წაღვლი სექციების სია დემოგრაფია | ისტორია | ლიტერატურა | სქოლიო | სანავიგაციო მენიუ42°07′15″ ჩ. გ. 43°41′50″ ა. გ. / 42.12083° ჩ. გ. 43.69722° ა. გ. / 42.12083; 43.69722მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014წაღვლის ტერიტორიული ორგანორ
ხაშურის მუნიციპალიტეტის სოფლები
სოფელისაქართველოშიშიდა ქართლის მხარისხაშურის მუნიციპალიტეტშიმდინარელოპანისწყლისდასავლეთის ფრონისშენაკადიხეობაშითემისზემო ბროლოსანიკლდისწყაროტიტვინისწყაროქვემო ბროლოსანიჩორჩანაწეღვერიმეტრიხაშურიდანკილომეტრინამოსახლარიაწაღვლის ციხე-დარბაზიწმინდა გიორგის ეკლესიაქვენატკოცისაბისზეჩორჩანაჭერათხევისსაჩხერეჭიათურაზეგელათსაქუთაისშიბასტიონიდავით აღმაშენებელისბაგრატ მეოთხესგოდოლიციხესიმაგრე„ქართლის ცხოვრებაში“სკიპტრადავით აღმაშენებელსგიორგი მეორემწაღვლისთავის ციხესიმაგრე1976ხაშურის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმშიფეოდალური ხანის
(function()var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node)node.outerHTML="u003Cdiv class="mw-dismissable-notice"u003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-close"u003E[u003Ca tabindex="0" role="button"u003Eდამალვაu003C/au003E]u003C/divu003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-body"u003Eu003Cdiv id="localNotice" lang="ka" dir="ltr"u003Eu003Cdiv class="layout plainlinks" align="center"u003Eდაუკავშირდით ქართულ ვიკიპედიას u003Ca href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia" rel="nofollow"u003Eu003Cimg alt="Facebook icon.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/14px-Facebook_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/21px-Facebook_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/28px-Facebook_icon.svg.png 2x" data-file-width="256" data-file-height="256" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003Eu003Ca rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia"u003EFacebooku003C/au003Eu003C/bu003E-ის ოფიციალურ გვერდზე!nu003Cpu003Eu003Cbr /u003Enu003C/pu003Enu003Ctable class="messagebox standard-talk" style="font-size:100%; text-align:center; border:3px solid blue; background-color:white;"u003Enu003Ctbodyu003Eu003Ctru003Enu003Ctdu003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Wikimedia_CEE_Spring_2019" title="ვიკიპედია:Wikimedia CEE Spring 2019"u003Eu003Cimg alt="CEE Spring CEE.xcf" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/CEE_Spring_CEE.xcf/100px-CEE_Spring_CEE.xcf.png" decoding="async" width="100" height="65" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/CEE_Spring_CEE.xcf/150px-CEE_Spring_CEE.xcf.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/CEE_Spring_CEE.xcf/200px-CEE_Spring_CEE.xcf.png 2x" data-file-width="548" data-file-height="356" /u003Eu003C/au003Enu003C/tdu003Enu003Ctd width="100%"u003Eu003Cbigu003Eu003Cbigu003E u003Cbu003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Wikimedia_CEE_Spring_2019" title="ვიკიპედია:Wikimedia CEE Spring 2019"u003Eვიკიგაზაფხული 2019u003C/au003E დაიწყო! ჩაერთეთ ვიკიმარათონში და მოიგეთ პრიზებიu003C/bu003Eu003C/bigu003Eu003C/bigu003Eu003Cbr /u003E(კონკურსში მონაწილეობამდე გაეცანით მის u003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Wikimedia_CEE_Spring_2019/%E1%83%AC%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ვიკიპედია:Wikimedia CEE Spring 2019/წესები"u003Eu003Cbu003Eწესებსu003C/bu003Eu003C/au003E)nu003C/tdu003Eu003C/tru003Eu003C/tbodyu003Eu003C/tableu003Enu003Cpu003Eu003Cbr /u003Enu003C/pu003Enu003Ctable class="messagebox standard-talk" style="font-size:100%; text-align:center; border:3px solid red; background-color:white;"u003Enu003Ctbodyu003Eu003Ctru003Enu003Ctdu003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%A1%E1%83%98_2019" title="ვიკიპედია:საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა კონკურსი 2019"u003Eu003Cimg alt="UG-GE Wikipedia contest CBP.png" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png/200px-UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png" decoding="async" width="200" height="81" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png/300px-UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png/400px-UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png 2x" data-file-width="1270" data-file-height="512" /u003Eu003C/au003Enu003C/tdu003Enu003Ctd width="100%"u003Eu003Cbigu003Eu003Cbigu003E u003Cbu003E1 აპრილიდან - 31 მაისის ჩათვლით ჩაერთეთ u003Cbr /u003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%A1%E1%83%98_2019" title="ვიკიპედია:საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა კონკურსი 2019"u003Eსაბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა კონკურსშიu003C/au003E!u003Cbr /u003E შემქნით სტატიები და მოიგეთ პრიზებიu003C/bu003Eu003C/bigu003Eu003C/bigu003Enu003C/tdu003Eu003C/tru003Eu003C/tbodyu003Eu003C/tableu003Enu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003E";());
წაღვლი
Jump to navigation
Jump to search
| სოფელი | ||||
|---|---|---|---|---|
წაღვლი | ||||
 სოფლის საერთო ხედი | ||||
| ქვეყანა |  საქართველო | |||
| მხარე | შიდა ქართლიშიდა ქართლის მხარე | |||
| მუნიციპალიტეტი | ხაშურის მუნიციპალიტეტი | |||
| თემი | წაღვლი | |||
| კოორდინატები | 42°07′15″ ჩ. გ. 43°41′50″ ა. გ. / 42.12083° ჩ. გ. 43.69722° ა. გ. / 42.12083; 43.69722 | |||
| ცენტრის სიმაღლე | 880 მ | |||
| მოსახლეობა | 538[1] კაცი (2014) | |||
| ეროვნული შემადგენლობა | ქართველები 99%[2] | |||
| ||||
წაღვლი — სოფელი საქართველოში, შიდა ქართლის მხარის ხაშურის მუნიციპალიტეტში. მდინარე ლოპანისწყლის (დასავლეთის ფრონის მარჯვენა შენაკადი) ხეობაში. თემის ცენტრი (სოფლები: ზემო ბროლოსანი, კლდისწყარო, ტიტვინისწყარო, ქვემო ბროლოსანი, ჩორჩანა, წეღვერი). ზღვის დონიდან 880 მეტრი, ხაშურიდან 30 კილომეტრი. სოფელში უამარავი ნამოსახლარია, გარდა ამისა დგას წაღვლის ციხე-დარბაზი და წმინდა გიორგის ეკლესია
სექციების სია
1 დემოგრაფია
2 ისტორია
3 ლიტერატურა
4 სქოლიო
დემოგრაფია |
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 538 ადამიანი.
| აღწერის წელი | მოსახლეობა | კაცი | ქალი |
|---|---|---|---|
| 2002[2] | 760 | 351 | 409 |
| 2014[1] |  538 | 274 | 264 |
ისტორია |
წაღვლზე გადიოდა დასავლეთ საქართველოსთან დამაკავშირებელი გზა, რომელსაც მოსახლეობა დღესაც „საიმერლო გზას“ უწოდებს.იგი იწყებოდა სოფელ ქვენატკოცის ხეობაში, აბისზე გავლით გადიოდა სოფელ წაღვლში, იქიდან კი ჩორჩანა-ჭერათხევის გავლით გადადიოდა სოფელ კორბეულში და საჩხერე-ჭიათურაზე გავლით გადადიოდა გელათსა და ქუთაისში. ამ გზას საიმედოდ იცავდა ჯერ კიდევ უძველეს დროში აგებული წაღვლისთავის ოთხგოდოლიანი ბასტიონი. იგი განუახლებია დავით აღმაშენებელის პაპას, ბაგრატ მეოთხეს, მაგრამ როდის არის აგებული იგი ისტორიული წერილობითი წყაროები ამ საქმეზე სდუმან და საიდუმლოდ ინახავენ წაღვლისათვის ციხის აგების დროსა და ისტორიას.
ციხე აგებული იყო ფლეთილი ქვისაგან კირის დუღაბით, ჰქონდა დატანებული ოთხი გოდოლი, ამ ციხის ნაშთები აღარ არსებობს თუ არ ჩავთვლით შეცემენტებულ, აზელილ კირის გროვებს, როგორც ჩანს მისი განახლება უცდიათ XVII-XVIII საუკუნეებში, მაგრამ გართულებული საშინაო და საგარეო მდგომარეობის გამო განახლება ვეღარ შეძლეს და კირის ხსნარი დარჩა გამოუყენებელი. ციხესიმაგრე დაანგრიეს 30-იან წლებში და დაალაგეს გზებზე, ნაწილი კი მოსახლეობამ გამოიყენა სახლების ასაგებად.
ისტორიული წერილობითი წყაროები წაღვლის შესახებ ღარიბია, იგი პირველად მოხსენიებულია „ქართლის ცხოვრებაში“, დავით აღმაშენებელის ისტორიკოსის მიერ.
მძიმე სამეფო სკიპტრა ხვდა წილად დავით აღმაშენებელს, რომლის ზიდვაც ვერ გაბედა დავითის მამამ, მამაცმა მეომარმა, მაგრამ სუსტმა პოლიტიკოსმა გიორგი მეორემ და მან თავისი ხელით დაადგა სამეფო გვირგვინი წაღვლიდან ქუთაისში გადასულ ახალგაზრდა ძეს-დავითს. დავით აღმაშენებელს სოფ. წაღვლში ჰქონდა საზაფხულო რეზიდენცია - წაღვლისთავის ციხესიმაგრე. წაღვლისთავი და წაღვლისთავის ციხესიმაგრე მდემარეობდა დღევანდელი სოფლის დასავლეთით, რომელსაც დღესაც მოსახლეობა „გალავნებს“ უწოდებს. ტოპონიმმა შემოგვინახა რაღაც ნაწილი ისრტორიისა, ასეთი ტოპონიმები კი წაღვლში ბევრია გავრცელებული.
1976 წლიდან სოფელ წაღვლში დაიწყო არქეოლოგიური გათხრები, რომელსაც ხელმძღვანელობდა მეცნიერებათა კანდიდატი ალექსანდრე რამიშვილი, რის შედეგადაც აღმოჩენილია ქვის ხანის და ბრინჯაოს ხანის უამრავი ნივთი, რომელთა დიდი ნაწილიც დაცულია ხაშურის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმში.
გარდა არქეოლოგიური ძეგლებისა შემორჩენილია ეკლესიათა ნანგრევები და ფეოდალური ხანის ნამოსახლარები. სოფლის ტერიტორიაზე 30-მდე არქეოლოგიური ნამოსახლარია. ესენია რეზოს მიწა, ყვირალა კარი, გოროკო, კვინიკაძეების მიწა, ჩოჩქოლი კარი, გალავნები, ტბები, მიქელაანთ ვერხვები, გიგოს მიწა, ზაქას ტყე, პატარა ლაშე და სხვა მრავალი. ფეოდალური ხანის ნამოსახლარებია: კვინიკაძეების ყორე, ოსანაძის ახო, ხარაულიაანთ სათივე, ცაცხვები, გალავნები, ჩოჩქოლი კარი, ნიკოლოზი, მილიწყარო და სხვა მრავალი.
სოფელში შემორჩენილი იყო ბარბაცი კარის, ჩოჩქოლის კარის, წმინდა ნიკოლოზის ეკლესიათა ნანგრევები, რომელთა უმრავლესობა დანგრეული იქნა 30-იან წლებში „ულტრარევოლუციონერების“ მიერ. ძმებმა გიორგი და სვიმონ მიქელაშვილებმა ააშენეს წმინდა ნიკოლოზის ეკლესია, სიმონ კაპანაძემ კი ჩოჩქოლის კარზე სვიმონ მესვეტის სახელობის ეკლესია.[3]
ლიტერატურა |
ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 11, გვ. 301, თბ., 1987 წელი.
სქოლიო |
- ↑ 1.01.1მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014. საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური (ნოემბერი 2014). წაკითხვის თარიღი: 7 ნოემბერი, 2016.
- ↑ 2.02.1საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II
↑ წაღვლის ტერიტორიული ორგანო
| |||||||||||||
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.log.warn("Gadget "ReferenceTooltips" was not loaded. Please migrate it to use ResourceLoader. See u003Chttps://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:Gadgetsu003E."););
კატეგორია:
- ხაშურის მუნიციპალიტეტის სოფლები
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.516","walltime":"0.680","ppvisitednodes":"value":8467,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":117680,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":56737,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":33,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":12,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":1990,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":1,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 573.199 1 -total"," 82.56% 473.216 1 თარგი:ინფოდაფა_დასახლება"," 77.09% 441.891 1 თარგი:ინფოდაფა"," 34.99% 200.541 167 თარგი:ინფოდაფა/რიგი"," 19.45% 111.504 29 თარგი:Wikidata"," 17.31% 99.241 1 თარგი:Wikidata/p18"," 16.01% 91.756 1 თარგი:გამოსახულების_ფორმატირება"," 15.54% 89.073 2 თარგი:Wikidata-coords"," 14.16% 81.160 1 თარგი:Str_right"," 13.35% 76.525 1 თარგი:Str_sub_long"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.111","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":2261802,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1333","timestamp":"20190409080511","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"u10ecu10d0u10e6u10d5u10dau10d8","url":"https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%98","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q12871068","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q12871068","author":"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2008-09-04T11:44:34Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/ae/Village_Tsaghvli.jpg"(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":131,"wgHostname":"mw1328"););
