ვარდისუბანი (თელავის მუნიციპალიტეტი) სექციების სია ისტორია | დემოგრაფია | ღირსშესანიშნაობები | ცნობილი ადამიანები | გალერეა | ლიტერატურა | სქოლიო | სანავიგაციო მენიუ41°55′59″ ჩ. გ. 45°26′32″ ა. გ. / 41.93306° ჩ. გ. 45.44222° ა. გ. / 41.93306; 45.44222მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 20142002 წლის აღწერის მონაცემებირ
თელავის მუნიციპალიტეტის სოფლები
სოფელისაქართველოშითელავის მუნიციპალიტეტშიგომბორის ქედისმდინარეთურდოსახმეტაგომბორისზღვის დონიდანმეტრითელავიდანკილომეტრი2014XIV საუკუნეშითურდოსთელავთანXIVXV საუკუნეებშიXVI საუკუნისკახეთის სამეფოსლევანისახალი შუამთის ღვთისმშობლის მონასტერიXVII საუკუნისშაჰ-აბას I-ისა„დასტურლამალში“XVIII საუკუნის1706ვახუშტი ბატონიშვილიერეკლე I-ისდავითის1764ერეკლე IIალავერდის მონასტერსდავითგარეჯისქართლ-კახეთის სამეფოსმევენახეობაVVII საუკუნეებისძველი შუამთისაახალი შუამთისგიორგი ქუჩიშვილისადავით თურდოსპირელის1948„ბედი ქართლისა“
(function()var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node)node.outerHTML="u003Cdiv class="mw-dismissable-notice"u003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-close"u003E[u003Ca tabindex="0" role="button"u003Eდამალვაu003C/au003E]u003C/divu003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-body"u003Eu003Cdiv id="localNotice" lang="ka" dir="ltr"u003Eu003Cdiv class="layout plainlinks" align="center"u003Eდაუკავშირდით ქართულ ვიკიპედიას u003Ca href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia" rel="nofollow"u003Eu003Cimg alt="Facebook icon.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/14px-Facebook_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/21px-Facebook_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/28px-Facebook_icon.svg.png 2x" data-file-width="256" data-file-height="256" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003Eu003Ca rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia"u003EFacebooku003C/au003Eu003C/bu003E-ის ოფიციალურ გვერდზე!nu003Cpu003Eu003Cbr /u003Enu003C/pu003Enu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003E";());
ვარდისუბანი (თელავის მუნიციპალიტეტი)
Jump to navigation
Jump to search
| სოფელი | |||
|---|---|---|---|
ვარდისუბანი | |||
 სოფლის ცენტრი | |||
| ქვეყანა |  საქართველო | ||
| მხარე | კახეთის მხარეკახეთის მხარე | ||
| მუნიციპალიტეტი | თელავის მუნიციპალიტეტი | ||
| თემი | ვარდისუბანი | ||
| კოორდინატები | 41°55′59″ ჩ. გ. 45°26′32″ ა. გ. / 41.93306° ჩ. გ. 45.44222° ა. გ. / 41.93306; 45.44222 | ||
| ცენტრის სიმაღლე | 640 მ | ||
| მოსახლეობა | 2646[1] კაცი (2014) | ||
| ეროვნული შემადგენლობა | ქართველები 99,6 % | ||
| რელიგიური შემადგენლობა | ქრისტიანები | ||
| სასაათო სარტყელი | UTC+4 | ||
| სატელეფონო კოდი | +995 | ||
| |||
ვარდისუბანი — სოფელი საქართველოში, თელავის მუნიციპალიტეტში, მდებარეობს გომბორის ქედის ჩრდილო-აღმოსავლეთ კალთაზე, მდინარე თურდოს მარჯვენა ნაპირას. ახმეტა-თელავისა და თელავი-გომბორის საავტომობილო გზაზე. ზღვის დონიდან 640 მეტრი, თელავიდან 3 კილომეტრი. 2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 2646 ადამიანი.
სექციების სია
1 ისტორია
2 დემოგრაფია
3 ღირსშესანიშნაობები
4 ცნობილი ადამიანები
5 გალერეა
6 ლიტერატურა
7 სქოლიო
ისტორია |
ქართულ საისტორიო წყაროებში სოფელი პირველად მოიხსენიება XIV საუკუნეში. სოფლის თავში, თურდოს ხეობაში, მიკვლეულია ძველი ნაქალაქარი, რაც, სავარაუდოდ, იმის დამადასტურებელია, რომ ეს ადგილები უძველეს დროიდანვე ადამიანთა აქტიურ სამოსახლოს წარმოადგენდა. სოფლის მნიშვნელობას ზრდიდა კახეთის სხვა ადგილებთან დამაკავშირებელ გზაზე მისი მდებარეობაც. ამას ხელს უწყობდა ვარდისუბნის თელავთან მეზობლობაც. XIV-XV საუკუნეებში ვარდისუბანში დიდი იყო საკათალიკოსო ყმა-მამულის ხვედრითი წონა. XVI საუკუნის დასაწყისში, კახეთის სამეფოს წარმოქმნის შემდეგ, სოფელი კიდევ უფრო მომძლავრდა. კახთა მეფის ლევანის მეუღლემ, გურიელის ასულმა თინათინმა სოფლის მახლობლად ახალი შუამთის ღვთისმშობლის მონასტერი ააშენა და მას შესწირა „აგარაკნი და დაბანი და დაადგინა მასზედა მოძღუართ-მოძღუარი“. „დაბანში“ ვარდისუბნის ნაწილიც შედიოდა. XVII საუკუნის პირველი ნახევრიდან, კახეთში შაჰ-აბას I-ისა და სხვათა შემოსევების შემდეგ, „დასტურლამალში“ და სხვა ქართულ საისტორიო წყაროებში ვარდისუბანი ნასოფლარად მოიხსენიება. ამავე საუკუნის II ნახევარში იგი, როგორც ნასოფლარი, ფეოდალ-მოხელე მაღალაშვილებს ეკუთვნოდა. XVIII საუკუნის დასაწყისში ვარდისუბანმა კვლავ იწყო დასახლება, რასაც ხელი შეუწყო მისმა სიახლოვემ თელავთან და მნიშვნელოვან სატრანსპორტო გზასთან. 1706 წლის ამბებთან დაკავშირებით, თავის თხზულებაში სოფელს იხსენიებს ვახუშტი ბატონიშვილი. ამ დროს ერეკლე I-ის ძის დავითის კახეთში მმართველობის პერიოდში, კახელებმა გადაწყვიტეს ჭარის დალაშქვრა და მარბიელი ლაშქრობების გამო ჭარელების დასჯა. კახელებს მიეშველნენ თუშ-ფშავ-ხევსურებიც. დავითის სარდლობით ქართველთა გაერთიანებული ლაშქარი 1706 წელს ვარდისუბანში დაბანაკდა. აქედან აპირებდნენ ჭარელებზე გალაშქრებას, მაგრამ ჭარელებმა დავითს პატიება სთხოვეს.
XVIII საუკუნის I ნახევარში ვარდისუბანი თანდათან იზრდებოდა და შენდებოდა. შესაბამისს ისტორიულ დოკუმენტებში იგი სათავადიშვილო სოფლად იხსენიება. 1764 წელს ვარდისუბანი ერეკლე II-მ ალავერდის მონასტერს შესწირა, რის შემდეგ სოფლის ყმა-მამულს ალავერდის მონასტრის ნაცვლად განაგებდა. სოფელში იყო დავითგარეჯის მონასტრისათვის შეწირული მამულიც. ვარდისუბნელი მოლაშქრეები კახეთის მეოთხე სადროშოს შემადგენლობაში შედიოდნენ, რომელთაც ალავერდელი ეპისკოპოსი სარდლობდა. ქართლ-კახეთის სამეფოს გაუქმების შემდეგ ვარდისუბანი თბილისის გუბერნიის თელავის მაზრის შემადგენლობაში შედიოდა.
ვარდისუბანში განვითარებული იყო და დღესაც მისდევენ მეჭურჭლეობას, აწარმოებენ ასევე აგურს, კრამიტს. სოფლის მეურნეობის დარგებიდან წამყვანია მევენახეობა.
დემოგრაფია |
| აღწერის წელი | მოსახლეობა |
|---|---|
| 2002 | 3288[2] |
| 2014 | 2646[1] |
ღირსშესანიშნაობები |
ვარდისუბნის მიდამოებში მდებარეობს V და VII საუკუნეების ძველი შუამთისა და ახალი შუამთის მონასტრები.
ცნობილი ადამიანები |
ვარდისუბანში დაიბადნენ მწერლები ძმები ჩხეიძეები, რომლებიც ქართულ ლიტერატურაში ცნობილნი არიან გიორგი ქუჩიშვილისა და დავით თურდოსპირელის სახელით. ვარდისუბანში დაიბადა ასევე ნინო ქურციკაშვილი-სალია, რომელმაც 1948 წელს პარიზში დააარსა ქართველოლოგიური სამეცნიერო ჟურნალი „ბედი ქართლისა“.
გალერეა |
ვარდისუბანი, თელავთან დამაკავშირებელი ცენტრალური გზა
ლიტერატურა |
ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. IV, გვ. 300, თბ., 1979 წელი.
საქართველოს ისტორიისა და კულტურის ძეგლთა აღწერილობა, ტ. 1-II, გვ. 188-189, თბ., 2015 წელი.
სქოლიო |
- ↑ 1.01.1მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014. საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური (ნოემბერი 2014). წაკითხვის თარიღი: 27 ივლისი 2016.
↑ 2002 წლის აღწერის მონაცემები
| ||||||||||
თელავის მუნიციპალიტეტის დასახლებული პუნქტები
(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.log.warn("Gadget "ReferenceTooltips" was not loaded. Please migrate it to use ResourceLoader. See u003Chttps://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:Gadgetsu003E."););
კატეგორია:
- თელავის მუნიციპალიტეტის სოფლები
(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.488","walltime":"0.608","ppvisitednodes":"value":8235,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":107337,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":44858,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":33,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":8,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":2395,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":1,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 510.129 1 -total"," 81.32% 414.860 1 თარგი:ინფოდაფა_დასახლება"," 77.20% 393.841 1 თარგი:ინფოდაფა"," 36.44% 185.872 167 თარგი:ინფოდაფა/რიგი"," 18.42% 93.989 26 თარგი:Wikidata"," 16.19% 82.575 1 თარგი:Wikidata/p18"," 14.55% 74.243 1 თარგი:გამოსახულების_ფორმატირება"," 13.33% 68.024 1 თარგი:Str_right"," 12.78% 65.177 1 თარგი:Str_sub_long"," 12.41% 63.294 2 თარგი:Wikidata-coords"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.096","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":2043819,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1256","timestamp":"20190625174152","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"u10d5u10d0u10e0u10d3u10d8u10e1u10e3u10d1u10d0u10dcu10d8 (u10d7u10d4u10dau10d0u10d5u10d8u10e1 u10dbu10e3u10dcu10d8u10eau10d8u10deu10d0u10dau10d8u10e2u10d4u10e2u10d8)","url":"https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A3%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98_(%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%98)","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q16369000","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q16369000","author":"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2009-02-12T12:14:34Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/70/Village_Vardisubani.jpg","headline":"u10e1u10ddu10e4u10d4u10dau10d8 u10e1u10d0u10e5u10d0u10e0u10d7u10d5u10d4u10dau10ddu10e8u10d8, u10d7u10d4u10dau10d0u10d5u10d8u10e1 u10dbu10e3u10dcu10d8u10eau10d8u10deu10d0u10dau10d8u10e2u10d4u10e2u10d8"(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":130,"wgHostname":"mw1241"););
