ვენეცია სექციების სია ისტორია | იხილეთ აგრეთვე | სქოლიო | სანავიგაციო მენიუ45°26′00″ ჩ. გ. 12°19′00″ ა. გ. / 45.43333° ჩ. გ. 12.31667° ა. გ. / 45.43333; 12.31667comune.venezia.itრუს.ინგლ.ფრ.Venice and its LagoonMock funeral for Venice's 'death'Online Etymology DictionaryThe Most Beautiful and Wonderful City In The World - TheThe Most Beautiful and Wonderful City In The World – TheInternational Dictionary of Historic Places: Southern Europeრრ
მსოფლიო მემკვიდრეობა ანბანის მიხედვითიტალიის ქალაქებივენეციამსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები იტალიაში
იტალ.ვენეტიტალიაშიჭაობიანვენეციის ლაგუნაშიმდინარეებისპოსაპიავესიუნესკოსმსოფლიო მემკვიდრეობისვენეტოს რეგიონის2009პადუასატრევიზოსთანაგლომერაციასმოსახლეობაცვენეტებივენეციის რესპუბლიკისვენეციის რესპუბლიკაშუა საუკუნეებისარენესანსისXIII საუკუნიდანXVII საუკუნისანტონიო ვივალდირომაულიპადუიდანაკვილიიდანტრევიზოდანალტინუმიდანპორტოგრუაროჰუნებისრიალტოზე42125 მარტსაპენინის ნახევარკუნძულზე568ლანგობარდებმააღმოსავლეთ რომის იმპერიავენეტოსველისარიუსისრავენასავენეციის ლაგუნაშილიუტპრანდმაბიზანტიელთა751აისტულფისრავენის ეგზარქატისმალამოკოშიVIII საუკუნისორსო იპატოანიელო პარტეჩილაციოსწმინდა მარკოზისკარლოს დიდმაადრიატიკისპენტაპოლისიდანლომბარდიისპიპინმა814კარლოს დიდსანიკიფორ Iბიზანტიის828ალექსანდრიიდანმარკოზ მახარებლისბიზანტიის
(function()var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node)node.outerHTML="u003Cdiv class="mw-dismissable-notice"u003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-close"u003E[u003Ca tabindex="0" role="button"u003Eდამალვაu003C/au003E]u003C/divu003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-body"u003Eu003Cdiv id="localNotice" lang="ka" dir="ltr"u003Eu003Cdiv class="layout plainlinks" align="center"u003Eდაუკავშირდით ქართულ ვიკიპედიას u003Ca href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia" rel="nofollow"u003Eu003Cimg alt="Facebook icon.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/14px-Facebook_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/21px-Facebook_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/28px-Facebook_icon.svg.png 2x" data-file-width="256" data-file-height="256" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003Eu003Ca rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia"u003EFacebooku003C/au003Eu003C/bu003E-ის ოფიციალურ გვერდზე!nu003Cpu003Eu003Cbr /u003Enu003C/pu003Enu003Ctable class="messagebox standard-talk" style="font-size:100%; text-align:center; border:3px solid blue; background-color:white;"u003Enu003Ctbodyu003Eu003Ctru003Enu003Ctdu003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Wikimedia_CEE_Spring_2019" title="ვიკიპედია:Wikimedia CEE Spring 2019"u003Eu003Cimg alt="CEE Spring CEE.xcf" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/CEE_Spring_CEE.xcf/100px-CEE_Spring_CEE.xcf.png" decoding="async" width="100" height="65" data-file-width="548" data-file-height="356" /u003Eu003C/au003Enu003C/tdu003Enu003Ctd width="100%"u003Eu003Cbigu003Eu003Cbigu003E u003Cbu003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Wikimedia_CEE_Spring_2019" title="ვიკიპედია:Wikimedia CEE Spring 2019"u003Eვიკიგაზაფხული 2019u003C/au003E დაიწყო! ჩაერთეთ ვიკიმარათონში და მოიგეთ პრიზებიu003C/bu003Eu003C/bigu003Eu003C/bigu003Eu003Cbr /u003E(კონკურსში მონაწილეობამდე გაეცანით მის u003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Wikimedia_CEE_Spring_2019/%E1%83%AC%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ვიკიპედია:Wikimedia CEE Spring 2019/წესები"u003Eu003Cbu003Eწესებსu003C/bu003Eu003C/au003E)nu003C/tdu003Eu003C/tru003Eu003C/tbodyu003Eu003C/tableu003Enu003Cpu003Eu003Cbr /u003Enu003C/pu003Enu003Ctable class="messagebox standard-talk" style="font-size:100%; text-align:center; border:3px solid red; background-color:white;"u003Enu003Ctbodyu003Eu003Ctru003Enu003Ctdu003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%A1%E1%83%98_2019" title="ვიკიპედია:საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა კონკურსი 2019"u003Eu003Cimg alt="UG-GE Wikipedia contest CBP.png" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png/200px-UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png" decoding="async" width="200" height="81" data-file-width="1270" data-file-height="512" /u003Eu003C/au003Enu003C/tdu003Enu003Ctd width="100%"u003Eu003Cbigu003Eu003Cbigu003E u003Cbu003E1 აპრილიდან - 31 მაისის ჩათვლით ჩაერთეთ u003Cbr /u003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%A1%E1%83%98_2019" title="ვიკიპედია:საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა კონკურსი 2019"u003Eსაბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა კონკურსშიu003C/au003E!u003Cbr /u003E შექმენით სტატიები და მოიგეთ პრიზებიu003C/bu003Eu003C/bigu003Eu003C/bigu003Enu003C/tdu003Eu003C/tru003Eu003C/tbodyu003Eu003C/tableu003Enu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003E";());
ვენეცია
Jump to navigation
Jump to search
| ქალაქი | |||||
|---|---|---|---|---|---|
ვენეცია Venezia / Venexia | |||||
 | |||||
| |||||
| ქვეყანა |  იტალია | ||||
| რეგიონი | ვენეტოვენეტო | ||||
| პროვინცია | ვენეცია | ||||
| შიდა დაყოფა | Municipality 1 Venezia-Murano-Burano და Municipality Lido-PellestrinaLido-Pellestrina | ||||
| კოორდინატები | 45°26′00″ ჩ. გ. 12°19′00″ ა. გ. / 45.43333° ჩ. გ. 12.31667° ა. გ. / 45.43333; 12.31667 | ||||
| ქალაქის მერი | მასიმო კაჩიარი | ||||
| ფართობი | 414.57 კმ² | ||||
| ცენტრის სიმაღლე | 0 მ | ||||
| მოსახლეობა | 270 660 კაცი (2009) | ||||
| სიმჭიდროვე | 652.9 კაცი/კმ² | ||||
| სასაათო სარტყელი | UTC+1, ზაფხულში UTC+2 | ||||
| სატელეფონო კოდი | +39 41 | ||||
| საფოსტო ინდექსი | 30100 | ||||
| საავტომობილო კოდი | VE | ||||
| ოფიციალური საიტი | comune.venezia.it | ||||
| |||||
ვენეცია ვიკისაწყობში | |||||
 | მსოფლიო მემკვიდრეობა UNESCO, ობიექტი № 394 რუს. • ინგლ. • ფრ. |
ვენეცია (იტალ. Venezia, ვენეტ. Venexia,Venessia), მეტსახელად არხების ქალაქი — ქალაქი ჩრდილო-აღმოსავლეთ იტალიაში, ერთმანეთისგან არხებით გამოყოფილ 118 პატარა კუნძულზე, რომლებიც ხიდებით არის დაკავშირებული.[1] მდებარეობს ჭაობიან ვენეციის ლაგუნაში, რომელიც გადაჭიმულია მდინარეების — პოსა და პიავეს შესართავებს შორის. ვენეცია ცნობილია თავისი სილამაზითა და გარემომცველი ბუნებით, არქიტექტურითა და ხელოვნებით.[1] ვენეციის ლაგუნასთან ერთად, ქალაქი შესულია იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლთა სიაში.[1]
ვენეცია ვენეტოს რეგიონის დედაქალაქია. 2009 წლის მონაცემებით, ვენეციის კომუნაში 270 098 ადამიანი ცხოვრობს.[2]პადუასა და ტრევიზოსთან ერთად, ქალაქი მიეკუთვნება პადუა-ტრევიზო-ვენეციის აგლომერაციას, რომლის მოსახლეობაც 1 600 000 ადამიანს შეადგენს.
სახელი მომდინარებს აქ მაცხოვრებელი ანტიკური პერიოდის ხალხისგან, რომლებსაც ვენეტები ეწოდებოდათ და ქრისტეშობამდე დაახლოებით X საუკუნეში ცხოვრობდნენ.[3][4] ქალაქი ისტორიულად ვენეციის რესპუბლიკის დედაქალაქი იყო. ხშირად ვენეციას სხვადასხვა ეპითეტებით მოიხსენიებენ: „La Dominante“, „Serenissima“, „ადრიატიკის ზღვის დედოფალი“, „წყლის ქალაქი“, „ნიღბების ქალაქი“, „ხიდების ქალაქი“, „მცურავი ქალაქი“ და „არხების ქალაქი“.[5] როგორც იტალიელმა ჟურნალისტმა ლუიჯი ბარცინიმ გაზეთ The New York Times-ს განუცხადა, „ეს ქალაქი უდავოდ ყველაზე მშვენიერია, რაც კი კაცის ხელს შეუქმნია“.[6]
ვენეციის რესპუბლიკა შუა საუკუნეებისა და რენესანსის ხანაში ძლიერი საზღვაო სახელმწიფო იყო. მნიშვნელოვანი იყო მისი როლი ვაჭრობასა და ხელოვნებაში. სახელმწიფომ XIII საუკუნიდან XVII საუკუნის ბოლომდე იარსება. ამ ფაქტმა ვენეცია მდიდარ ქალაქად აქცია. ვენეცია ასევე ცნობილია რამდენიმე მნიშვნელოვანი მხატვრული მიმდინარეობით, განსაკუთრებით რენესანსის პერიოდში. ვენეციამ მნიშვნელოვანი როლი ითამაშა სიმფონიური და საოპერო მუსიკის ისტორიაში, აქ დაიბადა ანტონიო ვივალდი.
სექციების სია
1 ისტორია
1.1 წარმოშობა
2 იხილეთ აგრეთვე
3 სქოლიო
ისტორია |
წარმოშობა |
მიუხედავად იმისა, რომ არ არსებობს არანაირი ჩანაწერები, რომლებიც პირდაპირ მიუთითებდნენ ვენეციის წარმოშობის შესახებ,[7] გადმოცემებმა და გამოვლენილმა მტკიცებულებებმა მეცნიერთა გარკვეულ წრეს აიძულა დათანხმებულიყო, რომ ვენეციის თავდაპირველ მოსახლეობას შეადგენდნენ სხვა რომაული ქალაქებიდან დევნილები, მათ შორის პადუიდან, აკვილიიდან, ტრევიზოდან, ალტინუმიდან და კონკორდიიდან (თანამედროვე პორტოგრუარო), ასევე ხალხი ქვეყნის სხვა დაუცველი რეგიონებიდან, რომლებიც გერმანიკული ტომებისა და ჰუნების თანამიმდევრულ შემოსევებს გამოექცნენ.[8] ზოგიერთი გვიანდელი რომაული წყარო მიუთითებს თავდაპირველ ჭაობის ლაგუნების კუნძულებზე მეთევზეთა არსებობას. ისინი მოხსენიებულნი არიან incolae lacunae-ს სახელით (ლაგუნის მკვიდრნი). ქალაქის დაარსებას ტრადიციული მოსაზრება კუნძულ რიალტოზე სან-ჯაკომოს ეკლესიას უკავშირებს, რომელიც როგორც ამბობენ 421 წლის 25 მარტს დაარსდა.[9][10]
აპენინის ნახევარკუნძულზე ბოლო და ყველაზე მნიშვნელოვანი იმიგრაცია 568 წელს ლანგობარდებმა განახორციელეს, რომელთაც აღმოსავლეთ რომის იმპერია დატოვეს და პატარა ჯგუფებად დღევანდელი ვენეტოს სანაპიროზე დასახლდნენ. ამის შემდეგ, ადმინისტრაციული და რელიგიური მექანიზმები მათს მფლობელობაში გადავიდა, ცენტრით რავენის ეგზარქატში, რომელიც იმპერატორის ადგილობრივი წარმომადგენლობა იყო აღმოსავლეთში. ვენეციური გადმოცემები კუნძულელების მიერ ველისარიუსის დახმარების თაობაზე რავენასა და აღმოსავლეთის იმპერატორს შორის თეორიულ კავშირებზე მიუთითებს. აშენდა ახალი ნავსადგურები, მათ შორის მალამოკო და ტორკელო ვენეციის ლაგუნაში. tribuni maiores — ლაგუნის კუნძულების უძველესი მმართველი კომიტეტი 568 წლით თარიღდება.[11]
ვენეციელებმა თავშესაფარი მისცეს რავენის ეგზარქოს პაველს, რომელიც ლომბარდიის მეფე ლიუტპრანდმა გამოდევნა. ცენტრალურ და ჩრდილოეთ იტალიაზე ბიზანტიელთა ბატონობა შემდგომში თავიდან იქნა აცილებული 751 წელს, ჰერცოგ აისტულფის მიერ რავენის ეგზარქატის დაპყრობის შედეგად. ამ პერიოდში, ბიზანტიელი ადგილობრივი გუბერნატორის რეზიდენცია მალამოკოში მდებარეობდა. ლაგუნის კუნძულებზე არსებული დასახლებები სავარაუდოდ ლომბარდიელთა მიერ ბიზანტიური ტერიტორიების დაპყრობის შესაბამისად გაიზარდა.
VIII საუკუნის პირველ ათწლეულში, ლაგუნის მოსახლეობამ პირველი მმართველი ორსო იპატო აირჩია, რომელიც ბიზანტიელებმა დაამტკიცეს და hypatus-ისა და Dux-ის ტიტული უბოძეს.[12] იგი ვენეციის პირველი ისტორიული დოჟი (ჰერცოგი) იყო.
ჰერცოგ ანიელო პარტეჩილაციოს მმართველობისას (811–827), ჰერცოგის რეზიდენცია მალამოკოდან უფრო დაცულ რიალტაში გადაიტანეს. ამის შემდეგ, ოლივოლოსა და რიალტოს შორის აშენდა წმინდა ზაქარიას მონასტერი, ჰერცოგის სასახლე და წმინდა მარკოზის ბაზილიკა. წმინდა მარკოზის სიმბოლოა ფრთოსანი ლომები, რომელთა ნახვაც მთელს ვენეციაშია შესაძლებელი.
ვენეციის დამორჩილება კარლოს დიდმა განიზრახა. მან პაპს ადრიატიკის სანაპიროზე, პენტაპოლისიდან ვენეციელების განდევნა უბრძანა. ლომბარდიის მეფემ — კარლოსის ვაჟმა პიპინმა, მამამისის მორჩილების ქვეშ ვენეციას ალყა შემოარტყა, რაც საბოლოოდ ჩაიშალა. ალყამ ექვს თვეს გასტანა; პიპინის არმია ადგილობრივი ჭაობის დაავადებებმა გაანადგურა და საბოლოოდ, მათ უკან დაიხიეს. რამდენიმე თვეში, ვენეციაში შეყრილი დაავადების შედეგად, პიპინი თავადაც გარდაიცვალა. შემდეგში, 814 წელს, კარლოს დიდსა და ნიკიფორ I-ს შორის დადებული შეთანხმებით ვენეცია ბიზანტიის ტერიტორიად იქნა აღიარებული და ქალაქს სავაჭრო უფლებები მიეცა.
828 წელს, ქალაქმა ახალი პრესტიჟი შეიძინა, მას შემდეგ, რაც მან ალექსანდრიიდან მარკოზ მახარებლის წმინდა ნაწილები მიიღო, რასაც ის მანამდეც მოითხოვდა. წმინდა ნაწილები ახალ ბაზილიკაში დააბრძანეს. საპატრიარქო რეზიდენციამ ასევე რიალტოში გადაინაცვლა.
რაც უფრო იზრდებოდა საზოგადოების განვითარება და იკლებდა ბიზანტიის ძალაუფლება, ქალაქმა ავტონომია, შემდეგ კი დამოუკიდებლობა მოიპოვა.
იხილეთ აგრეთვე |
- ვენეციის ლაგუნა
სქოლიო |
- ↑ 1.01.11.2UNESCO: Venice and its Lagoon, accessed:17th April, 2012
↑ Mara Rumiz, Venice Demographics Official Mock funeral for Venice's 'death'
↑ Online Etymology Dictionary. წაკითხვის თარიღი: 2010-06-11.
↑ Richard Stephen Charnock (1859). Local etymology: a derivative dictionary of geographical names. Houlston and Wright, გვ. 288.
↑ Barzini, Luigi. “The Most Beautiful and Wonderful City In The World - The“, New York Times, 30 May 1982. წაკითხვის თარიღი: 28 March 2009.
↑ Barzini, Luigi. “The Most Beautiful and Wonderful City In The World – The“, New York Times, 30 May 1982. წაკითხვის თარიღი: 28 March 2009.
↑ "Imperciocchè nascendi i principati", begins Apostolo Zeno, Compendio della storia Veneta di Apostolo Zeno continuata fino alla caduta della repubblica 1847:9.
↑ Bosio, Le origini di Venezia
↑ Zeno, Compendio 1847:10.
↑ (1 January 1996) International Dictionary of Historic Places: Southern Europe. Taylor & Francis, გვ. 745. ISBN 978-1-884964-02-2. წაკითხვის თარიღი: 24 March 2011.
↑ Traditional date as given in William J. Langer, ed. An Encyclopedia of World History.
↑ John Julius Norwich, A History of Venice (Alfred A. Knopf: New York, 1982) p. 13.
| |||||
მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები იტალიაში
| |||||
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.log.warn("Gadget "ReferenceTooltips" was not loaded. Please migrate it to use ResourceLoader. See u003Chttps://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:Gadgetsu003E."););
კატეგორია:
- მსოფლიო მემკვიდრეობა ანბანის მიხედვით
- იტალიის ქალაქები
- ვენეცია
- მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები იტალიაში
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.792","walltime":"1.141","ppvisitednodes":"value":14978,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":160452,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":76857,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":35,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":6,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":6867,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":1,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 1001.345 1 -total"," 80.01% 801.126 1 თარგი:ინფოდაფა_დასახლება"," 77.25% 773.506 1 თარგი:ინფოდაფა"," 28.44% 284.784 32 თარგი:Wikidata"," 24.00% 240.318 168 თარგი:ინფოდაფა/რიგი"," 17.58% 176.062 4 თარგი:Str_right"," 17.19% 172.151 4 თარგი:Str_sub_long"," 15.25% 152.679 3 თარგი:გამოსახულების_ფორმატირება"," 10.97% 109.864 1 თარგი:Wikidata/p18"," 7.19% 71.970 33 თარგი:Str_index_any"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.190","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":4300678,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1263","timestamp":"20190415070000","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"u10d5u10d4u10dcu10d4u10eau10d8u10d0","url":"https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q641","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q641","author":"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2006-08-21T19:00:30Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/1e/Collage_Venezia.jpg"(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":129,"wgHostname":"mw1249"););
