ცხრამუხა სექციების სია დემოგრაფია | ისტორია | სქოლიო | ლიტერატურა | სანავიგაციო მენიუ41°58′34″ ჩ. გ. 43°34′52″ ა. გ. / 41.97611° ჩ. გ. 43.58111° ა. გ. / 41.97611; 43.58111მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014ცხრამუხა/ხაშურის მუნიციპალიტეტის საკრებულორ
ხაშურის მუნიციპალიტეტის სოფლები
სოფელისაქართველოშიშიდა ქართლის მხარისხაშურის მუნიციპალიტეტშიშიდა ქართლის ვაკეზემდინარემტკვრისთემისდამჩხრეულათაგვეთირბონამეტრიხაშურიდანკილომეტრიკოშკიწმინდა ნინოს ეკლესიაროსტომდავით აბაშიძეების1751ქვიშხეთელიაბაშიძეებისამილახორების1771რევაზ ამილახორსაერეკლე IIლეკთასაქართველოსრუსეთთანაბაშიძეების18081865კომლი1886მუხასთან
(function()var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node)node.outerHTML="u003Cdiv class="mw-dismissable-notice"u003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-close"u003E[u003Ca tabindex="0" role="button"u003Eდამალვაu003C/au003E]u003C/divu003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-body"u003Eu003Cdiv id="localNotice" lang="ka" dir="ltr"u003Eu003Cdiv class="layout plainlinks" align="center"u003Eდაუკავშირდით ქართულ ვიკიპედიას u003Ca href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia" rel="nofollow"u003Eu003Cimg alt="Facebook icon.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/14px-Facebook_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/21px-Facebook_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/28px-Facebook_icon.svg.png 2x" data-file-width="256" data-file-height="256" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003Eu003Ca rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia"u003EFacebooku003C/au003Eu003C/bu003E-ის ოფიციალურ გვერდზე!nu003Cpu003Eu003Cbr /u003Enu003C/pu003Enu003Ctable class="messagebox standard-talk" style="font-size:100%; text-align:center; border:3px solid blue; background-color:white;"u003Enu003Ctbodyu003Eu003Ctru003Enu003Ctdu003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Wikimedia_CEE_Spring_2019" title="ვიკიპედია:Wikimedia CEE Spring 2019"u003Eu003Cimg alt="CEE Spring CEE.xcf" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/CEE_Spring_CEE.xcf/100px-CEE_Spring_CEE.xcf.png" decoding="async" width="100" height="65" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/CEE_Spring_CEE.xcf/150px-CEE_Spring_CEE.xcf.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/CEE_Spring_CEE.xcf/200px-CEE_Spring_CEE.xcf.png 2x" data-file-width="548" data-file-height="356" /u003Eu003C/au003Enu003C/tdu003Enu003Ctd width="100%"u003Eu003Cbigu003Eu003Cbigu003E u003Cbu003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Wikimedia_CEE_Spring_2019" title="ვიკიპედია:Wikimedia CEE Spring 2019"u003Eვიკიგაზაფხული 2019u003C/au003E დაიწყო! ჩაერთეთ ვიკიმარათონში და მოიგეთ პრიზებიu003C/bu003Eu003C/bigu003Eu003C/bigu003Eu003Cbr /u003E(კონკურსში მონაწილეობამდე გაეცანით მის u003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Wikimedia_CEE_Spring_2019/%E1%83%AC%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ვიკიპედია:Wikimedia CEE Spring 2019/წესები"u003Eu003Cbu003Eწესებსu003C/bu003Eu003C/au003E)nu003C/tdu003Eu003C/tru003Eu003C/tbodyu003Eu003C/tableu003Enu003Cpu003Eu003Cbr /u003Enu003C/pu003Enu003Ctable class="messagebox standard-talk" style="font-size:100%; text-align:center; border:3px solid red; background-color:white;"u003Enu003Ctbodyu003Eu003Ctru003Enu003Ctdu003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%A1%E1%83%98_2019" title="ვიკიპედია:საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა კონკურსი 2019"u003Eu003Cimg alt="UG-GE Wikipedia contest CBP.png" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png/200px-UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png" decoding="async" width="200" height="81" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png/300px-UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png/400px-UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png 2x" data-file-width="1270" data-file-height="512" /u003Eu003C/au003Enu003C/tdu003Enu003Ctd width="100%"u003Eu003Cbigu003Eu003Cbigu003E u003Cbu003E1 აპრილიდან - 31 მაისის ჩათვლით ჩაერთეთ u003Cbr /u003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%A1%E1%83%98_2019" title="ვიკიპედია:საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა კონკურსი 2019"u003Eსაბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა კონკურსშიu003C/au003E!u003Cbr /u003E შემქნით სტატიები და მოიგეთ პრიზებიu003C/bu003Eu003C/bigu003Eu003C/bigu003Enu003C/tdu003Eu003C/tru003Eu003C/tbodyu003Eu003C/tableu003Enu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003E";());
ცხრამუხა
Jump to navigation
Jump to search
| სოფელი | ||
|---|---|---|
ცხრამუხა | ||
 სოფელ ცხრამუხის ხედი ღორინამკლის მთიდან ჯაბა ლაბაძის ფოტო | ||
| ქვეყანა |  საქართველო | |
| მხარე | შიდა ქართლიშიდა ქართლის მხარე|შიდა ქართლი | |
| მუნიციპალიტეტი | ხაშური | |
| თემი | ცხრამუხა | |
| კოორდინატები | 41°58′34″ ჩ. გ. 43°34′52″ ა. გ. / 41.97611° ჩ. გ. 43.58111° ა. გ. / 41.97611; 43.58111 | |
| ცენტრის სიმაღლე | 710 მ | |
| მოსახლეობა | 1728[1] კაცი (2014) | |
| ეროვნული შემადგენლობა | ქართველები 96%[2] | |
| რელიგიური შემადგენლობა | მართლმადიდებლები | |
| სასაათო სარტყელი | UTC+4 | |
| სატელეფონო კოდი | +995 | |
| საფოსტო ინდექსი | 5706 | |
| ||
ცხრამუხა — სოფელი საქართველოში, შიდა ქართლის მხარის ხაშურის მუნიციპალიტეტში, შიდა ქართლის ვაკეზე, მდინარე მტკვრის მარცხენა მხარეს. თემის ცენტრი (სოფლები: დამჩხრეულა, თაგვეთი, რბონა) ზღვის დონიდან 730 მეტრი, ხაშურიდან 3 კილომეტრი. სოფელში დგას კოშკი და წმინდა ნინოს ეკლესია.
სექციების სია
1 დემოგრაფია
2 ისტორია
3 სქოლიო
4 ლიტერატურა
დემოგრაფია |
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 1 728 ადამიანი.
| აღწერის წელი | მოსახლეობა | კაცი | ქალი |
|---|---|---|---|
| 2002[2] | 1 824 | 887 | 937 |
| 2014[1] |  1 728 | 830 | 898 |
ისტორია |
ცხრამუხა ისტორიულ წყაროებში XVIII საუკუნიდან გვხვდება. როსტომ და დავით აბაშიძეების მიერ მამულის ნასყიდობის 1751 წლის სიგელში მოიხსენიება ცხრამუხა (ცხორომუხა), როგორც გაყიდული ჭალის მამულის საზღვარი.
ცხრამუხა ქართლის სააბაშიოში შედიოდა და ქვიშხეთელი აბაშიძეების კუთვნილებას წარმოადგენდა. შემდეგ იგი ამილახორების ხელშია.
ერთ-ერთი დოკუმენტი, რომელშიც ცხრამუხაა მოხსენიებული, 1771 წლის 17 იანვრით თარიღდება. ეს დოკუმენტი არის განჩინება რევაზ ამილახორსა და ნიკოლოზ აბაშიძეს შორის მამულის საქმეზე.
ერეკლე II-ის იმავე წლის 20 იანვრის ბრძანებაში ნათქვამია, რომ ცხრამუხა ამილახორს დარჩა.
 | „ჩვენი ბძანება არის, ციციშვილო პაატავ, ამილახორს რადგანაც სამართლით ცხრამუხა სოფელი დარჩა, მიდი და ხელი აუმართე და რაგვარადაც განაჩენი აცხადებს, იმგვარად მიაბარე. განაჩენშიაც ასეა გამოცხადებული, როგორც ვახუშტი აბაშიძის დროს ყოფილა ის სოფელი, ისეთი უნდა მიებაროს და თუ იქაური გლეხი სხვაგან ესახლოს სადმე, აუყარე და მოაბარე.“ |
ცხრამუხაც არაერთხელ გამხდარა ლეკთა თავდასხმის ობიექტი. საქართველოს რუსეთთან შეერთების შემდეგაც გრძელდებოდა მათი თავდასხმები. აბაშიძეების ერთ-ერთ დოკუმენში ნათქვამია, რომ 1808 წელს
| „...სოფელსა ცხრამუხიდამ დაგვეკარგა ყმა ორმოცდაცამეტი სულ. ლეკებმა წაიყვანეს ახალციხეს და აგრეთვე 1809 წელს დაიკარგა ცხრამუხიდამ ოცი კაცი, ლეკებმა წაიყვანეს ახალციხეს.“ |
1865 წელს აქ ცხოვრობს 46 კომლი გლეხი. აქედან სახელმწიფოა 15, ხოლო დროებით ვალდებული 31 კომლი. 1886 წელს ცხრამუხაში უკვე 91 კომლია (284 კაცი და 253 ქალი, სულ 537 კაცი). მოსახლეობის ეროვნული შემადგენლობა მთლიანად ქართულია.
ცხრამუხაში სახლობენ გვარები: ბარბაქაძე, ბერიძე, ბირკაძე, გელაშვილი, გოგალაძე, გოგალაშვილი, გოგნიაშვილი, ელბაქიძე, თიგიშვილი, კაპანაძე, კოჟორიძე, კურტანიძე, ლაცაბიძე, ლომიძე, მინაძე, მიქელაძე, ოქრუაშვილი, რაზმაძე, ქართველიშვილი, ღონღაძე, ჩადუნელი, ჩაჩანიძე, ცერცვაძე, ციცქიშვილი...
სოფლის სახელწოდება დაკავშირებულია მუხასთან. სოფელში გვიჩვენებენ ადგილს, კერძოდ, დღევანდელ სასაფლაოსთან, წმ. ნინოს ეკლესიის ირგვლივ, სადაც ცხრა მუხა მდგარა და აქედან შეერქვა სოფელს სახელწოდება - ცხრამუხაო.
სახელწოდება ცხრამუხა სიტყვათშეერთებით არის მიღებული. აქ მსაზღვრელი რიცხვითი სახელია, ხოლო საზღვრული, არსებითი სახელი. ამ რიგის არაერთი ტოპონიმია დაფიქისრებული ხაშურის მუნიციპალიტეტში (ორმუხები - უბანი, ორჯამიანა - წყარო და ა.შ.).[3]
სქოლიო |
- ↑ 1.01.1მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014. საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური (ნოემბერი 2014). წაკითხვის თარიღი: 7 ნოემბერი, 2016.
- ↑ 2.02.1საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II
↑ ცხრამუხა/ხაშურის მუნიციპალიტეტის საკრებულო
ლიტერატურა |
ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 11, გვ. 258, თბ., 1987 წელი.
| |||||||||||||
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.log.warn("Gadget "ReferenceTooltips" was not loaded. Please migrate it to use ResourceLoader. See u003Chttps://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:Gadgetsu003E."););
კატეგორია:
- ხაშურის მუნიციპალიტეტის სოფლები
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.428","walltime":"0.588","ppvisitednodes":"value":8220,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":119324,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":58725,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":33,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":6,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":2045,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":1,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 509.636 1 -total"," 82.96% 422.788 1 თარგი:ინფოდაფა_დასახლება"," 77.08% 392.819 1 თარგი:ინფოდაფა"," 33.26% 169.506 167 თარგი:ინფოდაფა/რიგი"," 21.54% 109.777 28 თარგი:Wikidata"," 18.43% 93.911 1 თარგი:Wikidata/p18"," 16.64% 84.794 1 თარგი:გამოსახულების_ფორმატირება"," 14.81% 75.464 1 თარგი:Str_right"," 13.81% 70.398 1 თარგი:Str_sub_long"," 11.16% 56.872 2 თარგი:Wikidata-coords"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.081","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":1988736,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1322","timestamp":"20190409075300","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"u10eau10eeu10e0u10d0u10dbu10e3u10eeu10d0","url":"https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%AA%E1%83%AE%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%AE%E1%83%90","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q12870965","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q12870965","author":"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2008-09-04T11:37:51Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/7b/Village_Tskhramukha.JPG"(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":130,"wgHostname":"mw1242"););
