ხოსრო I რესურსები ინტერნეტში | ლიტერატურა | სანავიგაციო მენიუKhosrau In Iran Science Island(In Persian)The Reforms of Khosrow Anushirvan Meander Protector Fragments 6.1-6.3The Physicians of Jundishapurრრ
არდაშირ Iშაპურ Iჰორმიზდ Iბაჰრამ Iბაჰრამ IIბაჰრამ IIIნარსეჰორმიზდ IIადურ ნარსეშაპურ IIარდაშირ IIშაპურ IIIბაჰრამ IVიეზდიგერდ Iბაჰრამ Vიეზდიგერდ IIჰორმიზდ IIIპეროზ Iბალაშიკავად Iჯამასპიხოსრო Iჰორმიზდ IVბაჰრამ VIხოსრო IIკავად IIარდაშირ IIIფარხუნ-შაჰვარაზიბორანდუხტიაზარმედუხტიხოსრო IIIჰორმიზდ Vფაროჰზად-ხოსროიეზდიგერდ IIIიუსტინიანე Iდაგისთებესა
VI საუკუნის სასანიანი მონარქებიგარდაცვლილი 579სპარსეთის მონარქებისასანიანი შაჰები
სპარს.496ქტესიფონი31 იანვარი579სასანიდური ირანისშაჰინშაჰი531579კავად Iპეროზ Iსასანიანთა დინასტიისშაჰინშაჰისმაზდაკელებს488–531მედიცინისიაფილოსოფიისირანშიინდოეთიდანჭადრაკინარდისიემენის554ბიზანტიასთან540ანტიოქია532562იუსტინიანე I532 წლის საუკუნო ზავიდარას ზავილაზიკისეგრისის დიდი ომისლაზიკიდან572სომხეთისაქართლის57931 იანვარსჰორმიზდ IVსასანიდურმა ირანმა
(function()var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node)node.outerHTML="u003Cdiv class="mw-dismissable-notice"u003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-close"u003E[u003Ca tabindex="0" role="button"u003Eდამალვაu003C/au003E]u003C/divu003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-body"u003Eu003Cdiv id="localNotice" lang="ka" dir="ltr"u003Eu003Cdiv class="layout plainlinks" align="center"u003Eდაუკავშირდით ქართულ ვიკიპედიას u003Ca href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia" rel="nofollow"u003Eu003Cimg alt="Facebook icon.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/14px-Facebook_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/21px-Facebook_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/28px-Facebook_icon.svg.png 2x" data-file-width="256" data-file-height="256" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003Eu003Ca rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia"u003EFacebooku003C/au003Eu003C/bu003E-ის ოფიციალურ გვერდზე!nu003Cpu003Eu003Cbr /u003Enu003C/pu003Enu003Ctable class="messagebox standard-talk" style="font-size:100%; text-align:center; border:3px solid blue; background-color:white;"u003Enu003Ctbodyu003Eu003Ctru003Enu003Ctdu003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Wikimedia_CEE_Spring_2019" title="ვიკიპედია:Wikimedia CEE Spring 2019"u003Eu003Cimg alt="CEE Spring CEE.xcf" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/CEE_Spring_CEE.xcf/100px-CEE_Spring_CEE.xcf.png" decoding="async" width="100" height="65" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/CEE_Spring_CEE.xcf/150px-CEE_Spring_CEE.xcf.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/CEE_Spring_CEE.xcf/200px-CEE_Spring_CEE.xcf.png 2x" data-file-width="548" data-file-height="356" /u003Eu003C/au003Enu003C/tdu003Enu003Ctd width="100%"u003Eu003Cbigu003Eu003Cbigu003E u003Cbu003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Wikimedia_CEE_Spring_2019" title="ვიკიპედია:Wikimedia CEE Spring 2019"u003Eვიკიგაზაფხული 2019u003C/au003E დაიწყო! ჩაერთეთ ვიკიმარათონში და მოიგეთ პრიზებიu003C/bu003Eu003C/bigu003Eu003C/bigu003Eu003Cbr /u003E(კონკურსში მონაწილეობამდე გაეცანით მის u003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Wikimedia_CEE_Spring_2019/%E1%83%AC%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ვიკიპედია:Wikimedia CEE Spring 2019/წესები"u003Eu003Cbu003Eწესებსu003C/bu003Eu003C/au003E)nu003C/tdu003Eu003C/tru003Eu003C/tbodyu003Eu003C/tableu003Enu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003E";());
ხოსრო I
Jump to navigation
Jump to search
| ხოსრო I ანუშირვანი | |
|---|---|
انوشيروان, | |
 | |
სასანიდური ირანის 22-ე შაჰინშაჰი | |
| მმართ. დასაწყისი: | 13 სექტემბერი, 531 |
| მმართ. დასასრული: | 31 იანვარი 579 |
| წინამორბედი: | კავად I |
| მემკვიდრე: | ჰორმიზდ IV |
| პირადი ცხოვრება | |
| დაბ. თარიღი: | 496 |
| დაბ. ადგილი: | არდესტანი |
| გარდ. თარიღი: | 31 იანვარი, 579 |
| გარდ. ადგილი: | ქტესიფონი |
| შვილები: | ჰორმიზდ IV |
| დინასტია: | სასანიანები |
| მამა: | კავად I |
| რელიგია: | ზოროასტრიზმი |
ხოსრო I ვიკისაწყობში | |
ხოსრო I ანუშირვანი (სპარს. انوشيروان; დ. არდესტანი, 496 – გ. ქტესიფონი, 31 იანვარი, 579) – სასანიდური ირანის 22-ე შაჰინშაჰი 531-579 წლებში, კავად I-ის ვაჟი, პეროზ I-ის შვილიშვილი. ის ითვლება სასანიანთა დინასტიის ყველაზე გამოჩენილ წარმომადგენლად.
შაჰინშაჰის ტიტულის მიღებისთანავე, ტახტის მოცილეთა მოშორების მიზნით, სიკვდილით დასაჯა თავისი უფროსი და უმცროსი ძმები ტახტის. ის ასევე სასტიკად გაუსწორდა ამბოხებულ მაზდაკელებს, რომლებიც იმპერიაში მძვინვარე ქაოსის დამკვიდრებას ცდილობდნენ.
ხოსროს მეფობა მამამისის (488–531 წწ.) მმართველობის გაგრძელება იყო. მის დროს ცენტრალური ხელისუფლება საგრძნობლად განმტკიცდა,
იმპერია დაიყო 4 პროვინციად, კუსტებად, რომლებსაც შაჰის მიერ დანიშნული ერთგული მოხელეები, მარზპანები მართავდნენ. ის პირადად ნიშნავდა მოსამართლეებსა და ქურუმებსაც. ხოსროს დროს შეიქმნა კარგად ორგანიზებული მიწისა და სულადობრივი გადასახადების სისტემა, რომლის მიხედვითაც ნატურალური გადასახადი ფულით ჩანაცვლდა. მოხდა არმიის რეორგანიზაცია, სახელმწიფოს ჯარის მეომრებს ჯამაგირსაც კი უხდიდნენ. ხოსრო I-მა სოფლებში დააარსა სამხედრო რაზმები, ე.წ „დეჰყანები,“ რომლებიც არმიის დამხმარე ძალას აყალიბებდნენ საზღვრებზე. ხოსროს ბრძანებით ქალაქ გუნდეშაბურში დაარსდა მედიცინისია და ფილოსოფიის სკოლა. მის დროს ირანში ინდოეთიდან გავრცელდა ჭადრაკი. გადმოცემით, ამავე პეიოდში დაიწყეს სპარსეთში ნარდის თამაშიც.
ხოსრო ანუშირვანი ნადირობის დროს
ხოსრომ მოახერხა იემენის დაპყრობა, რომელიც იმ დროს უმნიშვნელოვანესი სავაჭრო გზების გასაყარი იყო. 554 წელს კი საბოლოოდ დაამარცხა ამბოხებული ევფალიტები. ანუშირვანმა გაახშირა საომარი მოქმედებები ბიზანტიასთან. 540 წელს ანტიოქია აიღო, მაგრამ მათთან წინააღმდეგ გამართულ ბრძოლებში საბოლოოდ დამარცხდა. 532 და 562 წლებში იუსტინიანე I-თან დადო ე.წ. „საუკუნო ზავები.“ (532 წლის საუკუნო ზავი და დარას ზავი) ორ იმპერიას შორის დაპირისპირება ყველაზე მეტად, ლაზიკის ტერიტორიაზე გამძაფრდა, ეგრისის დიდი ომის დროს, რომლის შედეგადაც ბიზანტიელებმა მოახერხეს ლაზიკიდან სპარსელების განდევნა, რასაც 572 წელს მოჰყვა ირანიდან სომხეთისა და ქართლის გამოყოფა.
ხოსრო I გარდაიცვალა 48 წლიანი მმართველობის შემდეგ, 579 წლის 31 იანვარს, 83 წლის ასაკში. ის შეცვალა მისმა ვაჟმა, ჰორმიზდ IV-მ. ხოსროს მეფობის დროს სასანიდურმა ირანმა მიაღწია განვითარების უმაღლეს მწვერვალებს, რის გამოც ეს პერიოდი ირანის ისტორიის „ოქროს ხანადაა“ ცნობილი.
რესურსები ინტერნეტში |
- Khosrau In Iran Science Island(In Persian)
- The Reforms of Khosrow Anushirvan
- Meander Protector Fragments 6.1-6.3
- The Physicians of Jundishapur
ლიტერატურა |
ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. XI, გვ. 503, თბ., 1987 წელი.- საქართველოს ისტორია, ტ. 1, თბ. 2008 წ.
| |||||
| |||||||||||||||||||
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.log.warn("Gadget "ReferenceTooltips" was not loaded. Please migrate it to use ResourceLoader. See u003Chttps://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:Gadgetsu003E."););
კატეგორია:
- VI საუკუნის სასანიანი მონარქები
- გარდაცვლილი 579
- სპარსეთის მონარქები
- სასანიანი შაჰები
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.284","walltime":"0.357","ppvisitednodes":"value":5714,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":61125,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":21950,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":11,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":2,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":0,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":1,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 287.223 1 -total"," 71.05% 204.068 1 თარგი:მმართველი"," 65.08% 186.920 1 თარგი:ინფოდაფა"," 27.08% 77.776 2 თარგი:Wikidata"," 20.19% 57.986 3 თარგი:ნავდაფა"," 11.53% 33.110 1 თარგი:სასანიანები"," 11.03% 31.678 1 თარგი:ეგრისის_დიდი_ომი"," 8.76% 25.147 174 თარგი:ინფოდაფა/რიგი"," 6.35% 18.226 1 თარგი:ნავდაფა_ქვეჯგუფი"," 4.95% 14.222 1 თარგი:PAGENAMEBASE"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.036","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":1166340,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1263","timestamp":"20190323065259","ttl":2592000,"transientcontent":false);mw.config.set("wgBackendResponseTime":131,"wgHostname":"mw1264"););
