enu003Cpu003Eu003Cbr /u003Enu003C/pu003Enu003Ctable class="messagebox standard-talk" style="font-size:100%; text-align:center; border:3px solid red; background-color:white;"u003Enu003Ctbodyu003Eu003Ctru003Enu003Ctdu003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%A1%E1%83%98_2019" title="ვიკიპედია:საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა კონკურსი 2019"u003Eu003Cimg alt="UG-GE Wikipedia contest CBP.png" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png/200px-UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png" decoding="async" width="200" height="81" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png/300px-UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png/400px-UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png 2x" data-file-width="1270" data-file-height="512" /u003Eu003C/au003Enu003C/tdu003Enu003Ctd width="100%"u003Eu003Cbigu003Eu003Cbigu003E u003Cbu003E1 აპრილიდან - 31 მაისის ჩათვლით ჩაერთეთ u003Cbr /u003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%A1%E1%83%98_2019" title="ვიკიპედია:საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა კონკურსი 2019"u003Eსაბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა კონკურსშიu003C/au003E!u003Cbr /u003E შექმენით სტატიები და მოიგეთ პრიზებიu003C/bu003Eu003C/bigu003Eu003C/bigu003Enu003C/tdu003Eu003C/tru003Eu003C/tbodyu003Eu003C/tableu003Enu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003E";());




ლიტვა




მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია






Jump to navigation
Jump to search






















































































































ლიტვის რესპუბლიკა
Lietuvos Respublika

ლიტვა




ლიტვის
დროშა გერბი

ჰიმნი: Tautiška giesmė
ეროვნული სიმღერა

ლიტვის მდებარეობა ევროპაში

ლიტვის მდებარეობა ევროპაში



დედაქალაქი
ვილნიუსი
54°41′ ჩ. გ. 25°19′ ა. გ. / 54.683° ჩ. გ. 25.317° ა. გ. / 54.683; 25.317
ოფიციალური ენა ლიტვური

ეთნიკური ჯგუფები
  • 84,1 % ლიტველები

  • 6,6 % პოლონელები

  • 5,8 % რუსები

  • 1,2 % ბელარუსები

  • 0,5 % უკრაინელები

  • 0,1 % ებრაელები

  • 0,1 % თათრები

  • 0,1 % გერმანელები

  • 0,1 % ბოშები

  • 0,1 % ლატვიელები

  • 1,3 % სხვები
ეთნოქორონიმი ლიტველი
მთავრობა
უნიტარული საპარლამენტო რესპუბლიკა[1][2]
 -  პრეზიდენტი დალია გრიბაუსკაიტე
 -  პრემიერ-მინისტრი ალგირდას ბუტკევიჩიუსი
 -  სეიმის თავმჯდომარე ლორეტა გრაუჟინენე
საკანონმდებლო ორგანო სეიმი
დაარსება
 -  ლიტვის პირველი ხსენება 9 მარტი, 1009 
 - 
მინდაუგასის გამეფება		 6 ივლისი, 1253 
 -  გაერთიანება პოლონეთთან 2 თებერვალი, 1386 
 - 
პოლონეთ-ლიტვის
თანამეგობრობის შექმნა		 1 ივლისი, 1569 
 -  თანამეგობრობის დანაწილება 24 ოქტომბერი, 1795 
 -  დამოუკიდებლობის გამოცხადება 16 თებერვალი, 1918 
 -  1-ლი საბჭოთა ოკუპაცია 15 ივნისი, 1940 
 -  ფაშისტური გერმანიის ოკუპაცია 22 ივნისი, 1941 
 -  მე-2 საბჭოთა ოკუპაცია ივლისი, 1944 
 -  დამოუკიდებლობის აღდგენა 11 მარტი, 1990 
 -  ევროკავშირში გაწევრიანება 1 მაისი, 2004 
ფართობი
 -  სულ 65 300 კმ2 (123-ე)
 -  წყალი (%) 1.35
მოსახლეობა
 -  2014 შეფასება 2 944 459[3]
 -  2011 აღწერა 3 043 429[4]
 -  სიმჭიდროვე 50,3 კაცი/კმ2 

მშპ (მუპ)		 2014 შეფასება
 -  სულ $70.904 მილიარდი[5]
 -  ერთ სულ მოსახლეზე $23 978[5]

მშპ (ნომინალი)		 2014 შეფასება
 -  სულ $49.506 მილიარდი[5]
 -  ერთ სულ მოსახლეზე $16 741[5]

ჯინი (2013)
negative increase 32.0[6]
საშუალო

აგი (2014)
Steady2.svg 0.834[7]
ძალიან მაღალი · 35-ე
ვალუტა
ევრო (€) (EUR)
სასაათო სარტყელი
UTC+02:00 (UTC+2)
 -  ზაფხული (DST)
UTC+03:00 (UTC+3)
თარიღის ფორმატი წწწწ-თთ-დდ
მოძრაობა მარჯვენა
სატელეფონო კოდი +370
მფარველი წმინდანი წმინდა კაზიმირი
ინტერნეტ-დომენი
.lt [ა]
ა.
^  ევროკავშირის სხვა წევრ სახელმწიფოებთან ერთად, აგრეთვე გამოიყენება დომენი .eu.

ლიტვა (ლიტვ. Lietuva), ოფიციალურად ლიტვის რესპუბლიკა (ლიტვ. Lietuvos Respublika), სხვაგვარად ლიეტუვა — სახელმწიფო ჩრდილოეთ ევროპაში, ფართობითა და მოსახლეობით ბალტიისპირეთის ყველაზე დიდი ქვეყანა. მდებარეობს ბალტიის ზღვის სამხრეთ-აღმოსავლეთ სანაპიროს გასწვრივ, შვედეთიდან და დანიიდან აღმოსავლეთით. ფართობი 65 300 კმ². ჩრდილოეთით ესაზღვრება ლატვია (453 კმ), აღმოსავლეთით და სამხრეთით ბელარუსი (502 კმ), სამხრეთით პოლონეთი (91 კმ), სამხრეთ-დასავლეთით რუსეთის ექსკლავი (კალინინგრადის ოლქი, 227 კმ), ხოლო დასავლეთით ბალტიის ზღვა (99 კმ).


2012 წლის აღწერის მონაცემებით ლიტვის რესპუბლიკაში ცხოვრობს 2 986 072 ადამიანი. ქვეყნის უდიდესი ქალაქი და დედაქალაქია — ვილნიუსი. მოსახლეობის დიდ ნაწილს ლიტველები შეადგენენ, რომლებიც ლაპარაკობენ ლიტვურ ენაზე. მორწმუნე ლიტველები უმეტესად კათოლიკეები არიან. ლიტველების ეთნიკური ჩამოყალიბების ძირითად ბირთვს შეადგენენ სხვადასხვა მესაქონლე და მიწათმოქმედი ბალტიელი ტომები. ლიტვის რესპუბლიკის ოფიციალური ენაა ლიტვური ენა, რომელიც განეკუთვნება ინდოევროპულ ენათა ოჯახის ბალტიკურ ჯგუფს.


ადამიანის ცხოვრების უძველესი კვალი ლიტვის ტერიტორიაზე განეკუთვნება ქვის ხანას (ძველი წელთაღრიცხვის X-II ათასწლეულები). მოსახლეობა ამ დროს გვაროვნულ თემებად ცხოვრობდა, მომთაბარეობდა, მისდევდა ნადირობას, თევზჭერას, იყენებდა ქვის, ძვლისა და რქის იარაღს. ძველი წელთაღრიცხვის III ათასწლეულიდან ლიტვის ტერიტორიაზე მოვიდნენ ბალტიელთა ტომების წინაპრები. ლიტველი ტომები გაცხოველებით ვაჭრობდნენ სლავებთან. 1230 წელს ლიტვის მიწები გააერთიანა მინდაუგასმა, რომელიც იყო ლიტვის დიდი სამთავროს მეფე. XIV საუკუნეში ლიტვის დიდი სამთავრო იყო ევროპის უდიდესი ქვეყანა, რომელიც მოიცავდა ძირითადად ლიტვისა და ბელორუსის და ნაწილობრივ უკრაინის, რუსეთის, ლატვიის, პოლონეთისა და ესტონეთის ტერიტორიებს.


1569 წელს ლუბლინის უნიის შეთანხმების საფუძველზე გადაწყდა პოლონეთისა და ლიტვის დიდი სამთავროს ერთ სახელმწიფოდ — რეჩ პოსპოლიტად გაერთიანება. ჩრდილეოთის ომის დროს რეჩ პოსპოლიტა რუსეთის მოკავშირე იყო. XVIII საუკუნეში რეჩ პოსპოლიტის სახელმწიფოს პოლიტიკური დაცემის პროცესში, ლიტვის სახელმწიფოებრიობა თანდათან გაქრა და შესაბამასად დანაწილდა კიდეც. ლიტვის დიდი ნაწილი რუსეთს შეუერთდა და მის შემადგენლობაში იყო პირველ მსოფლიო ომამდე. ლიტვის დამოუკიდებლობის აქტს ხელი მოაწერა 1918 წლის 16 თებერვალს.


1940 წლის 21 ივლისს შეიქმნა ლიტვის საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა, 1940 წლის 3 აგვისტოდან შედიოდა სსრკ-ის შემადგენლობაში. ფაშისტური გერმანიის აგრესია ლიტვას შეეხო 1939 წლის მარტში — გერმანელმა ფაშისტებმა დაიკავეს კლაიპედა. 1944 წელს ლიტვა განთავისუფლდა ფაშისტური გერმანიისგან.


1990 წლის 11 მარტს საბჭოთა კავშირის დაშლამდე 1 წლით ადრე, ლიტვა გახდა პირველი საბჭოთა რესპუბლიკა, რომელმაც გამოთქვა დამოუკიდებლობის სურვილი. 2007-2008 წლებში მომხდარ ფინანსურ კრიზისამდე ლიტვა ევროკავშირის ერთ-ერთი ყველაზე ეკონომიკურად სწრაფმზარდი ქვეყანა იყო. ლიტვა არის ჩრდილოატლანტიკური ხელშეკრულების ორგანიზაციის (2004 წლის 29 მარტიდან), ევროპის საბჭოს, ევროკავშირისა და აგრეთვე შენგენის ხელშეკრულების სრულუფლებიანი წევრი ქვეყანა.




სექციების სია





  • 1 სახელწოდება


  • 2 ისტორია


  • 3 გეოგრაფია


  • 4 სახელმწიფო


  • 5 დემოგრაფია

    • 5.1 ლიტვის ქალაქები



  • 6 ეთნოგრაფია


  • 7 ეკონომიკა


  • 8 ტურიზმი


  • 9 მემკვიდრეობა


  • 10 სქოლიო




სახელწოდება



  • ოფიციალური: ლიტვის რესპუბლიკა.


  • ეროვნული: Lietuva; Lietuvos Respublika.


  • ეტიმოლოგია: ლათინური ფორმა Lituae ქრონიკებში პირველად გამოყენებულ იქნა 1009 წელს. მე-16 საუკუნეში მეცნიერები ამ სიტყვას აკავშირებდნენ ლათინურ litus-თან (ნიშნავს ”მილს”). ეს იყო მისი ასოცირება ხის საყვირთან, რომელზეც ლიტვური ტომები უკრავდნენ. თანამედროვე მეცნიერები ფიქრობენ, რომ ქვეყნის სახელწოდება უნდა მომდინარეობდეს მდინარისაგან, თუმცა მათ არასაკმარისი არგუმენტები აქვთ ასეთი მდინარის არსებობის თაობაზე. არსებობს ვერსიები, რომ შესაძლებელია ამ მდინარის ლოკალიზება თანამედროვე ნიარისთან მიმართებაში, რომელიც სათავეს იღებს რა ბელორუსიიდან, გადაკვეთს აღმოსავლეთ ლიტვას ვილნიუსის გავლით (თავად ქალაქი ვილნიუსიც ამ მდინარეზე მდებარეობს)და ქალაქ კაუნასთან, ცენტრალურ ლიტვაში შეერთვის მდინარე ნიამუნასს (ქართულად უფრო ცნობილია, როგორც ნემანი) მარჯვენა მხრიდან. ძველად ამ მდინარეს ეწოდებოდა ლიეტავა. არის ვერსიაც, რომ სახელწოდება ლიეტუვა (Lietuva) ნიშნავს წვიმიან ქვეყანას, ან წვიმიან მიწას. რადგანაც ლიტვურ ენაში წვიმას ეწოდება ლიატუს. (Lietus), ხოლო ლიტვური სუფიქსი -ავა ისეთივე ფუნქციას ასრულებს, როგორსაც ქართული-ეთი. შეადარე: საფრანგეთი, რუსეთი, შვედეთი, სომხეთი, იმერეთი, სვანეთი, კახეთი, ჯავახეთი და ა. შ.

როგორც ვხედავთ, ვერსიები მრავალფეროვანია. თუმცა ეტიმოლოგებს და მათ შორის თავად ლიტველ ეტიმოლოგებს, საბოლოო პასუხი ამ საკითხთან დაკავშირებით ჯერ კიდევ არ გააჩნიათ.



ისტორია


Searchtool-80%.pngმთავარი სტატია : ლიტვის ისტორია.



ლიტვის საზღვრების ცვლილება XIII საუკუნიდან დღემდე.


თანამედროვე ლიტველთა წინაპრები უხსოვარი დროიდან ცხოვრობდნენ სხვა ბალტიისპირელ ტომებთან ერთად თანამედროვე ლიტვის ტერიტორიაზე. თუმცა პირველი ოფიციალური წყარო, სადაც პირველად მოიხსენიება ლიტვა, ეს არის 1009 წლით დათარიღებული გერმანული კვედლინბურგის ანალები, სადაც მითითებულია, რომ პოლონეთის-ვისლასა და ნემანის გადაღმა მოსკოვიტიის სახელმწიფომდე ცხოვრობენ ლიტველები, სხვადასხვა სამთავროებში.


ამ თარიღამდე ჩვენთვის უცნობია ლიტველთა პოლიტიკური მოწყობის სახე, მას შემდეგ კი ხდება მნიშვნელოვანი პოლიტიკური ცვლილებები. ერთ-ერთი ფეოდალმა-მინდაუგასმა(ისტორიკოსები ვარაუდობენ რომ მისი პირვანდელი სამფლობელო თანამედროვე ლიტვის ჩრდილო-აღმოსავლეთ რაიონებს მოიცავდა თანამედროვე ქალაქ პანევეჟისის გარშემო) ფეოდალური შინაბრძოლების მეშვეობით თავისი მმართველობის ქვეშ მოაქცია სხვადასხვა სამთავროები და ამით ფაქტობრივად გააერთიანა ქვეყანა, გახდა რა ლიტვის პირველი და უკანასკნელი მეფე. (მინდაუგასის შემდეგ ლიტველთა მმართველები ყოველთვის ჰერცოგებად იწოდებოდნენ და არა მეფეებად. შესაბამისად, ლიტვის ოფიციალური სახელწოდება იყო ლიტვის დიდი სამთავრო და არა ლიტვის სამეფო). მინდაუგასმა თავისი რეზიდენცია გადაიტანა ქალაქ კიარნავეში. (დღეს დიდი ისტორიული და კულტურული მემკვიდრეობის მატარებელი თანამედროვე დაბა კერნავე ვილნიუსიდან ჩრდილო-დასავლეთით, დაახლოებით 30 კმ-ში მდებარეობს), ამით აქცია რა იგი გაერთიანებული ლიტვის დედაქალაქად.


მინდაუგასმა გაატარა დიდი სახელმწიფოებრივი მნიშვნელობის რეფორმები. მათ შორის უპირველეს ყოვლისა აღსანიშნავია ქრისტიანობის (მისი კათოლიკური კონფესიის) სახელმწიფო რელიგიად გამოცხადება. თუმცა ამ რეფორმის გარდა, ფაქტობრივად ყველამ გაამართლა. მინდაუგასის სიკვდილის შემდეგ კი ლიტველები სწრაფად დაუბრუნდნენ წარმართულ კულტებს. ქრისტიანობის საბოლოო დამკვიდრება ქვეყანაში ბევრად უფრო გვიან, თვით XVI საუკუნემდეც კი გაგრძელდა. ამ გზით კი ლიტვა იქცა უკანასკნელ ქვეყნად ევროპაში, რომელმაც ქრისტიანობა მიიღო. თვით ისლანდიის და გრენლანდიის შემდეგაც კი.


მინდაუგასის შემდეგ მრავალი მთავარი გამოიცვალა. მათ შორის აღსანიშნავია ვიტაუტასი, ანუ როგორც მას ლიტველები უწოდებენ, დიდი ვიტაუტასი. მის სახელს უკავშირდება ტრაკაის განთქმული კომპლექსის მშენებლობა და რეზიდენციად გადაქცევა. (თანამედროვე დაბა ტრაკაი მდებარეობს ვილნიუსიდან დასავლეთით 10 კილომეტრზე).


ვიტაუტასის შემდგომი მთავრებიდან აღსანიშნავია გედიმინასი. მისი წვლილი ლიტვის ისტორიაში ფასდაუდებელია თუნდაც იმით, რომ მან დააარსა ქალაქი ვილნიუსი. ლეგენდა მოგვითხრობს, რომ ერთხელ ჰერცოგმა გედემინასმა ტრაკაიდან აღმოსავლეთით სანადიროდ წასვლა გადაწყვიტა. მოკლა უზარმაზარი დომბა და შემოაღამდა შვენტარაგიოს წმინდა ველზე, იქ სადაც ნიარისს ვილია შეერთვის, წმინდა ბორცვის დაბლა. (ამ დროს ლიტველები კვლავ წარმართები არიან). სიზმარში ჰერცოგმა იხილა წმინდა ბორცვის თავზე მდგომი რკინის მგელი, რომელიც ათასობით მგლის ხმით ყმუოდა. როდესაც მისან-ქალს ჰერცოგმა მოსთხოვა სიზმრის ახსნა, მისანმა უპასუხა რომ მას უნდა დაეარსებინა ქალაქი ამ ადგილას. ეს ქალაქი იქნებოდა რკინის მგელივით ძლიერი, ხოლო მისი სახელი საქვეყნოდ გახდებოდა ცნობილი. მას ურიცხვი მოქალაქე ეყოლებოდა, ათასობით მგლის ხმის მსგავსად.


1353 წელს დაარსდა ქალაქი ვილნიუსი, ნიარისის და ვილია შეერთების ადილას. ,,ვილნიუსი” ნიშნავს ,,ქალაქს მდინარე ვილიაზე.” დღეს შვენტარაგიოს წმინდა ველზე აღმართულია ლიტვის კათედრალური ტაძარი, წმინდა ბორცვის თავზე კი გედემინასის კოშკი და შუასაუკუნეებრივი საფორტიფიკაციო ნაგებობათა ნაშთები. დღეს ეს ადგილები ვილნიუსის გულია.


ვილნიუსმა სწრაფად დაიწყო ზრდა და სულ მალე გადაიქცა აღმოსავლეთ ევროპის ერთ-ერთ უმნიშვნელოვანეს ცენტრად. დაარსებიდან სულ ნახევარი საუკუნის შემდეგ ის მართლაც საყოველთაოდ ცნობილი გახდა. გადმოიტანა რა გედემინსმა თავისი რეზიდენცია. 1354 წლიდან ვილნიუსი გახდა ლიტვის მესამე და უკვე საბოლოო დედაქალაქი, რომელიც დაარსებიდანვე იქცა ქვეყნის ადმინისტრაციულ, საგანმანათლებლო, ეკონომიკურ და კულტურულ გულად. იგი დამშვენდა ბრწყინვალე შენობა-ნაგებობებით: ციხე-სიმაგრეებით, სასახლეებით, ტაძრებით და ა. შ. არქიტექტურა ვილნიუსში მრავალფეროვანია, თუმცა ჭარბობს ბაროკოს ტიპის ნაგებობანი. ამიტომაც ვილნიუსს ხანდახან ბაროკოს ქალაქად მოიხსენიებენ.


მინდაუგასის დროსაც და შემდეგაც უფრო და უფრო ძლიერდებოდა გერმანული ორდენების აგრესიული პოლიტიკა ლიტვის (და მასთან ერთად ლატვიის, ესტონეთის და პოლონეთის) მიმართ. ტევტონთა ორდენმა დაიპყრო რა პრუსია (თანამედროვე კალინიგრადის ოლქი) და დასავლეთ ლიტვური ბალტიის ზღვისპირა მიწები, ამით უდიდესი წარმატება მოიპოვა. 1252 წელს ბალტიის ზღვის სანაპიროზე, კურშიუს ნახევარკუნძულის დაბოლოების მოპირდაპირედ, იქ სადაც მდინარე დანგიე ბალტიის ზღვას შეერთვის, ტევტონთა ორდენმა გაანადგურა ხის ლიტვური ციხე-სიმაგრე კლაიპედა და მის ადგილას ააშენა ციხე-სიმაგრე მემელბურგი, ანუ შემოკლებით მემელი. ამით კი შესანიშნავი ფორპოსტი მოიმზადა ბალტიისპირეთში აგრესიული პოლიტიკის საწარმოებლად.


ლიტვის მმართველები შესანიშნავად აცნობიერებდნენ დასავლეთიდან მომდინარე ეგზისტენციალურ საფრთხეს ლიტვისათვის. თუმცა იმასაც ხვდებოდნენ, რომ მათი ძალები არ იყო საკმარისი ამისთვის. ამიტომაც ურთიერთანამშრომლობა საერთო მტრის წინააღმდეგ არცთუ უკანასკნელი იყო მიზეზთა შორის, რამაც გამოიწვია პოლონეთის და ლიტვის დაახლოება, რაც საბოლოოდ XIV საუკუნეში პოლონეთშi, ლუბლიანას უნიით გაფორმდა. ამ უნიამ პოლონეთი და ლიტვა ერთ სახელმწიფოში ჟეჩ-პოსპოლიტაში გააერთიანა.


ჟეჩ-პოსპოლიტა სიცოცხლისუნარიანი სახელმწიფო აღმოჩნდა. სულ მალე დაარსებიდან მან შეძლო გერმანელთა გარეკვა ბალტიის ზღვის სანაპიროებიდან, როდესაც პოლონელების, ბელორუსების, უკრაინელების, რუსების, ლატვიელების და ესტონელების გაერთიანებულმა არმიამ ქალაქ გრიუნვალდთან სასტიკად დაამარცხა გერმანული მხედრობა და ტევტონთა ორდენი ხერხემალში გატეხა. ამიერიდან ტევტონთა ორდენის დიდი მაგისტრი (და შემდეგ დიდი ჰერცოგი)ჟეჩ-პოსპოლიტის ვასალი გახდა. (თუმცა ტევტონთა ორდენის ხელში კვლავ დარჩა კლაიპედა-მემელბურგი).


ამ ბრწყინვალე გამარჯვების შემდეგ, როდესაც ბალტიის ზღვის აღმოსავლეთ სანაპიროებს ეგზისტენციალური საფრთხე მოეხსნათ, ჟეჩ-პოსპოლიტამ თავად დაიწყო აგრესიული პოლიტიკის წარმოება. სულ მალე მის კონტროლქვეშ მოექცა სამხრეთი ლატვია, ბელორუსია და უკრაინა. მალე მისი ნადავლის სიაში აღმოჩნდნენ მთელი ლატვია, ესტონეთი და უკრაინის გასასვლელი შავ ზღვაზე. მეტიც, ჟეჩ-პოსპოლიტის გავლენა ყუბანის ტრამალებზეც კი გრძელდებოდა. ჟეჩ-პოსპოლიტამ წამოიწყო მძიმე და არასწორი ინტერვენცია მოსკოვიტიის სახელმწიფოს მიმართ (მოსკოვის დალაშქვრა, მინინის და პოჟარსკის ეპოპეა და ა. შ). ამ აგრესიულმა მანევრებმა ჟეჩ-პოსპოლიტა დაასუსტა. მაგრამ მისი უმთავრესი და გამანადგურებელი შეცდომა იყო ომი შვედეთთან.


XVII საუკუნეში შვედეთს და ჟეჩ-პოსპოლიტას შორის დაიწყო გაუთავებელი, დაძაბული და ორივე მხარისთვის შედეგების ფაქტობრივად არამომტანი ბრძოლა ჰეგემონიისათვის ბალტიის ზღვაზე. ამ ომთა სერიამ, რომელიც XVIII საუკუნეშიც კი გაგრძელდა, უკვე კატასტროფულად არაქათგამომცლელი სახე მიიღო ორივე მხარისთვის. ამასობაში კი ამით სხვა სახელმწიფოები სარგებლობდნენ. ჟეჩ-პოსპოლიატას I და II დანაწილებისას პრუსიამ მსხვილი ლუკმები მიითვისა, ხოლო შვედეთმა ნორვეგიაზე კონტროლი დაკარგა. მაგრამ საბოლოო გამანდგურებელი დარტყმა 1796 წელს იწვნია ჟეჩ-პოსპოლიტამ, როდესაც მან დამოუკიდებლობა დაკარგა. ამ დროს მოხდა მისი მესამე და საბოლოო გაყოფა პრუსიას, ავსტრიას და რუსეთს შორის. ავსტრიას სამხრეთი მიწები ერგო, პრუსიას დასავლეთ პოლონეთი და აღმოსავლეთ პრუსია-ზღვისპირა ლიტვა, რუსეთმა კი აღმოსავლეთ პოლონეთი და დანარჩენი ლიტვა მიიღო. ამ დროს შვედეთმაც გამანადგურებელი დარტყმა იგემა. მას რუსეთმა ხელიდან გამოაცალა ფინეთი და ამდენად შვედეთი მეორეხარისხოვან ჩრდილო-ევროპულ სახელმწიფოდ გადაიქცა.


1796 წელს ლიტვა შევიდა რუსეთის იმპერიის შემადგენლობაში ვილნას (ვილნიუსის) და კოვნას (კაუნასის) გუბენიათა სახით. ქვეყანაში დაიწყო რეფორმების გაუთავებელი კასკადი და როგორც დადებითი, ასევე უარყოფითი. დადებითი რეფორმებიდან უნდა აღინიშნოს სტაბილურობის და უსაფრთხოების ზრდა, კაპიტალიზმის და საწარმოო ურთიერთობების სწრაფი განვითარება მსოფლიოში ერთ-ერთ უდიდეს შრომით ბაზარზე. გამოცოცხლდა კულტურული ცხოვრებაც. მაგრამ ამის ფასი უზარმაზარი იყო. უპირველეს ყოვლისა, ქვეყანამ დაკარგა დამოუკიდებლობა. დაიწყო ცხოვრების ყველა სფეროს ინტენსიური რუსიფიკაცია. დაიხურა ვილნიუსის უნივერსიტეტი-ერთ-ერთი უძველესი აღმოსავლეთ ევროპაში. აიკრძალა ლათინური შრიფტი და მოხდა კირილიცით მისი ჩანაცვლება.


1831 და 1862 წლებში ლიტვაში უდიდეს ანტირუსულ და ანტიცარისტულ აჯანყებებს ჰქონდა ადგილი. პატრიოტთა ხელმძღვანელობით ამ აჯანყებებმა მთელი ლიტვა მოიცვა. თუმცა მეფის რუსეთმა სისხლში ჩაახშო იგი, რასაც უმკაცრესი რეპრესიები მოჰყვა. მაგრამ ყოველივეს მიუხედავად, ლიტველებს არ შეუწყვეტიათ ბრძოლა დამოუკიდებლობისათვის, რაც კიდევაც მიიღეს I მსოფლიო ომის დასრულების შემდეგ.


დამოუკიდებლობის წლებმა ლიტვას ახალი ცხოვრება მოუტანა. მაგრამ ევროპაში სულ უფრო და უფრო იგრძნობოდა დაძაბულობა. დამოუკიდებლობის გამოცხადებისთანავე პოლონეთის არმია ლიტვაში შეიჭრა და ვილნიუსის რაიონის ოკუპაცია მოახდინა. 1932 წელს ლიტვის ისტორიაში ერთ-ერთი თავი გადაიშალა. 800 წლიანი ოკუპაციის შემდეგ მას კლიპედა და კურშიუს ნახევარკუნძული დაუბრუნდა გერმანიისაგან, მაგრამ ამ სიტუაციამ მხოლოდ 1939 წლამდე გასტანა, როცა გერმანიამ ლიტვა იძულებული გახადა ეს მხარეები კვლავ დაებრუნებინა უკან. მაგრამ ეს მხოლოდ დასაწყისი იყო. უფრო და უფრო ძლიერდებოდა საბჭოთა კავშირის დაწოლა ბალტიისპირეთზე. რასაც საბოლოოდ 1940 წელს ამ სამივე რესპუბლიკის ანექსია მოჰყვა საბჭოთა კავშირის მიერ. საბჭოთა კავშირის არმიამ პოლონელები ვილნიუსიდან გარეკა და ვილნიუსი ახლადწარმოქმნილ ლიტვის სსრ-ს დედაქალაქად გამოაცხადა. სულ მალევე ლიტვაში ფაშისტთა მმართველობა დამყარდა 1944 წლამდე, როცა საბჭოელებმა გერმანელები გარეკეს ლიტვიდან.


საბჭოთა ლიტვის ცხოვრება ისეთივე იყო, როგორც დანარჩენი საბჭოეთის. არსებობდა დისიდენტური იატაკქვეშა დაჯგუფებები, რომელთაც რა თქმა უნდა, ხელისუფლება დევნიდა. მაგრამ 1980-იანი წლების ბოლოს ერთ-ერთმა ასეთმა დაჯგუფებამ ,,საუდის”-მა, რომელიც გამოვიდა რა იატაკქვეშეთიდან, წამოიწყო აშკარა ბრძოლა საბჭოთა რეჟიმის წინააღმდეგ. 1989 წლის ზაფხულში საკმაოდ ცნობილ ისტორიულ მოვლენას ჰქონდა ადგილი, როდესაც ვილნიუსიდან რიგის გავლით ტალინამდე მილიონობით ბალტიისპირეთის ცოცხალი, ხელიხელჩაკიდებული ჯაჭვი გადაიჭიმა. ამით ლიტველებმა, ლატვიელებმა და ესტონელებმა გააპროტესტეს 1939 წლის ცნობილი რიბენტროპ-მოლოტოვის პაქტი, რომლის ძალითაც საბჭოთა კავშირმა და ფაშისტურმა გერმანიამ ურთიერთშორის გადაინაწილეს ბალტიისპირეთი.


ცხადია, რეჟიმმი უსისხლოდ არ შეურიგდებოდა მისი დამხობის მცდელობას. სამივე რესპუბლიკის დედაქალაქში ადგილი ჰქონდა შემძვრელ ტრაგედიებს. მაგალითად, 1990 წლის იანვრის თვეში, როდესაც ლიტვის სეიმმა (პარლამენტმა) დამოუკიდებლობის აღდგენა გამოაცხადა, საბჭოთა გარნიზონი ტელევიზიის ანძაში შეიჭრა და მისი ბლოკირება მოახდინა, რათა ეს განცხადება სატელევიზიო ქსელით არ გადაცემულიყო. არმიამ სეიმის შტურმიც სცადა, მაგრამ პარლამენტის კედლებს მომიტინგეთა ცოცხალი ბარიკადა შემოერტყა დასაცავად. საბჭოელებმა ტანკები გამოიყვანეს...


ვილნიუსის ტრაგედიამ, ტელევიზიის ანძასთან და პარლამენტთან მრავალი ადამიანის სიცოცხლე შეიწირა, მრავალიც დაშავდა. მაგრამ ყოველივეს მიუხედავად, ლიტვამ დამოუკიდებლობა მიიღო.


დამოუკიდებლობის გამოცხადებას მტკივნეული რეფორმები მოჰყვა. მაგრამ ლიტვამ წარმატებით გადალახა სიძნელეები. ლიტვის უახლესი ისტორიის გადამწყვეტი მომენტი დადგა 2002 წელს კოპენჰაგენის ევროპულ სამიტზე, სადაც მან ოფიციალური მიწვევა მიიღო ევროკავშირის წევრობაზე. რამდენიმე თვეში პრაღის კონფერენციაზე ასეთივე წინადადება მიიღო ნატოსაგანაც. 2003 წლის მაისში ლიტველთა უმრავლესობამ რეფერენდუმზე მხარი დაუჭირა ევროკავშირში გაწევრიანებას. ამავდროულად, ქვეყანა ნატოს წევრიც გახდა.



გეოგრაფია



Lithuania-CIA WFB Map.png


ქვეყანა მდებარეობს ევროპის ჩრდილო-აღმოსავლეთში. ბალტიის ზღვის სამხრეთ–აღმოსავლეთ სანაპიროზე. აღმოსავლეთ ევროპის ვაკის სამხრეთ–დასავლეთ პერიფერიაზე. იგი ყველაზე დიდია ბალტიის სამ ქვეყანას შორის, როგორც მოსახლეობით, ასევე ტერიტორიით. მოსაზღვრე სახელმწიფოებია: ლატვია, ბელარუსი, პოლონეთი, რუსეთი (კალინინგრადის ოლქი). ფართობი - 65 300 კვ. კმ.



სახელმწიფო



  • სახელმწიფო სისტემა: განვითარებადი დემოკრატია.


  • სახელმწიფოს მეთაური: პრეზიდენტი დალია გრიბაუსკაიტე.


  • მთავრობის მეთაური: პრემიერ-მინისტრი ანდრიუს კუბილიუსი.


  • საკანონმდებლო ორგანო: ერთპალატიანი პარლამენტი - სეიმი (141 წევრი).


  • ადმინისტრაციული დაყოფა: 10 ოლქი (apskritis). კერძოდ, ეს ოლქებია: ვილნიუსის, კაუნასის, კლაიპედას, შიაულიაის, პანევეჟისის, უტენას, ალიტუსის, მარიამპოლეს, ტაურაგეს და ტელშიაის. ოლქები, თავიანთ მხრივ, უფრო მცირე რაიონებად იყოფიან.


დემოგრაფია



  • მოსახლეობა - 3 053 800 (2011), მათ შორის - ლიტველები 81 %, პოლონელები 6 %, რუსები 4,8 %.


  • სახელმწიფო ენა: ლიტვური. გავრცელებული ენები: პოლონური, რუსული.


  • რელიგია - კათოლიციზმი.


  • დედაქალაქი - ვილნიუსი (543 ათასი).


  • ქალაქები - კაუნასი (380), კლაიპედა (193), შიაულიაი (134), პანევეჟისი (120).


ლიტვის ქალაქები


2008 წლის მონაცემები:






























































ქალაქირეგიონი
მოსახლეობასიმჭიდროვე* (ად./კმ²)ფართობი (კმ²)

Grand Coat of arms of Vilnius.png ვილნიუსი
აღმოსავლეთი544 2061,354401

Kaunas city COA.png კაუნასი
შუა355 5862,281157

Coat of arms of Klaipeda (Lithuania).png კლაიპედა
დასავლეთი184 6571,92698

Siauliai city COA.gif შიაულიაი
ჩრდილოეთი127 0591,60581

Coat of Arms of Panevezys.svg პანევეჟისი
ჩრდილოეთი113 6532,23652

Coat of arms of Alytus (Lithuania).svg ალიტუსი
სამხრეთი68 3041,74740

Marijampole COA.gif მარიამპოლე
სამხრეთი47 0102,27121

Mazeikiai COA.gif მაჟეიკიაი
ჩრდილოეთი40 5722,95614

Jonava COA.gif იონავა
შუა34 446n/dn/d

Utena COA.gif უტენა
აღმოსავლეთი32 5722,19115,1

Kedainiai COA.gif კედაინიაი
შუა31 055n/d44


ეთნოგრაფია


ლიტვა, მიუხედავად იმისა რომ მცირე ფართობის ქვეყანაა, დიდი ეთნოგრაფიული მრავალფეროვნებით გამოირჩევა. იგი იყოფა ოთხ ისტორიულ და ეთნოგრაფიულ პროვინციად. ესენია: აუქშთაითია, ჟემაიტია, სუვალკია და ძუკია. პირველი, ფართობით უდიდესი, მოიცავს ძირითადად ქვეყნის ჩრდილოეთ და აღმოსავლეთ რაიონებს, მეორე ძირითადად დასავლეთ და ჩრდილოეთ რაიონებს. მესამეში, (რომელიც ყველაზე პატარაა და ხანდახან სუდუვა დიწოდება) ერთიანდება პოლონეთის და რუსეთის საზღვრისპირა სამხრეთ-დასავლეთი და სამხრეთი ლიტვა. მეოთხე კი, ქვეყნის ყველაზე ტყიანი მხარე სამხრეთ და სამხრეთ-აღმოსავლეთ ლიტვას მოიცავს.


ეს დაყოფა ლიტვის ისტორიული და კულტურული ევოლუციის რთულ და გრძელ გზას ასახავს. თითოეული ეს მხარეთაგანი ერთმანეთისგან გამოირჩევა არა მხოლოდ ეთნოგრაფიული კოსტუმებითა და სასოფლო-სამეურნეო იარაღთა სახეებით. სხვაობა ბუნებაში აირეკლება მოსახლეობის აზროვნებაშიც. რთულია განსხვავება ვერ დაინახო გორაკ-ბორცვიან და ტბიან აუქშთაითელსა და ტყიან ძუკიელს შორის. სხვაობები იმდენად საგრძნობია, რომ ჩვენ საქმე ფარულ სეპარატიზმთანაც კი გვაქვს. მაგალითად: ჟემაიტიის (რომელიც ევროპულ წყაროებში უფრო სამოგიტია-დაა ცნობილი) მაცხოვრებელთა ნაწილი საკუთარ თავს საერთოდ მიჯნავს ლიტვისგან-მოითხოვს, რა რომ პასპორტში ჩაეწეროს ჟემაიიტელი და არა ლიტველი და საერთოდ, ჟემაიტიამ დამოუკიდებლობა გამოაცხადოს. თუმცა ეს სეპარატიზმი ჯერჯერობით ფარულია.


ამ ოთხი პროვინციისაგან ცალკე გამოყოფენ ვილნიუსის რაიონს და ე. წ. ,,მცირე ლიტვას.” პირველი, როგორც სახელწოდებიდან გამომდინარეობს, ქალაქ ვილნიუსს მოიცავს და ამდენად ის ადგილია, სადაც ერთმანეთში ირევა მთელი ლიტვის კულტურული ფუნქციები და რთულია ვილნიუსელი ან მისი გარემოების მცხოვრები რომელიმე ეთნოგრაფიულ ტიპაჟს მიაკუთვნო. მეორეს ცალკე გამოყოფას კი არა იმდენად ეთნოგრაფიულმა, რამდენადაც ისტორიულმა მიზეზმა დაუდო საფუძველი. ,,მცირე ლიტვა” ეს იგივე ჟემაიტიია, მაგრამ იგი ჟემაიიტის ზღვისპირა მხარეა; ე. ი. ადგილი, რომლის სამხრეთი და ცენტრალური მონაკვეთი 800 წლის მანძილზე გერმანიის მიერ იყო ოკუპირებული, ხოლო ჩრდილოეთი ნაწილი ლატვიას ეკუთვნოდა. ამ რაიონებს, (რომელთაც ერთხანს ავტონომიური რესპუბლიკის სტატუსიც კი ჰქონდათ) და დანარჩენ, ე. წ. ,,დიდ ლიტვას” შორის ძალზე საგრძნობია განსხვავება. ქალაქ კლაიპედაში, ,,მცირე ლიტვის” დედაქალაქში პროპაგანდისტული მონუმენტიც კია აღმართული ამ სხვაობის ნიველირებისთვის. მონუმენტი წარმოადგენს მასიური გრანიტის სვეტს (განასახირებს ,,დიდ ლიტვას”), მეორე მცირე და თლილი მარმარილოს სვეტს (განასახიერებს ,,მცირე ლიტვას”) და მათ არქიტრავზე გადებულ ბაზალტის ჰორიზონტალურ ძელს, რომელიც გადატეხილია რა ნახევრად, ასიმბოლოებს დაკარგულ ტერიტორიებს. (უპირველეს ყოვლისა გერმანელებისგან წართმეულ ქალაქ კარალიაუჩიუსს და მის რაიონს, რომელიც უფრო ცნობილია ქიონიგსბერგის სახელწოდებით. ხოლო დღეს რუსეთის ფედერაციის კალინინგრადის ოლქს დედაქალაქითურთ-კალინიგრადით წარმოადგენს). ამ კომპოზიციაზე მიწერილია ,,ESAME VIENA TAUTA, VIENA ŽEMĖ, VIENA LIETUVA." (თარგანში: ,,ჩვენ ვართ ერთი ხალხი, ერთი მიწა, ერთი ლიტვა.”)


დღევანდელი მთავრობა ყველანაირად ცდილობს ამ ისტორიული ავბედობით გამოწვეული მემკვიდრეობის წაშლას. მაგრამ ,,მცირე ლიტვის” და განსაკუთრებით ჟემაიტიის პრობლემა ქვეყანაში კვლავ იგრძნობა.



ეკონომიკა



  • რესურსები - ტორფი, სასოფლო-სამეურნეო მიწები.


  • ექსპორტი - კვების პროდუქტები, ქიმიური მრეწველობის პროდუქცია.


  • ეროვნული შემოსავალი ერთ სულზე - 3660 $.


  • ვალუტა - ლიტასი (LTL).


ტურიზმი


Searchtool-80%.pngმთავარი სტატია : ლიტვის ტურიზმი.


მემკვიდრეობა



  • ვილნიუსი - ისტორიული ცენტრი, წმ. ანას ტაძარი (XVII ს.), ბერნარდინელთა ეკლესია (XVI ს.), გედიმინასის კოშკი;


  • კაუნასი - XVIII ს-ის ტაძარი, „მეცხრე ფორტი“, ჩურლიონისის გალერეა;


  • შიაულიაი - ეკლესია პიატრო (XVII ს.);


  • სხვადასხვა - ციხე ტრაკაის ტბაზე (XIV ს.).


სქოლიო




  1. ↑ Nutarimas, Constitutional Court of Lithuania, 1998.


  2. ↑ Lina Kulikauskienė, Lietuvos Respublikos Konstitucija (Constitution of Lithuania), Native History, CD, 2002. ISBN 9986-9216-7-8


  3. ↑ Number of population, Statistics Lithuania.


  4. ↑ (2012) Lithuanian 2011 Population Census in Brief. Statistics Lithuania. ISBN 978-9955-797-17-3. 

  5. ↑ 5.05.15.25.3Lithuania. International Monetary Fund (2014). წაკითხვის თარიღი: 12 July 2014.


  6. ↑ Gini coefficient of equivalised disposable income (source: SILC). Eurostat Data Explorer. წაკითხვის თარიღი: 5 January 2014.


  7. ↑ 2014 Human Development Report Summary გვ. 21–25. United Nations Development Programme (2014). წაკითხვის თარიღი: 27 July 2014.




Commons-logo.svg

ვიკისაწყობში? არის გვერდი თემაზე:
ლიტვა















ხ • გ • რ


პოსტსაბჭოთა სივრცე

ქვეყნები

აზერბაიჯანის დროშა აზერბაიჯანი · ბელარუსის დროშა ბელარუსი · ესტონეთის დროშა ესტონეთი · თურქმენეთის დროშა თურქმენეთი · ლატვიის დროშა ლატვია · ლიტვის დროშა ლიტვა · მოლდოვის დროშა მოლდოვა · რუსეთის დროშა რუსეთი · საქართველოს დროშა საქართველო · სომხეთის დროშა სომხეთი · ტაჯიკეთის დროშა ტაჯიკეთი · უზბეკეთის დროშა უზბეკეთი · უკრაინის დროშა უკრაინა · ყაზახეთის დროშა ყაზახეთი · ყირგიზეთის დროშა ყირგიზეთი
კონფლიქტური ზონები

აფხაზეთის რესპუბლიკის დროშა აფხაზეთის რესპუბლიკა · დნესტრისპირეთის დროშა დნესტრისპირეთი · ინგუშეთის დროშა ინგუშეთი · მთიანი ყარაბაღის რესპუბლიკის დროშა მთიანი ყარაბაღის რესპუბლიკა · სამხრეთ ოსეთის დროშა სამხრეთი ოსეთი · ჩეჩნეთის რესპუბლიკა იჩქერიის დროშა ჩეჩნეთის რესპუბლიკა იჩქერია · ლუგანსკის სახალხო რესპუბლიკის დროშა ლუგანსკის სახალხო რესპუბლიკა · დონეცკის სახალხო რესპუბლიკის დროშა დონეცკის სახალხო რესპუბლიკა · Flag of Crimea.svg ყირიმის რესპუბლიკა
ორგანიზაციები

დსთ · სუამი · კუხო · ევრაზესი · ევროკავშირი · ნატო · შთო
რევოლუციები

ვარდების (საქართველო) · ნარინჯისფერი (უკრაინა) · ტიტების (ყირგიზეთი)  · 2010 წლის გადატრიალება (ყირგიზეთი)  · ევრომაიდანი (უკრაინა) · ხავერდოვანი (სომხეთი)
შეიარაღებული
კონფლიქტები

ყარაბაღის ომი · საქართველოს სამოქალაქო ომი · ტაჯიკეთის სამოქალაქო ომი · ქართულ-აფხაზური კონფლიქტი · დნესტრისპირეთის ომი · გაგაუზიის კონფლიქტი · ოსეთ-ინგუშეთის კონფლიქტი · ჩეჩნეთის პირველი ომი · ჩეჩნეთის მეორე ომი · რუსეთ-საქართველოს ომი · ომი აღმოსავლეთ უკრაინაში






ხ • გ • რ


ევროპის ქვეყნები


ევროკავშირის
წევრები

ავსტრიის დროშა ავსტრია · ბელგიის დროშა ბელგია · ბულგარეთის დროშა ბულგარეთი · გაერთიანებული სამეფოს დროშა გაერთიანებული სამეფო3 · გერმანიის დროშა გერმანია · დანიის დროშა დანია3 · ესპანეთის დროშა ესპანეთი3 · ესტონეთის დროშა ესტონეთი · ირლანდიის დროშა ირლანდია · იტალიის დროშა იტალია · კვიპროსის დროშა კვიპროსი1 · ლატვიის დროშა ლატვია · ლიტვის დროშა ლიტვა · ლუქსემბურგის დროშა ლუქსემბურგი · მალტის დროშა მალტა · ნიდერლანდების დროშა ნიდერლანდები3 · პოლონეთის დროშა პოლონეთი · პორტუგალიის დროშა პორტუგალია · რუმინეთის დროშა რუმინეთი · საბერძნეთის დროშა საბერძნეთი · საფრანგეთის დროშა საფრანგეთი3 · სლოვაკეთის დროშა სლოვაკეთი · სლოვენიის დროშა სლოვენია · უნგრეთის დროშა უნგრეთი · ფინეთის დროშა ფინეთი · შვედეთის დროშა შვედეთი · ჩეხეთის დროშა ჩეხეთი · ხორვატიის დროშა ხორვატია
დანარჩენი ევროპა

აზერბაიჯანის დროშა აზერბაიჯანი2 · ალბანეთის დროშა ალბანეთი · ანდორის დროშა ანდორა · ბელარუსის დროშა ბელარუსი · ბოსნია და ჰერცეგოვინის დროშა ბოსნია და ჰერცეგოვინა · ვატიკანის დროშა ვატიკანი · თურქეთის დროშა თურქეთი2 · ისლანდიის დროშა ისლანდია · ლიხტენშტაინის დროშა ლიხტენშტაინი · მოლდოვის დროშა მოლდოვა · მონაკოს დროშა მონაკო · მონტენეგროს დროშა მონტენეგრო · ნორვეგიის დროშა ნორვეგია3 · რუსეთის დროშა რუსეთი2 · სან-მარინოს დროშა სან-მარინო · საქართველოს დროშა საქართველო2 · სერბეთის დროშა სერბეთი · სომხეთის დროშა სომხეთი1 · უკრაინის დროშა უკრაინა · ყაზახეთის დროშა ყაზახეთი2 · შვეიცარიის დროშა შვეიცარია · ჩრდილოეთ მაკედონიის დროშა ჩრდილოეთი მაკედონია

1 მთლიანად აზიაში, მაგრამ კულტურულ-პოლიტიკური კავშირები აქვს ევროპასთან.
2ქვეყნების დიდი ნაწილი აზიაშია.
3აქვს დამოკიდებული და მსგავსი ტერიტორიები ევროპის გარეთ


ხ • გ • რ


ევროპის დროშა ევროპის კავშირის წევრი ქვეყნები


დროშა: ავსტრია ავსტრია · დროშა: ბელგია ბელგია · დროშა: ბულგარეთი ბულგარეთი · დროშა: გაერთიანებული სამეფო გაერთიანებული სამეფო · დროშა: გერმანია გერმანია · დროშა: დანია დანია · დროშა: ესპანეთი ესპანეთი · დროშა: ესტონეთი ესტონეთი · დროშა: ირლანდიის რესპუბლიკა ირლანდია · იტალიის დროშა იტალია · დროშა: კვიპროსი კვიპროსი · Flag of Latvia.svg ლატვია · ლიტვის დროშა ლიტვა · ლუქსემბურგის დროშა ლუქსემბურგი · მალტის დროშა მალტა · დროშა: ნიდერლანდები ნიდერლანდები · დროშა: პოლონეთი პოლონეთი · დროშა: პორტუგალია პორტუგალია · დროშა: რუმინეთი რუმინეთი · საბერძნეთის დროშა საბერძნეთი · დროშა: საფრანგეთი საფრანგეთი · სლოვაკეთის დროშა სლოვაკეთი · სლოვენიის დროშა სლოვენია · დროშა: უნგრეთი უნგრეთი · დროშა: ფინეთი ფინეთი · დროშა: შვედეთი შვედეთი · დროშა: ჩეხეთი ჩეხეთი


ხ • გ • რ


ბალტიის ზღვის ქვეყნები



  • გერმანიის დროშა გერმანია


  • დანიის დროშა დანია


  • ესტონეთის დროშა ესტონეთი


  • ლატვიის დროშა ლატვია


  • ლიტვის დროშა ლიტვა


  • პოლონეთის დროშა პოლონეთი


  • რუსეთის დროშა რუსეთი


  • ფინეთის დროშა ფინეთი


  • შვედეთის დროშა შვედეთი


(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.log.warn("Gadget "ReferenceTooltips" was not loaded. Please migrate it to use ResourceLoader. See u003Chttps://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:Gadgetsu003E."););


მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=ლიტვა&oldid=3636006“-დან










სანავიგაციო მენიუ



























(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.932","walltime":"1.458","ppvisitednodes":"value":9183,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":262514,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":133087,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":12,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":10,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":4713,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":0,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 1074.954 1 -total"," 74.61% 802.014 4 თარგი:ნავდაფა"," 38.86% 417.742 1 თარგი:ევროპის_კავშირის_წევრები"," 29.95% 321.925 83 თარგი:დროშა"," 23.55% 253.132 19 თარგი:Country"," 22.94% 246.567 19 თარგი:Country_flagcountry"," 21.27% 228.638 1 თარგი:ევროპის_ქვეყნები"," 15.21% 163.534 1 თარგი:პოსტსაბჭოთა_ქვეყნები"," 14.72% 158.194 1 თარგი:ინფოდაფა_ქვეყანა2"," 5.59% 60.125 1 თარგი:სქოლიო"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.008","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":786786,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1241","timestamp":"20190417091243","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"u10dau10d8u10e2u10d5u10d0","url":"https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%95%E1%83%90","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q37","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q37","author":"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2005-06-15T08:35:23Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/11/Flag_of_Lithuania.svg"(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":187,"wgHostname":"mw1273"););
-

Popular posts from this blog

Canceling a color specificationRandomly assigning color to Graphics3D objects?Default color for Filling in Mathematica 9Coloring specific elements of sets with a prime modified order in an array plotHow to pick a color differing significantly from the colors already in a given color list?Detection of the text colorColor numbers based on their valueCan color schemes for use with ColorData include opacity specification?My dynamic color schemes

Image
Would it be easier to colonise a living world or a dead world? Postal services in Italy - Poste Italiane vs. Friendpost vs. GPS What is /dev/null and why can't I use hx on it? Why are engines with carburetors hard to start in cold weather? How to make a gift without seeming creepy? Without exposing his identity, did Roy help his parents with money so that they can afford to stay in their home? Does the Creighton Method of Natural Family Planning have a failure rate of 3.2% or less? How do I break the broom in Untitled Goose Game? Had there been instances of national states banning harmful imports before the mid-19th C Opium Wars? D&D Monsters and Copyright Is sleeping on the groud in cold weather better than on an air mattress? Transiting through Switzerland by coach with lots of cash quadratic equations on 2 by 2 matrices Always Lubricate Skewers? I pay for a service, but I miss the broadcast Iron-age tools, is there a way to extract heavy metals ...
Read more

Invision Community Contents History See also References External links Navigation menuProprietaryinvisioncommunity.comIPS Community ForumsIPS Community Forumsthis blog entry"License Changes, IP.Board 3.4, and the Future""Interview -- Matt Mecham of Ibforums""CEO Invision Power Board, Matt Mecham Is a Liar, Thief!"IPB License Explanation 1.3, 1.3.1, 2.0, and 2.1ArchivedSecurity Fixes, Updates And Enhancements For IPB 1.3.1Archived"New Demo Accounts - Invision Power Services"the original"New Default Skin"the original"Invision Power Board 3.0.0 and Applications Released"the original"Archived copy"the original"Perpetual licenses being done away with""Release Notes - Invision Power Services""Introducing: IPS Community Suite 4!"Invision Community Release Notes

Image
Internet forum softwarePHP software Internet communityPHPMySQLdatabase management systemInternet forumCharles WarnerMatt MechamJarvis Entertainment GroupIkonboardInvisionFreeAjaxIPS Community ForumsIPS Community Forumsthis blog entry Invision Community From Wikipedia, the free encyclopedia Jump to navigation Jump to search Invision Community Developer(s) Invision Power Services Stable release 4.4.6 / August 19, 2019 ; 34 days ago  ( 2019-08-19 ) Platform PHP / MySQL Type Forum software License Proprietary Website invisioncommunity.com Invision Community (previously known as IPS Community Suite ) is primarily an Internet community software produced by Invision Power Services, Inc. It is written in PHP and uses MySQL as a database management system. Invision Power Services sell applications that each can be bought and installed separately in addition to the Suite, the most widely known being the Internet forum software Invision Power Boar...
Read more

199年 目錄 大件事 到箇年出世嗰人 到箇年死嗰人 節慶、風俗習慣 導覽選單

Image
199年 平年 199年 出自維基百科 跳至導覽 跳至搜尋 世紀： 1世紀 2世紀 3世紀 年代： 160年代 170年代 180年代 190年代 200年代 210年代 220年代 年： 194年 195年 196年 197年 198年 199年 200年 201年 202年 203年 204年 干支年： 己卯年 （ 兔年 ） 年號： 199年 係平年。 目錄 1 大件事 2 到箇年出世嗰人 3 到箇年死嗰人 4 節慶、風俗習慣 大件事 199...
Read more