ქაბალაქი სექციების სია ისტორია გათხრები ფოტო გალერეა სქოლიო სანავიგაციო მენიუგვერდის შემოწმებული ვერსიარეცენზირებულიБСЭИстория Ширвана и Ал-Баба, Издательство восточной литературы, 1963 г.Аббас-Кули-ага Бакиханов. Гюлистан-и Ирам., Баку. 1991 г.Кавказская Албания (IV—VII вв.), Tофик Мамедов, Баку, «Маариф», 1993 г.Ильхам Алиев принял участие в открытии Габалинского археологического центра
აზერბაიჯანის ისტორიაკავკასიის ისტორიაყოფილი დედაქალაქები
აზერ.ძვ. ბერძნ.კავკასიის ალბანეთისVI საუკუნემდეXV საუკუნემდეხაზართაXVI საუკუნეშიაზერბაიჯანისშირვანშაჰთა
(function()var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node)node.outerHTML="u003Cdiv class="mw-dismissable-notice"u003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-close"u003E[u003Ca tabindex="0" role="button"u003Eდამალვაu003C/au003E]u003C/divu003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-body"u003Eu003Cdiv id="localNotice" lang="ka" dir="ltr"u003Eu003Cdiv class="layout plainlinks" align="center"u003Eდაუკავშირდით ქართულ ვიკიპედიას u003Ca href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia" rel="nofollow"u003Eu003Cimg alt="Facebook icon.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/14px-Facebook_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/21px-Facebook_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/28px-Facebook_icon.svg.png 2x" data-file-width="256" data-file-height="256" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003Eu003Ca rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia"u003EFacebooku003C/au003Eu003C/bu003E-ის ოფიციალურ გვერდზე!nu003Cpu003Eu003Cbr /u003Enu003C/pu003Enu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003E";());
ქაბალაქი
Jump to navigation
Jump to search
| ძველი ქალაქი გაბალა
| ||||||||||
გაბალა (გაბალაკა, გაბალაკი), (აზერ. Qəbələ, ძვ. ბერძნ. Χαβαλα) — კავკასიის ალბანეთის ძველი დედაქალაქი (VI საუკუნემდე), მსხვილი სავაჭრო ცენტრი XV საუკუნემდე.[1]
სექციების სია
1 ისტორია
2 გათხრები
3 ფოტო გალერეა
4 სქოლიო
ისტორია
წერილობით წყაროებში პირველად გაბალაკის დასახელებით ქალკაქი მოიხსენიება I საუკუნის მეორე ნახევარში, უფრო ზუსტად პლინიუს უფროსის „ბუნების ისტორია“-ში.[2] ქალაქ ხაბალა (გაბალაზე) II საუკუნეში ასევე მოგვითხრობს პტოლომე თავის გეოგრაფიულ სახელმძღვანელოში. ძველ გაბალს განვითარებული ჰქონდა სავაჭრო კავშირები მთელს მაშინდელ მსოფლიოსთან და წარმოადგენდა კავკასიის ალბანეთის სავაჭრო ცენტრს.[3][4]
გაბალას თავს ხშირად ესხმოდნენ ხაზართა ურდოები. ისინი ფლობდნენ გაბალას ერთი საუკუნის განმავლობაში. ამიტომაც არაბმა დამპყრობლებმა შემდგომ ამ ქალაქს უწოდეს გაბალა-ხაზარი.
XVI საუკუნეში გაბალა სეფიანელთა ჯარმა გაანადგურა. გაბალას ნანგრევები განლაგებულია აზერბაიჯანის ტერიტორიაზე ჩუხურ გაბალას დასახლების აღმოსავლეთით და თანამედროვე ქალაქ გაბალას სამხრეთ-დასავლეთით. გაბალას ციხეს ნანგრევები მიოცავენ 25 ჰა ტერიტორიას. ციხის აღმოსავლეთით — ტაძრის მთიანი ნაკვეთია, რომლის ფართობიც გადაჭიმულია 50 ჰა-ზე.[1]
გათხრები
გაბალას არქეოლოგიური გათხრები მიმდინარეობს XIX საუკუნის შუიდან. (იანოვსკი, დ.შარიფოვი, რ.ეფენდიევი, ი.ჯაფარზადე და სხვები). არქეოლოგებმა დაადგინეს, რომ კულტურული ფენის სისქე შეადგენს 5მ.[4]
I საუკუნიდან XVIII საუკუნის მეორე ნახევრამდე წარმოიქმნა 4 კულტურული ფენა (ანტიკური დროის, ადრინდელი, განვითარებული და გვიანი შუასაუკუნეთის ). ეს თვალსაჩინოა ნუმიზმატული და სხვა არქეოლოგიური კვლევების შედეგად.
ზუსტად გაბალაში პირველად მთელი აზერბაიჯანის ტერიტორიაზე აღმოჩენილ იქნა ანტიკური ხანის კრამიტი. ასევე აღმოჩენილია ანტიკური პერიოდის კერამიკული ჭურჭელიც. ეს აღმოჩენები იძლევა საფუძველს ანტიკური ხანისადმი გაბალის მიკუთვნებას.
1906 წელს ქალაქში გათხრების შედეგად აღმოჩენილ იქნა ძველი ექვს სტრიქონიანი წარწერა, რომელიც სავარაუდოდ ძველალბანური დამწერლობაა. წარწერა წაღებული იქნა პეტერბურგში, მაგრამ გაურკვეველ ვითარებაში დაიკარგა.
ქალაქის კულტურულ ფენაში, რომელიც მიეკუთვნება IX—XIII საუკუნეებს, აღმჩენილი იქნა უამრავი თონე, ორმოები, მიწისქვეშა თიხის წყალგაყვანილობები, მინანქრის ჭურჭლები, რომლებსაც ძირზე დასმული ჰქონდათ ხელოსნის დამღები. ქალაქელბი ასევე ეწეოდნენ მებაღეობას, მიწადმოქმედებას, ხელოსნობას და ა.შ. IX—X საუკუნეების არაბული მონეტების გარდა გაბალაში ასევე აღმოჩენილია შირვანშაჰთა და ილდეღიზთა მონეტებიც.
2014 წელს გაბალაში გაიხსნა გაბალის არქეოლოგიური ცენტრი, რომელშიც რესტავრირების შემდეგ გამოფენილია 1500 მეტი ექსპონატი, რომლებიც აღმოჩინეს არქეოლოგიისა და ეთნოგრაფიის ინსტიტუტის გაბალის ჯგუფმა და კორეულმა არქეოლოგებმა SEBA-ს დახმარებით გაბალის, სელბირისა და გალას ტერიტორიაზე.[5]
ფოტო გალერეა
ძველი გაბალას ციხის ნანგრევები.
ძველი გაბალას გათხრები.
ძველი გაბალას გათხრები. მინანქრიანი ჭურჭლის ნაწილები.
ძველი გაბალას გათხრები.თიხის წყალსადენი.
ძველი გაბალას გათხრები.
ძველი გაბალას გათხრები.მინანწრიანი ჭურჭლის ნამსხვრევი.
ძველი გაბალას გათხრები. ქვანახშირის ფენა.
ძველი გაბალას გათხრები. თიხის ჭურჭლის ნამსხვრევები.
სქოლიო
- ↑ 1.01.1БСЭ
↑ История Ширвана и Ал-Баба, Издательство восточной литературы, 1963 г.
↑ Аббас-Кули-ага Бакиханов. Гюлистан-и Ирам., Баку. 1991 г.- ↑ 4.04.1Кавказская Албания (IV—VII вв.), Tофик Мамедов, Баку, «Маариф», 1993 г.
↑ Ильхам Алиев принял участие в открытии Габалинского археологического центра
(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.log.warn("Gadget "ReferenceTooltips" was not loaded. Please migrate it to use ResourceLoader. See u003Chttps://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:Gadgetsu003E."););
კატეგორია:
- აზერბაიჯანის ისტორია
- კავკასიის ისტორია
- ყოფილი დედაქალაქები
(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.120","walltime":"0.193","ppvisitednodes":"value":586,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":7072,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":2105,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":8,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":0,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":9322,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":0,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 167.917 1 -total"," 38.85% 65.233 1 თარგი:ინფოდაფა_ძველი_ქალაქი"," 19.13% 32.115 1 თარგი:სქოლიო"," 11.34% 19.045 15 თარგი:ინფოდაფა_დასახლება/"," 8.36% 14.033 5 თარგი:ფერი"," 3.62% 6.083 1 თარგი:Lang-az"," 3.22% 5.399 2 თარგი:LangWithName"," 3.09% 5.185 1 თარგი:Lang-grc"," 2.09% 3.516 1 თარგი:Main_other"," 1.76% 2.954 4 თარგი:!!"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.004","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":543797,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1327","timestamp":"20190616022256","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"u10e5u10d0u10d1u10d0u10dau10d0u10e5u10d8","url":"https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%98","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q4206513","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q4206513","author":"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2018-01-06T08:55:13Z","dateModified":"2019-04-16T20:33:55Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/00/Ancient_Gabala00.jpg"(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":366,"wgHostname":"mw1327"););
