პეტრე I დიდი სექციების სია ბავშვობა და სიყმაწვილე | პირველი ნაბიჯები | ფოტო გალერეა | რესურსები ინტერნეტში | სანავიგაციო მენიუპეტრე I დიდის ბიოგრაფია (რუსულად).რუსეთის ისტორიის კურსირუსეთის ისტორიაС. М. Соловьёв. История России с древнейших времёнპეტრე დიდის სამეფო ოჯახიპეტრე Iპეტრე პირველის ქართული წარმომავლობარ
რუსეთის იმპერატორებიდაბადებული 9 ივნისიდაბადებული 1672გარდაცვლილი 8 თებერვალიგარდაცვლილი 1725შვილის მკვლელებირომანოვების დინასტიაქალაქების დამაარსებლები
რუს.9 ივნისი1672მოსკოვი8 თებერვალი1725სანქტ-პეტერბურგირუსეთისცარი16821721იმპერატორი172117251672მოსკოვშიკრემლშიალექსეი Iნატალია ნარიშკინათედორე IIIმილოსლავსკებინარიშკინები1682ბოიარებისდუმამსოფიასსტრელეცებისივანიევდოკია ლოპუხინაზეალექსეის16901689ნოვოდევიჩის მონასტერში16961695აზოვის1695აზოვის ლაშქრობა1696ვორონეჟში169619 ივლისსტაგანროგის1697
(function()var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node)node.outerHTML="u003Cdiv class="mw-dismissable-notice"u003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-close"u003E[u003Ca tabindex="0" role="button"u003Eდამალვაu003C/au003E]u003C/divu003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-body"u003Eu003Cdiv id="localNotice" lang="ka" dir="ltr"u003Eu003Cdiv class="layout plainlinks" align="center"u003Eდაუკავშირდით ქართულ ვიკიპედიას u003Ca href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia" rel="nofollow"u003Eu003Cimg alt="Facebook icon.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/14px-Facebook_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/21px-Facebook_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/28px-Facebook_icon.svg.png 2x" data-file-width="256" data-file-height="256" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003Eu003Ca rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia"u003EFacebooku003C/au003Eu003C/bu003E-ის ოფიციალურ გვერდზე!nu003Cpu003Eu003Cbr /u003Enu003C/pu003Enu003Ctable class="messagebox standard-talk" style="font-size:100%; text-align:center; border:3px solid blue; background-color:white;"u003Enu003Ctbodyu003Eu003Ctru003Enu003Ctdu003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Wikimedia_CEE_Spring_2019" title="ვიკიპედია:Wikimedia CEE Spring 2019"u003Eu003Cimg alt="CEE Spring CEE.xcf" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/CEE_Spring_CEE.xcf/100px-CEE_Spring_CEE.xcf.png" decoding="async" width="100" height="65" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/CEE_Spring_CEE.xcf/150px-CEE_Spring_CEE.xcf.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/CEE_Spring_CEE.xcf/200px-CEE_Spring_CEE.xcf.png 2x" data-file-width="548" data-file-height="356" /u003Eu003C/au003Enu003C/tdu003Enu003Ctd width="100%"u003Eu003Cbigu003Eu003Cbigu003E u003Cbu003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Wikimedia_CEE_Spring_2019" title="ვიკიპედია:Wikimedia CEE Spring 2019"u003Eვიკიგაზაფხული 2019u003C/au003E დაიწყო! ჩაერთეთ ვიკიმარათონში და მოიგეთ პრიზებიu003C/bu003Eu003C/bigu003Eu003C/bigu003Eu003Cbr /u003E(კონკურსში მონაწილეობამდე გაეცანით მის u003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Wikimedia_CEE_Spring_2019/%E1%83%AC%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ვიკიპედია:Wikimedia CEE Spring 2019/წესები"u003Eu003Cbu003Eწესებსu003C/bu003Eu003C/au003E)nu003C/tdu003Eu003C/tru003Eu003C/tbodyu003Eu003C/tableu003Enu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003E";());
პეტრე I დიდი
Jump to navigation
Jump to search
| პეტრე I დიდი | |
|---|---|
Пётр I | |
 | |
რუსეთის ცარი სრულიად რუსეთის პირველი იმპერატორი | |
| კორონაცია: | 25 ივნისი 1682 |
| მმართ. დასაწყისი: | 7 მაისი 1682 |
| მმართ. დასასრული: | 8 თებერვალი 1725 |
| წინამორბედი: | თედორე III |
| მემკვიდრე: | ეკატერინე I |
| პირადი ცხოვრება | |
| დაბ. თარიღი: | 1672 სექტემბერი, 6 |
| დაბ. ადგილი: | მოსკოვი |
| გარდ. თარიღი: | 8 თებერვალი 1725 (52 წლის) |
| მეუღლე: | ევდოკია ლოპუხინა ეკატერინე I |
| შვილები: | ალექსანდრე ანა ელისაბედ I ნატალია |
| დინასტია: | რომანოვები |
| მამა: | ალექსეი I |
| დედა: | ნატალია ნარიშკინა |
| ხელმოწერა: |  |
პეტრე I დიდი ვიკისაწყობში | |
პეტრე I დიდი (რუს. Пётр I Великий; საკუთარ თავს ეძახდა გერმანულად პეტერ — Пeтeрь) (დ. 9 ივნისი, 1672, მოსკოვი — გ. 8 თებერვალი, 1725, სანქტ-პეტერბურგი) — რუსეთის ცარი 1682-1721 და იმპერატორი 1721-1725 წლებში.
სექციების სია
1 ბავშვობა და სიყმაწვილე
2 პირველი ნაბიჯები
3 ფოტო გალერეა
4 რესურსები ინტერნეტში
ბავშვობა და სიყმაწვილე |
პეტრე დაიბადა 1672 წელს მოსკოვში, კრემლში. იგი რუსეთის მეფის ალექსეი I-ს მე-12 შვილი იყო. დედამისი ნატალია ნარიშკინა ალექსეის მეორე ცოლი იყო. მამისა და უფროსი ძმის, ცარ თედორე III-ის სიკვდილის შემდეგ პატარა პეტრე ძალაუფლებისთვის მებრძოლ ბოიართა ორი დაჯგუფების ბრძოლის ცენტრში აღმოჩნდა. ერთი მხრივ მილოსლავსკები - ცარ ალექსეის პირველი ცოლის სანათესაო და მეორე მხრივ ნარიშკინები - პეტრეს დედის ნატალიას გვარეულობა სამეფო ტახტზე თავიანთი კანდიდატის დასმისათვის იბრძოდნენ.
1682 წელს ცარ ფედორის დასაფლავების შემდგომ ბოიარების დუმამ პატრიარქ იოაკიმის დასტურით პეტრე ცარად გამოაცხადა. თუმცა მალე მოსკოვში მილოსლავსკებისა და პეტრე უფროსი დის ცარევნა სოფიას მიერ პროვოცირებული სტრელეცების ბუნტი დაიწყო, რომელსაც ნარიშკინების საგვარეულოს მრავალი წარმომადგენელი ემსხვერპლა. საბოლოოდ ორივე ძმა, პეტრე და ივანი ერთდროულად იქნენ ტახტზე დასმული. ივანი მართალია "უფროს" ცარად ითვლებოდა, მაგრამ სინამდვილეში მთელი ძალაუფლება ხელში აიღო მისმა ნახევარდამ, სოფიამ, რომელმაც თავი რეგენტად გამოაცხადა და სამეფო საქმეებს სრულიად ჩამოაშორა ნატალია ნარიშკინა. სოფიას მმართველობის დროს პეტრე დედასთან ერთად მოსკოვის მიმდებარე სოფლებში - კოლომენსკოესა და პრეობრაჟენსკოეში ცხოვრობდა.
17 წლის ასაკში დედის დაჟინებული მოთხოვნის შემდეგ პეტრე თავისი ნების წინააღმდეგ იქორწინა ევდოკია ლოპუხინაზე. მიუხედავად ცარევიჩ ალექსეის დაბადებისა 1690 წელს იგი დემონსტრაციულად იგნორირებას უკეთებდა მეუღლეს. 1689 წელს ცარევნა სოფია კვლავ შეეცადა მოეწყო სტრელეცების ბუნტი. მას გამიზნული ჰქონდა პეტრე მთლიანად ჩამოეცილებინა სახელმწიფო საქმიანობისათვის და ერთპიროვნული მმართველი გამხდარიყო, მაგრამ ნარიშკინებმა ამჯერად დაასწრეს სოფიას. იგი დააპატიმრეს, ჩამოართვეს რეგენტობა და ნოვოდევიჩის მონასტერში გამოკეტეს. ივანე V, რომელიც ამ დროისთვის გონებასუსტი და თითქმის ბრმა იყო, მის სიკვდილამდე (1696) ნომინალურ თანამმართველად იქნა დატოვებული.
პირველი ნაბიჯები |
ახალგაზრდა პეტრე
ახალგაზრდა მეფის პირველ დამოუკიდებელ პოლიტიკურ ნაბიჯად შეიძლება ჩაითვალოს 1695 წელს მოწყობილი აზოვის აღების მცდელობა.აზოვის ციხესიმაგრე მნიშვნელოვან სტრატეგიულ პუნქტს წარმოადგნდა არა მარტო შავ ზღვაზე გასასვლელის ჰქონის გამო, არამედ თათრების თავდასხმებისაგან რუსეთის სამხრეთი რაიონების უშიშროების უზრუნველყოფის მხრივაც. 1695 წლის პირველი აზოვის ლაშქრობა წარუმატებელი გამოდგა. ფლოტის არყოლის გამო აზოვი ზღვიდან მარაგდებობდა და რუსეთის არმიამ ვერ მოახერხა ციხის აღება. 1696 წლის ზამთარში და გაზაფხულზე პეტრემ ვორონეჟში ორგანიზება გაუკეთა სამდინარო ფლოტის მშენებლობას. მცირე ფლოტილიითა და ახალი სამეთაურო შემადგენლობით პეტრემ გაიმეორა შტურმი აზოვზე და 1696 წლის 19 ივლისს თურქთა გარნიზონმა იარაღი დაყარა. რამდენიმე დღის შემდეგ აზოვის ზღვის სანაპიროზე საძირკველი ჩაეყარა ქალაქ ტაგანროგის მშენებლობას.
პეტრეს ინიციატივით დაიწყო სავაჭრო გემების მშენებლობის ფართო პროგრამა. ამისათვის მან მიწათმფლობელები გააერთიანა კომპანიებში და დაავალა მათ თითო გემის აშენება. არმიისა და ფლოტი რეორგანიზაციის საქმეში პეტრე ძირითადად უცხოელ სპეციალისტებს ეყრდნობოდა. აზოვის ლაშქრობის დასრულების შემდეგ მან გადაწყვიტა საზღვარგარეთ სასწავლებლად გაეგზავნა თავადაზნაურთა ახალგაზრდა ვაჟები, სულ მალე იგი თვითნაც გაემგზავრა სამოგზაუროდ ევროპაში.
ამ დროისთვის ნელ-ნელა იზრდებოდა უკმაყოფილება პეტრეს პოლიტიკის მიმართ. 1697 წელს ბერმა ავრამიმ ქადაგებაში გააკრიტიკა ცარის პოლიტიკა და მიუთითა მის მიერ გადადგმულ არასწორ ნაბიჯებზე, რომლებიც ეწინააღმდეგებოდნენ ტრადიციებს. იმავე წელს გახსნილი იქნა ციკლერის შეთქმულება, რომელიც მიზნად ისახავდა სტრელეცების ბუნტის მოწყობას. ორივე შემთხვევაში პოლიტიკური მოწინააღმდგეები სასტიკად იქნენ დასჯილნი.
ფოტო გალერეა |
პეტრე I ბავშვობაში
პეტრე I
პეტრე I-ის მოზაიკა.გააკეთა მიხეილ ლომონოსოვნა 1754 წელს ერმიტაჟი
პეტრე I-ის პორტრეტი
პეტრე I დიდი პოლტავას ბრძოლაში.
პეტრე I-ის ოჯახი.1717: პეტრე I, ეკატერინე I, უფროსი შვილი ალექსანდრე პეტრეს ძე და პირველი ცოლი, პეტრეს ქალიშვილები ანა და ელიზაბედი.
გარდაცვლილი პეტრე I
ბრინჯაოს მხედარი სანქტ პეტერბურგში.
რესურსები ინტერნეტში |
- პეტრე I დიდის ბიოგრაფია (რუსულად).
- რუსეთის ისტორიის კურსი
- რუსეთის ისტორია
- С. М. Соловьёв. История России с древнейших времён
- პეტრე დიდის სამეფო ოჯახი
- პეტრე I
- პეტრე პირველის ქართული წარმომავლობა
| წინამორბედი: თედორე III | რუსეთის იმპერეტორები 1682 - 1725 | შემდეგი: ეკატერინე I |
| ||||||||||||||
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.log.warn("Gadget "ReferenceTooltips" was not loaded. Please migrate it to use ResourceLoader. See u003Chttps://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:Gadgetsu003E."););
კატეგორია:
- რუსეთის იმპერატორები
- დაბადებული 9 ივნისი
- დაბადებული 1672
- გარდაცვლილი 8 თებერვალი
- გარდაცვლილი 1725
- შვილის მკვლელები
- რომანოვების დინასტია
- ქალაქების დამაარსებლები
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.332","walltime":"0.492","ppvisitednodes":"value":5824,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":74362,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":37697,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":19,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":1,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":8135,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":1,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 402.246 1 -total"," 49.68% 199.845 1 თარგი:მმართველი"," 46.42% 186.742 1 თარგი:ინფოდაფა"," 20.04% 80.597 2 თარგი:Wikidata"," 19.51% 78.480 1 თარგი:რუსეთის_მონარქები"," 17.66% 71.025 1 თარგი:ნავდაფა"," 13.86% 55.759 1 თარგი:Wikiquote"," 10.94% 44.003 174 თარგი:ინფოდაფა/რიგი"," 6.28% 25.278 1 თარგი:მემკვიდრეობის_ყუთი"," 4.62% 18.588 1 თარგი:დაბადების_თარიღი"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.047","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":1588534,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1263","timestamp":"20190315114019","ttl":2592000,"transientcontent":false);mw.config.set("wgBackendResponseTime":123,"wgHostname":"mw1323"););
