ეკვადორი სექციების სია ისტორია | გეოგრაფია | ადმინისტრაციული დაყოფა | ეკონომიკა | დემოგრაფია | რელიგია | კულტურა | რესურსები ინტერნეტში | სქოლიო | სანავიგაციო მენიუ00°09′ ს. გ. 78°21′ დ. გ. / 0.150° ს. გ. 78.350° დ. გ. / -0.150; -78.350Global Integrity Report: EcuadorPresident of EcuadorChief of State and Cabinet MembersEcuador entry at The World FactbookEcuador2012 Ecuador Cost of Living IndexMove to EcuadorეკვადორიEcuadorEcuadorian census held on November 28, 2010EcuadorCity of QuitoHistoric Centre of Santa Ana de los Ríos de CuencaSouth America Banks on Regional Strategy to Safeguard Quarter of Earth's BiodiversityEcuador Adopts New Constitution – With CELDF RIGHTS of NATURE LanguageHuman Development Report 2011შეავსოთ იგირრრ
გასაახლებელი ინფოდაფასტატიების ესკიზები ეკვადორის შესახებსამხრეთ ამერიკის ქვეყნებიესპანურენოვანი ქვეყნებიგაეროს წევრი სახელმწიფოები
ესპ.სამხრეთ ამერიკაშიკოლუმბიაპერუწყნარი ოკეანეჩილესთანსაზღვარიბრაზილიასთანგალაპაგოსის კუნძულებიესპანურიკეჩუასსუარსკიტოიუნესკომმსოფლიო მემკვიდრეობისძეგლთა სიაშილათინურ ამერიკაშიგუაიაკილიმანტათინუსისკუენკა1999ამერიკაშიფლორისაფაუნისგალაპაგოსის კუნძულებზესაპრეზიდენტო რესპუბლიკაადიდი კოლუმბიის რესპუბლიკისადამიანური განვითარების ინდექსიაეკვატორიგეოგრაფიულადგეოლოგიურადბიოლოგიურადკოლუმბიაპერუკიტოდანანდებისანდებისჩიმბორასოკოტოპახიამაზონისინდიელებიჯუნგლებსგალაპაგოსის არქიპელაგიარქიპელაგიენდემურიატურიზმისესმერალდასიაატლანტის ოკეანეებისასგუაიასიპასტასაპუტუმაიონაპოაგუარიკოკიტოკანტონადარგენტინაბოლივიაბრაზილიაგაიანაეკვადორივენესუელაკოლუმბიაპარაგვაიპერუსურინამიურუგვაიჩილენიდერლანდებისამხრეთი გეორგია და სამხრეთ სენდვიჩის კუნძულებიფოლკლენდის კუნძულებიგაერთიანებული სამეფოსაფრანგეთის გვიანა
(function()var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node)node.outerHTML="u003Cdiv class="mw-dismissable-notice"u003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-close"u003E[u003Ca tabindex="0" role="button"u003Eდამალვაu003C/au003E]u003C/divu003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-body"u003Eu003Cdiv id="localNotice" lang="ka" dir="ltr"u003Eu003Cdiv class="layout plainlinks" align="center"u003Eდაუკავშირდით ქართულ ვიკიპედიას u003Ca href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia" rel="nofollow"u003Eu003Cimg alt="Facebook icon.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/14px-Facebook_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/21px-Facebook_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/28px-Facebook_icon.svg.png 2x" data-file-width="256" data-file-height="256" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003Eu003Ca rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia"u003EFacebooku003C/au003Eu003C/bu003E-ის ოფიციალურ გვერდზე!nu003Cpu003Eu003Cbr /u003Enu003C/pu003Enu003Ctable class="messagebox standard-talk" style="font-size:100%; text-align:center; border:3px solid blue; background-color:white;"u003Enu003Ctbodyu003Eu003Ctru003Enu003Ctdu003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Wikimedia_CEE_Spring_2019" title="ვიკიპედია:Wikimedia CEE Spring 2019"u003Eu003Cimg alt="CEE Spring CEE.xcf" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/CEE_Spring_CEE.xcf/100px-CEE_Spring_CEE.xcf.png" decoding="async" width="100" height="65" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/CEE_Spring_CEE.xcf/150px-CEE_Spring_CEE.xcf.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/CEE_Spring_CEE.xcf/200px-CEE_Spring_CEE.xcf.png 2x" data-file-width="548" data-file-height="356" /u003Eu003C/au003Enu003C/tdu003Enu003Ctd width="100%"u003Eu003Cbigu003Eu003Cbigu003E u003Cbu003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Wikimedia_CEE_Spring_2019" title="ვიკიპედია:Wikimedia CEE Spring 2019"u003Eვიკიგაზაფხული 2019u003C/au003E დაიწყო! ჩაერთეთ ვიკიმარათონში და მოიგეთ პრიზებიu003C/bu003Eu003C/bigu003Eu003C/bigu003Eu003Cbr /u003E(კონკურსში მონაწილეობამდე გაეცანით მის u003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Wikimedia_CEE_Spring_2019/%E1%83%AC%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ვიკიპედია:Wikimedia CEE Spring 2019/წესები"u003Eu003Cbu003Eწესებსu003C/bu003Eu003C/au003E)nu003C/tdu003Eu003C/tru003Eu003C/tbodyu003Eu003C/tableu003Enu003Cpu003Eu003Cbr /u003Enu003C/pu003Enu003Ctable class="messagebox standard-talk" style="font-size:100%; text-align:center; border:3px solid red; background-color:white;"u003Enu003Ctbodyu003Eu003Ctru003Enu003Ctdu003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%A1%E1%83%98_2019" title="ვიკიპედია:საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა კონკურსი 2019"u003Eu003Cimg alt="UG-GE Wikipedia contest CBP.png" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png/200px-UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png" decoding="async" width="200" height="81" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png/300px-UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png/400px-UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png 2x" data-file-width="1270" data-file-height="512" /u003Eu003C/au003Enu003C/tdu003Enu003Ctd width="100%"u003Eu003Cbigu003Eu003Cbigu003E u003Cbu003E1 აპრილიდან - 31 მაისის ჩათვლით ჩაერთეთ u003Cbr /u003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%A1%E1%83%98_2019" title="ვიკიპედია:საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა კონკურსი 2019"u003Eსაბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა კონკურსშიu003C/au003E!u003Cbr /u003E შექმენით სტატიები და მოიგეთ პრიზებიu003C/bu003Eu003C/bigu003Eu003C/bigu003Enu003C/tdu003Eu003C/tru003Eu003C/tbodyu003Eu003C/tableu003Enu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003E";());
ეკვადორი
Jump to navigation
Jump to search
ეკვადორის რესპუბლიკა República del Ecuador ეკვადორი | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||
დევიზი: "Dios, patria y libertad" (ღმერთი, სამშობლო, თავისუფლება) | ||||||
ჰიმნი: Salve, Oh Patria Hail, Oh Homeland | ||||||
დედაქალაქი | კიტო 00°09′ ს. გ. 78°21′ დ. გ. / 0.150° ს. გ. 78.350° დ. გ. / -0.150; -78.350 | |||||
უდიდესი ქალაქი | გუაიაკილი | |||||
ოფიციალური ენა | ესპანური ენა | |||||
მთავრობა | რესპუბლიკა | |||||
- | პრეზიდენტი | რაფაელ კორეა | ||||
ფართობი | ||||||
- | სულ | 283 561 (გალაპაგოსთან ერთად) კმ2 (73-ე) | ||||
- | წყალი (%) | 5 | ||||
მოსახლეობა | ||||||
- | 2011 შეფასებით | 15 223 680[1] (65-ე) | ||||
- | 2010 აღწერა | 14 483 499[2] | ||||
- | სიმჭიდროვე | 52,5 კაცი/კმ2 (147-ე) | ||||
მშპ (მუპ) | 2011 შეფასებით | |||||
- | სულ | $127,426 მილარდი[3] | ||||
- | ერთ მოსახლეზე | $8,492[3] | ||||
აგი (2011) | 0.720 (მაღალი) (83-ე) | |||||
ვალუტა | აშშ დოლარი (USD ) | |||||
დროის სარტყელი | UTC-05:00 (UTC-06:00 გალაპაგოსის კუნძულებზე) | |||||
ქვეყნის კოდი | ECU | |||||
Internet TLD | .ec | |||||
სატელეფონო კოდი | +593 |
ეკვადორი, ოფიციალურად ეკვადორის რესპუბლიკა (ესპ. República del Ecuador – ითარგმნება როგორც „ეკვატორის რესპუბლიკა“) — წარმომადგენლობითი დემოკრატიული წყობის რესპუბლიკა სამხრეთ ამერიკაში. ჩრდილოეთით ესაზღვრება კოლუმბია, აღმოსავლეთით და სამხრეთით — პერუ, დასავლეთით — წყნარი ოკეანე. ჩილესთან ერთად იგი სამხრეთ ამერიკის იმ ორ ქვეყანას მიეკუთვნება, რომლებსაც საზღვარი არ აქვთ ბრაზილიასთან. ქვეყანას ასევე ეკუთვნის კონტინენტური ნაწილისგან 1 000 კმ–ით დაშორებული, წყნარ ოკეანეში მდებარე გალაპაგოსის კუნძულები.
ეკვადორის ძირითადი სალაპარაკო ენაა ესპანური (მოსახლეობის 94%). ოფიციალური ენის სტატუსი აქვს ასევე ადგილობრივ საზოგადოებათა ენებს — კეჩუას, სუარს და სხვა 11 ენას. ეკვადორის ფართობი 275 830 კმ²–ია. დედაქალაქია კიტო, რომელიც 1970–იან წლებში იუნესკომ მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლთა სიაში შეიტანა, რადგან მას გააჩნია საუკეთესოდ შემონახული და უმნიშვნელოდ შეცვლილი ისტორიული ცენტრი მთელს ლათინურ ამერიკაში.[4] ქვეყნის უდიდესი ქალაქია გუაიაკილი. ეკვადორის ეკონომიკისთვის მესამე უმნიშვნელოვანესი ქალაქია მანტა, რომელიც ფლობს საერთაშორისო პორტსა და თინუსის ინდუსტრიას. ქვეყნის მესამე უდიდესი ქალაქია კუენკა, რომლის ისტორიული ცენტრიც 1999 იუნესკომ ასევე შეიტანა მსოფლიო მემკვიდრეობის სიაში, რადგან იგი თვალსაჩინო მაგალითია ინდიელთა და ესპანური გეგმარებითი კოლონიური ქალაქისა მთელს ამერიკაში.[5] ეკვადორში გავრცელებულია ფლორისა და ფაუნის მრავალი სახეობა, რომელთაგამ ბევრი ენდემურია, განსაკუთრებით გალაპაგოსის კუნძულებზე. შედეგად, ეკვადორი მსოფლიოს 17 ეკოლოგიურად მეგამრავალფეროვან ქვეყანათა სიაში შედის.[6] 2008 წელს მიღებული ახალი კონსტიტუციით, ეკვადორი პირველი სახელმწიოფა მსოფლიოში, რომელმაც აღიარა და კანონით უზრუნველყო ბუნების უფლებები, იგივე ეკოსისტემის უფლებები.[7]
ეკვადორი საპრეზიდენტო რესპუბლიკაა. დამოუკიდებელი გახდა 1830 წელს, მას შემდეგ რაც ის ესპანეთის კოლონიურ იმპერიას გამოეყო და მცირე ხნით დიდი კოლუმბიის რესპუბლიკის შემადგენლობაში შედიოდა. მიეკუთვნება საშუალო შემოსავლების ქვეყანას; ადამიანური განვითარების ინდექსია 0,720 (2011).[8]
სექციების სია
1 ისტორია
2 გეოგრაფია
3 ადმინისტრაციული დაყოფა
4 ეკონომიკა
5 დემოგრაფია
6 რელიგია
7 კულტურა
8 რესურსები ინტერნეტში
9 სქოლიო
ისტორია |
გეოგრაფია |
რესპუბლიკას კვეთს და ორ ნაწილად ყოფს ეკვატორი. გეოგრაფიულად, გეოლოგიურად, ბიოლოგიურად და კლმატის მიხედვით ეკვადორი იყოფა ოთხ ნაწილად: კოსტა (სანაპირო), სიერა (მთიანეთი), ორიენტე (ამაზონისპირა დაბლობი) და გალაპაგოსის არქიპელაგი.
ეკვადორის ფართობია 283 560 კმ², საიდანაც — 6 720 კმ² წყალია. ესაზღვრება კოლუმბია (590 კმ) და პერუ (1420 კმ). სანაპირო ზოლის სიგრძეა 2237 კმ.
ეკვადორის დედაქალაქ კიტოდან ჩრილოეთით, 25 კილომეტრში, ქვეყანას კვეთს ეკვატორი, საიდანაც წარმოსდგება ქვეყნის სახელწოდება.
კოსტა („სანაპირო“) — წყნარი ოკეანის სანაპირო რაიონი მოიცავს დაბლობს და ანდების მიმდებარე მთიანეთს. ტემპერატურა წლის განმავლობაში მერყეობს 24-დან 27,5 °C-მდე.
ქვეყნის ცენტრალურ ნაწილში ჩრდილოეთიდან სამხრეთისაკენ გადაჭიმულია ანდების მთები, რომლებიც შედგება ორი პარალელური ქედისაგან - დასავლეთი და აღმოსავლეთი კორდილიერა ( სადაც მდებარეობს ჩამქრალი ვულკანი ჩიმბორასო, 6267 მ., ქვეყნის უმაღლესი მწვერვალი და მოქმედი ვულკანი კოტოპახი, 5896 მ). კლიმატი მთელი წელიწადი ცივია, მკვეთრი ყოველდღიური ამპლიტუდით. საშუალო თვიური ტემპერატურა კიტოში (ზღ. დონიდან 2800 მ) შეადგენს 13-14 °C, ხოლო დღიური ამპლიტუდა 15-20°С.
ანდების აღმოსავლეთით მდებარეობს ამაზონის ტენიანი (ნალექები— 6000 მმ/წ) დაბლობის ნაწილი. სადაც ცხოვრობენ ინდიელები. რეგიონი შეადგენს ქვეყნის ფართობის 40 %-ს, რომელიც პრაქტიკულად ჯუნგლებს მოიცავს მრავალრიცხოვანი მდინარეებით. საშუალო წლიური ტემპერატურა შეადგენს 30 °C -ს.
გალაპაგოსის არქიპელაგი მდებარეობს თითქმის 1000 კილომეტრის დაშორებით ქვეყნის კონტინენტური ნაწილიდან დასავლეთით. არქიპელაგი შედგება 12 ძირითადი კუნძულისაგან, რომელთაგან 5 დასახლებულია. კუნძულების საერთო ფართობია 7,9 ათ. კმ². ცივი ოკეანური დინებამ, სიახლოვემ ეკვატორთან და კონტინენტისაგან იზოლაციამ გამოიწვია უნიკალური ფლორისა და ფაუნის ჩამოყალიბება, რომელთა უმრავლესობა — ენდემურია. კუნძულები ეროვნულ პარკადაა გამოცხადებული, რაც ხელს უწყობს ტურიზმის განვითარებას. ჰაერის ტემპერატურა დღისით შეადგენს დაახლოებით 30 °C.
ერთადერთი მსხვილი მდინარე სანაპიროზე — ესმერალდასია. ანდები წარმოადგენს წყალგამყოფს წყნარი და ატლანტის ოკეანეებისას. ორიენტეს მთავარი მდინარეებია — გუაიასი, პასტასა, პუტუმაიო, ნაპო, აგუარიკო. ყველა მათგანი მიეკუთვნებ ამაზონის აუზს.
ადმინისტრაციული დაყოფა |
ეკვადორი ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული დაყოფის მიხედვით იყოფა 24 პროვინციად და დედაქალაქის ოლქად (კიტო). პროვინციები იყოფა 199 კანტონად. კანტონები კი იყოფიან - ოლქებად.
ეკონომიკა |
დემოგრაფია |
რელიგია |
კულტურა |
რესურსები ინტერნეტში |
- Global Integrity Report: Ecuador
President of Ecuador (ესპანური)- Chief of State and Cabinet Members
- Ecuador entry at The World Factbook
Ecuador at UCB Libraries GovPubs- 2012 Ecuador Cost of Living Index
- Move to Ecuador
ეკვადორი საიტზე DMOZ (სარკე)
სქოლიო |
↑ Ecuador. CIA World Factbook. წაკითხვის თარიღი: 2011-08-18.
↑ Ecuadorian census held on November 28, 2010. inec.gob.ec- ↑ 3.03.1Ecuador. International Monetary Fund. წაკითხვის თარიღი: 2012-04-18.
↑ City of Quito. Whc.unesco.org. წაკითხვის თარიღი: 2010-06-26.
↑ Historic Centre of Santa Ana de los Ríos de Cuenca. Whc.unesco.org (1999-12-02). წაკითხვის თარიღი: 2010-06-26.
↑ South America Banks on Regional Strategy to Safeguard Quarter of Earth's Biodiversity. conservation.org (2003-09-16).
↑ Ecuador Adopts New Constitution – With CELDF RIGHTS of NATURE Language. The Community Environmental Legal Defense Fund. Retrieved 2009-09-07.
↑ Human Development Report 2011. United Nations (2011). წაკითხვის თარიღი: November 5, 2011.
|
|
|
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.log.warn("Gadget "ReferenceTooltips" was not loaded. Please migrate it to use ResourceLoader. See u003Chttps://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:Gadgetsu003E."););
კატეგორია:
- გასაახლებელი ინფოდაფა
- სტატიების ესკიზები ეკვადორის შესახებ
- სამხრეთ ამერიკის ქვეყნები
- ესპანურენოვანი ქვეყნები
- გაეროს წევრი სახელმწიფოები
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.284","walltime":"0.435","ppvisitednodes":"value":3401,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":105165,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":30536,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":11,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":8,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":4070,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":0,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 328.216 1 -total"," 38.77% 127.241 3 თარგი:ნავდაფა"," 27.71% 90.963 1 თარგი:ქვეყანა"," 24.46% 80.287 1 თარგი:სამხრეთ_ამერიკის_ერთა_კავშირი"," 18.05% 59.232 12 თარგი:დროშა"," 12.98% 42.594 1 თარგი:სამხრეთ_ამერიკის_ქვეყნები"," 11.10% 36.430 1 თარგი:სქოლიო"," 6.94% 22.764 1 თარგი:Br_separated_entries"," 5.87% 19.275 1 თარგი:Lang-es"," 5.70% 18.715 1 თარგი:ამერიკის_სახელმწიფოთა_ორგანიზაცია"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.008","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":787003,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1270","timestamp":"20190409143706","ttl":2592000,"transientcontent":false);mw.config.set("wgBackendResponseTime":152,"wgHostname":"mw1266"););