ქობულეთის მუნიციპალიტეტი სექციების სია გეოგრაფია | ისტორია | მოსახლეობა | ადგილობრივი თვითმმართველობა | ეკონომიკა | ღირსშესანიშნაობები | გალერეა | რესურსები ინტერნეტში | სქოლიო | სანავიგაციო მენიუ41°49′12″ ჩ. გ. 41°46′31″ ა. გ. / 41.82000° ჩ. გ. 41.77528° ა. გ. / 41.82000; 41.77528ქობულეთის მუნიციპალიტეტის ოფიციალური ვებ-გვერდიბლოგი ქობულეთის ქვეყანაბურჭულაძე ზ. ურბოეკოლოგია ქობულეთის მუნიციპალიტეტის მაგალითზე — 2016 წ.Кавказский календарь на 1867 год : 22-й год. - 1866 გვ. 401Кавказский календарь на 1891 год გვ. 282Кавказский календарь на 1894 год გვ. 372Кавказский календарь на 1902 год გვ. 403Кавказский календарь на 1912 годრრ
ქობულეთის მუნიციპალიტეტისაქართველოს მუნიციპალიტეტებიაჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის მუნიციპალიტეტები
საქართველოშიაჭარის ავტონომიური რესპუბლიკისზღვის დონიდანაჭარის ავტონომიური რესპუბლიკისშავ ზღვასჩოლოქსამესხეთის ქედსოზურგეთის მუნიციპალიტეტიხელვაჩაურის მუნიციპალიტეტიქედის მუნიციპალიტეტიშუახევის მუნიციპალიტეტიკინტრიშის სახელმწიფო ნაკრძალითიკერის აღკვეთილიფლორითაფაუნითისპანის ჭაობიწიფელიწაბლიმურყანიყანლიხევაშამბალეთისარიჩაირისაჩარხიაკინტრიშიჩაქვისწყალიჩოლოქიდეხვააჭყვახალაშუაღელეკვირიკეხუცუბანიჩაქვიქობულეთიჭახათილეღვამუხაცაცხვიიფანიშქერიწყავიბზამოცვიიელითხილისუროსვიაკატაბალახაკურდღელიშურთხიმთის ტოროლაქვის ხანისფეოდალურიანტიკურიხუცუბნისა და ქობობულეთის არქეოლოგიური ძეგლებიჩაისუბანიგურიის სამთავროშიოსმალეთის იმპერიასლაზისტანისადრიანოპოლის ხელშეკრულებაშიჩოლოქზემეჩეთიმედრესემუჰაჯირი1878რუსეთ-ოსმალეთის ომისბათუმის ოლქისბათუმის ოკრუგისიძულებით გადაადგილებული პირისაქართველოს საავტომობილო მაგისტრალი ს2კინტრიშის სახელმწიფო ნაკრძალიკინტრიშისკობალაურსავარჯანაულშისოფელ ქობულეთისჩეხედანას ეკლესიაელიას ციხეპეტრას ციხემამუკას ციხეკვირიკეს ჯამედაგვას ჯამეხუცუბნის ჯამეხალას ჯამემამუკას ციხეპეტრას ციხევარჯანაულისხინოწმინდაქობულეთისალამბარიაჭიაჭყვისთავიბობოყვათიბუკნარიგვარაგოგმაჩაურიგორგაძეებიდიდვაკევარჯანაულიზედა აჭყვაზედა დაგვაზედა კვირიკეზედა კონდიდიზედა სამებაზენითიკეჭიეთიკვირიკეკობალაურიკოხილეღვამუხაესტატენაკაიძეებინაცხავატევიოხტომისაჩინოსახალვაშოსკურასტალინისუბანიტყემაკარავიქაქუთიქვედა აჭყვაქვედა დაგვაქვედა კვირიკექვედა კონდიდიქვედა სამებაქობულეთიშუაღელეჩაისუბანიჩაქვისთავიციხისძირიცხრაფონაწყავროკაჭახათიხალახინოწმინდახუცუბანიჯიხანჯური
(function()var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node)node.outerHTML="u003Cdiv class="mw-dismissable-notice"u003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-close"u003E[u003Ca tabindex="0" role="button"u003Eდამალვაu003C/au003E]u003C/divu003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-body"u003Eu003Cdiv id="localNotice" lang="ka" dir="ltr"u003Eu003Cdiv class="layout plainlinks" align="center"u003Eდაუკავშირდით ქართულ ვიკიპედიას u003Ca href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia" rel="nofollow"u003Eu003Cimg alt="Facebook icon.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/14px-Facebook_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/21px-Facebook_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/28px-Facebook_icon.svg.png 2x" data-file-width="256" data-file-height="256" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003Eu003Ca rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia"u003EFacebooku003C/au003Eu003C/bu003E-ის ოფიციალურ გვერდზე!nu003Cpu003Eu003Cbr /u003Enu003C/pu003Enu003Ctable class="messagebox standard-talk" style="font-size:100%; text-align:center; border:3px solid blue; background-color:white;"u003Enu003Ctbodyu003Eu003Ctru003Enu003Ctdu003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Wikimedia_CEE_Spring_2019" title="ვიკიპედია:Wikimedia CEE Spring 2019"u003Eu003Cimg alt="CEE Spring CEE.xcf" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/CEE_Spring_CEE.xcf/100px-CEE_Spring_CEE.xcf.png" decoding="async" width="100" height="65" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/CEE_Spring_CEE.xcf/150px-CEE_Spring_CEE.xcf.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/CEE_Spring_CEE.xcf/200px-CEE_Spring_CEE.xcf.png 2x" data-file-width="548" data-file-height="356" /u003Eu003C/au003Enu003C/tdu003Enu003Ctd width="100%"u003Eu003Cbigu003Eu003Cbigu003E u003Cbu003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Wikimedia_CEE_Spring_2019" title="ვიკიპედია:Wikimedia CEE Spring 2019"u003Eვიკიგაზაფხული 2019u003C/au003E დაიწყო! ჩაერთეთ ვიკიმარათონში და მოიგეთ პრიზებიu003C/bu003Eu003C/bigu003Eu003C/bigu003Eu003Cbr /u003E(კონკურსში მონაწილეობამდე გაეცანით მის u003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Wikimedia_CEE_Spring_2019/%E1%83%AC%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ვიკიპედია:Wikimedia CEE Spring 2019/წესები"u003Eu003Cbu003Eწესებსu003C/bu003Eu003C/au003E)nu003C/tdu003Eu003C/tru003Eu003C/tbodyu003Eu003C/tableu003Enu003Cpu003Eu003Cbr /u003Enu003C/pu003Enu003Ctable class="messagebox standard-talk" style="font-size:100%; text-align:center; border:3px solid red; background-color:white;"u003Enu003Ctbodyu003Eu003Ctru003Enu003Ctdu003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%A1%E1%83%98_2019" title="ვიკიპედია:საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა კონკურსი 2019"u003Eu003Cimg alt="UG-GE Wikipedia contest CBP.png" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png/200px-UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png" decoding="async" width="200" height="81" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png/300px-UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png/400px-UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png 2x" data-file-width="1270" data-file-height="512" /u003Eu003C/au003Enu003C/tdu003Enu003Ctd width="100%"u003Eu003Cbigu003Eu003Cbigu003E u003Cbu003E1 აპრილიდან - 31 მაისის ჩათვლით ჩაერთეთ u003Cbr /u003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%A1%E1%83%98_2019" title="ვიკიპედია:საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა კონკურსი 2019"u003Eსაბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა კონკურსშიu003C/au003E!u003Cbr /u003E შექმენით სტატიები და მოიგეთ პრიზებიu003C/bu003Eu003C/bigu003Eu003C/bigu003Enu003C/tdu003Eu003C/tru003Eu003C/tbodyu003Eu003C/tableu003Enu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003E";());
ქობულეთის მუნიციპალიტეტი
Jump to navigation
Jump to search
 | |||||
| |||||
| ქვეყანა |  საქართველო | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| ავტონომიური რესპუბლიკა | აჭარის არაჭარის არ | ||||
| ადმ. ცენტრი | ქობულეთი | ||||
| კოორდინატები | 41°49′12″ ჩ. გ. 41°46′31″ ა. გ. / 41.82000° ჩ. გ. 41.77528° ა. გ. / 41.82000; 41.77528 | ||||
| მერი | მირიან ქათამაძე | ||||
| ფართობი | 711.8 კმ² | ||||
| მოსახლეობა | 74,794 (2014) | ||||
| სატელეფონო კოდი | +995 (426) | ||||
| საფოსტო ინდექსი | 6200 | ||||
| ოფიციალური საიტი | http://kobuleti.org.ge/new/ | ||||
 | |||||
ქობულეთის მუნიციპალიტეტი ვიკისაწყობში | |||||
ქობულეთის მუნიციპალიტეტი — თვითმმართველი ერთეული საქართველოში, აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის შემადგენლობაში.
სექციების სია
1 გეოგრაფია
1.1 რელიეფი
1.2 ნიადაგები
1.3 სტიქიურ-გეოლოგიური მოვლენები
1.4 ჰავა
1.5 შიგა წყლები
1.6 ტბები
1.7 ფლორა და ფაუნა
2 ისტორია
3 მოსახლეობა
4 ადგილობრივი თვითმმართველობა
5 ეკონომიკა
5.1 ტრანსპორტი
6 ღირსშესანიშნაობები
7 გალერეა
8 რესურსები ინტერნეტში
9 სქოლიო
გეოგრაფია |
ქობულეთის მუნიციპალიტეტი მდებარეობს, ზღვის დონიდან 10 მ., ფართობი — 711,8 კვ.კმ. საშუალო წლიური ტემპერატურა 13–15 c. ნალექების საშუალო რაოდენობა წელიწადში 2500–3000 მმ, კლიმატი — სუბტროპიკული.
მუნიციპალიტეტი მდებარეობს საქართველოს სამხრეთ-დასავლეთ ნაწილში და აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის ჩრდილოეთ ნაწილში. ის მოქცეულია შავ ზღვას, მდინარე ჩოლოქსა და მესხეთის ქედს შორის. მუნიციპალიტეტს ჩრდილოეთიდან ესაზღვრება ოზურგეთის მუნიციპალიტეტი (საზღვრის სიგრძე 55 კმ.), სამხრეთ–დასავლეთით – ხელვაჩაურის მუნიციპალიტეტი (საზღვრის სიგრძე 24 კმ.), სამხრეთით – ქედის მუნიციპალიტეტი (საზღვრის სიგრძე 33 კმ.), სამხრეთ–აღმოსავლეთით – შუახევის მუნიციპალიტეტი (საზღვრის სიგრძე 21 კმ.). ზღვისპირა ზოლის სიგრძეა 24 კმ. მუნიციპალიტეტს უჭირავს 711,8 კმ2 ფართობი. მუნიციპალიტეტში სასოფლო-სამეურნეო და საცხოვრებელი დანიშნულებით გამოიყენება 21 170 ათასი კვადრატული მეტრი მიწის ნაკვეთი, რაც შეადგენს მთელი მუნიციპალიტეტის ტერიტორიის 29,4%–ს. მუნიციპალიტეტში დაცული ტერიტორიების ფართობი შეადგენს 30252 ჰექტარს, მთელი მუნიციპალიტეტის ტერიტორიის 42%–ს. დაცულ ტერიტორიებს მიეკუთვნება: კინტრიშის სახელმწიფო ნაკრძალი, თიკერის აღკვეთილი თავისი ფლორითა და ფაუნით. იშვიათი მცენარეებითაა სავსე ისპანის ჭაობი. ქობულეთის მუნიციპალიტეტში ტყის რესურსების საკმაო რაოდენობისაა და ტყიანობის კოეფიციენტი 65%-ს აღემატება. მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე ტყის შემქმნელი მერქნიანი სახებებიდან ყველაზე მეტად გავრცელებულია წიფელი, წაბლი და მურყანი.
რელიეფი |
ქობულეთის მუნიციპალიტეტის მთავარი ოროგრაფიული ერთეულებია: ქობულეთ–ჩაქვის ქედის ჩრდილო–დასავლეთი კალთა, შავიზღვისპირა ვაკე-დაბლობები და გორაკ-ბორცვიანი ზოლი. ქობულეთის
მუნიციპალიტეტის უმაღლესი ადგილია უმაღლესი მწვრევალებია ყანლი (2987 მ.), ხევა (2810 მ.), შამბალეთი (2688 მ.), სარიჩაირი (2686 მ.), საჩარხია (2616 მ.), ხინო (2599 მ). ქედის თხემზე არის აგრეთვე მწვერვალები: მტირალა (1381 მ), ჩაქვისმთა (1547 მ), საგუდისთავი (1700 მ) და პერანგა (2235 მ).
რელიეფი აგებულია ინტენსიურად დანაოჭებული, ძირითადად, ეოცენური ვულკანური ქანებით: ანდეზიტურგანფენებიანი ტლანქშრეებრივი ტუფ–ბრექჩებით, ტუფ–ქვიშაქვებითა და ტუფ–კონგლომერატებით. ქედის კალთა დასერილია ხშირი მდინარული ქსელით. რელიეფში ჭარბობს ღრმად დანაწევრებული მთახეობათა ფორმები. ქობულეთ–ჩაქვის ქედის ქვემო ნაწილსა და მიმდებარე ვაკე–დაბლობის მიჯნაზე მკვეთრად დანაწევრებული, ალაგ–ალაგ ზღვიური და მდინარეული ტერასებიანი გორაკ–ბორცვებია, რომელიც სამხრეთ–დასავლეთ ნაწილში შავ ზღვამდე აღწევს და წარმოშობს ფლატეს. მუნიციპალიტეტის ჩრდილო–დასავლეთ ნაწილში უჭირავს მეოთხეული ნალექებით – თიხებით, ქვიშებითა და კონგლომერატებით აგებულ ჭაობიან, ქობულეთის ვაკე–დაბლობებს, რომელიც ჩრდილოეთიდან სამხრეთით ვიწროვდება. მას ზღვის სანაპიროს გასწვრივ დიუნური სერები მიუყვება. მცირე ზომის ვაკე–დაბლობებია აგრეთვე დაბა ჩაქვთან და ჩაქვისწყლის შესართავთან.
მუნიციპალიტეტი მდიდარია სასარგებლო წიაღისეულებით: ტორფი, ცეცხლგამძე თიხები, მაგნეტიტური ქვიშები. დიდი რაოდენობით მოიპოვება სამშენებლო ქვა, ქვიშა და ხრეში.
ნიადაგები |
ზღვისპირა ვაკე–დაბლობზე ძირითადად გავრცელებულია ალვიური, ეწერი და ჭაობის ტორფიანი ნიადაგები, გორაკ–ბორცვებზე კი წითელმიწები ჭარბობს, ზოგან ჩამოყალიბებულია ყვითელმიწები. ქობულეთ–ჩაქვის ქედის ქვემო ნაწილში გავრცელებულია ტყის ყომრალი ნიადაგები, ზემო ნაწილში – გაეწრებული ტყის ყომრალი ნიადაგი, მაღალმთიან ზონაში – კორდიანი (ალაგ–ალაგ კორდიან–ტორფიანი) მთის მდელოს ნიადაგები. ხევ–ხეობების ციცაბო უბნებზე კი საკმაოდ სუსტად განვითარებული ნიადაგებია.
სტიქიურ-გეოლოგიური მოვლენები |
მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე ვულკანოგენური წარმონაქმნები უმეტეს შემთხვევაში ქიმიურად გამოფიტულია და ხასიათდება მკვეთრად დაქვეითებული ფიზიკურ-მექანიკური თვისებებით. ეს გარემოება ხელსაყრელ პირობას ქმნის სტიქიური გეოლოგიური პროცესების განვითარებისათვის. ამ პროცესების განვითარებაში დიდ როლს თამაშობს ასევე რელიეფის მორფოლოგია. გრავიტაციული პროცესები (ჩამოქცევა, მეწყერი, ჩამოშლა) უმეტესად ვითარდება ციცაბო რელიეფის პირობებში, რომლის დახრის კუთხე 25%-ს აღემატება.
ფერდობების ამგები ქანების გაწყლიანება-გადამძიმებამ გამოიწვია ისედაც სუსტი სტატიკური წონასწორობის დარღვევა და გრავიტაციული პროცესების განვითარება. დაზიანებული ფართობების უმეტესობა გამოყენებულია სასოფლო-სამეურნეო
სავარგულებად, რაც დიდ ზეგავლენას ახდენს მეწყრული პროცესების აქტივიზაციაზე. სადრენაჟო არხები არ არის გაყვანილი სასოფლო გზების გასწვრივაც, რის გამოც წარმოქმნილი ღვარცოფული ნაკადები უსისტემოდ მიედინება და ხელს უწყობს გეოლოგიური პროცესების აქტივიზაციას.
სტიქიური ბუნებრივი პროცესების განვითარებას ხელი შეუწყო XX საუკუნის 50-იანი წლებიდან მდინარეთა ხეობებიდან ინტენსიურად ქვებისა და ხრეშის ამოღებამ საცხოვრებელი სახლებისა და სამრეწველო ობიექტების მშენებლობისათვის, აგრეთვე საძირკვლისა და გზების მყარი გრუნტის შექმნისათვის. მთიან პირობებში, ტყეების გაჩეხვამ მშენებლობისა და შეშისათვის, აგრეთვე აფეთქებითა და მძიმეწონიანი ტრაქტორებით გზების გაყვანამ სოფლებში და ალპურ საძოვრებზე, ალპური საძოვრების გადატვირთვამ ჭარბი პირუტყვის ძოვებით.
ჰავა |
მუნიციპალიტეტის ვაკე–დაბლობსა და გორაკ–ბორცვებზე ზღვის ნოტიო სუბტროპიკული ჰავაა. მთებში სიმაღლის მატების შესაბამისად ჰავა ჯერ ზომიერად ნოტიო ხდება, შემდეგ – გრილი. საშუალო წლიური ტემპერატურა იცვლება 13,50C–
დან (ზღვისპირა ზოლში) - 30C–მდე (მთა ხინო). აბსოლიტური მინიმალური ტემპერატურა - 170C, ხოლო აბსოლიტური მაქსიმალური ტემპერატურა 420C. ნალექის საშუალო რაოდენობა წელიწადში 2500–3000მმ–ს შეადგენს. უხვნალექიანობით გამოირჩევა შემოდგომა და ზამთარი. ვაკე–დაბლობ და გორაკ–ბორცვიან ნაწილებში იშვიათად იქმნება თოვლის საფარი. მთებში თოვლის საბურველის სიგრძე ზოგჯერ 5–6 მეტრსაც აღწევს და 6–7 თვის განმავლობაში ჩერდება. მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე ხშირია ნისლი.
შიგა წყლები |
ქობულეთის მუნიციპალიტეტი მდიდარია მდინარეებითა და წყაროებით. მუნიციპალიტეტის მთავარი მდინარეებია: კინტრიში, ჩაქვისწყალი, ჩოლოქი. დეხვა, აჭყვა. ზემო და შუა დინებაში მთის ტიპის მდინარეებია. მდინარეებს ახასიათებს ღრმა და ვიწრო, ზოგან კანიონისებრი ხეობები. მდინარეები შერეული საზრდოობისაა და ძირითადად წვიმის, თოვლისა და მიწისქვეშა წყლებით საზრდოობენ. გაზაფხულსა და შემოდგომაზე ადგილი აქვს წყალდიდობას, წყალმოვარდნა მოსალოდნელია წლის ნებისმიერ სეზონში. ზღვისპირა დიუნების აღმოსავლეთით გადაჭიმულია ჭაობების ზოლი.
მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე 8 სოფელში (ხალა, შუაღელე, კვირიკე, ხუცუბანი, ჩაქვი, ქობულეთი, ჭახათი, ლეღვა) გამოვლენილია მინერალური და თერმული წყლები.
ტბები |
კინტრიშის ნაკრძალში, ხინოს მთის მიდამოებში, ზღვის დონიდან 2050 მეტრზეა სარბიელის ტბა, ტბიყელის ტბა ზღვის დონიდან 1900-2000 მეტრზე მდებარეობს. ტბას გააჩნია ოვალური ფორმა, მისი მაქსიმალური სიღრმე 18-20 მეტრს აღწევს. ტბიყელის ტბა ატმოსფერული ნალექებით, გამდნარი თოვლითა და მიწისქვეშა წყლებით იკვებება. ტბის ჩრდილო-დასავლეთით მდებარე მიწისქვეშა არხის გავლით ტბიდან გამოედინება 4 წყარო და მათგან იქმნება პატარა მდინარე. ტბაში მცირე რაოდენობით არის წყლის ფლორისა და ფაუნის წარმომადგენლები. მასთან ახლოსაა ასევე ტბიყელისა და სიძერძალის ტბები. სოფელ ხინოში მდებარეობს შავი ტბა, რომლის ფართობი 21 648 კვადრატული მეტრია, მაქსიმალური სიღრმე კი 7 მეტრი
ფლორა და ფაუნა |
ქობულეთის მუნიციპალიტეტში 1600–მდე სახეობის მცენარეა, მათ შორი 20%–ი რელიქტური და ენდემურია. ხელოვნურადაა გაშენებული ფიჭვი. ისპანის ჭაობი კი ტორფის შემქმნელი ხავსებით, ისლით, ჭილით, ლერწმითა და სხვა მცენარეებით
არის დაფარული. გორაკ–ბორცვებსა და მთისწინებზე გაბატონებულია მარადმწვანე ქვეტყიანი კოლხური ტყეები, სადაც ჭარბობს მუხა, ცაცხვი, იფანი, ქვეტყეში – შქერი, წყავი, ბზა, მოცვი, იელი, თხილი, ლიანებიდან – სურო, სვია, კატაბალახა, გარეული ვაზი და სხვ. ტყეებში დიდი რაოდენობით იზრდება გარეული ხეხილი – მაჟალო, პანტა, ლეღვი, ზღმარტლი. 600-700 მ–დან 1500-1600 მ–მდე შერეული ფართოფოთლოვანი ტყის ზონაა, სადაც ძირითადად წიფელნარი ტყეები გვხვდება. აქ იზრდება აგრეთვე რცხილა, წაბლი, ცაცხვი, ბოყვი და ნეკერჩხალი. 1600-1700 მ–დან ტყეში წიფელთან ერთად გვხვდება ნაძვი, სოჭი და იშვიათად ფიჭვიც. ტყის ზემო საზღვართან ტანბრეცილა წიფლის, არყისა და ციცრელისაგან შექმნილი სუბალპური ტყეებია.
1900-2000მ ზემოთ სუბალპური მდელოებია, სადაც გავრცელებულია: ბასრისპირა, ნემსიწვერა, გერანიუმი, შვრიელა, წივანა, დიყი, დეზურა, შროშანა და სხვ. ბუჩქოვნებიდან მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე გავრცელებულია: დეკა, ისელი, მაჯაღვერი. მდელოებს მუნიციპალიტეტში იყენებენ საზაფხულო საძოვრებად.
მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე ბინადრობს კურდღელი, შურთხი, მთის ტოროლა და სხვ. ტყის ზონაში გავრცელებულია ჭანური დათვი, მგელი, მელა, კვერნა, ტყის კატა, შველი და გარეული ღორი; ფრინველებიდან – ქორი, ძერა, ჯაფარა და შაშვი.
ბარში მცირე რაოდენობით არიან: ტურა, მაჩვი, ზღარბი. მდინარეებში ბევრია: წვერა, ღორჯო, კეფალი, კალმახი. ჭაობიანი უბნებისათვის დამახასიათებელია ჭაობის კუ, ბაყაყი, ტრიტონი, ტბორებში – ლიმეა.
ისტორია |
ქობულეთი განსაკუთრებით მდიდარია ქვის ხანის, ადრე ფეოდალური და ანტიკური ძეგლებით. მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე აღმოჩენილია ქვის ხანის ორი არქეოლოგიური ძეგლი (ხუცუბნისა და ქობობულეთის არქეოლოგიური ძეგლები) და ერთი ბრინჯაოს ხანის არქეოლოგიური ძეგლი (ჩაისუბანი).
ქობულეთის მუნიციპალიტეტის ტერიტორია წარმოადგენდა ქვემო გურიას და შედიოდა გურიის სამთავროში. XV-XVIII საუკუნეებში მუდმივი დავის საგანი იყო გურიის სამთავროსა და ოსმალეთის იმპერიას შორის. 1774 წელს ის საბოლოოდ მიისაკუთრა ოსმალეთის იმპერიამ. საზღვარი მდინარე ცხრაფონაზე გაივლო. დაიწყო ამ მხარის გამაჰმადიანების პროცესი, რომელიც ერთი საუკუნე გაგრძელდა. მუნიციპალიტეტის ტერიტორია ქმნიდა ჩურუქ-სუს ოლქს, რომელიზ ლაზისტანის სანჯაყში შედიოდა. რუსეთის იმპერიას ჩურუქ-სუს მიერთება შეეძლო 1829 წელს, მაგრამ ადრიანოპოლის ხელშეკრულებაში დაშვებული ტექნიკური ხარვეზის გამო პირიქით, საზღვარმა უფრო ჩრდილოეთით გადაიწია და მდინარე ჩოლოქზე გაიარა.[1]
1865 წლის მონაცემებით ჩურუქ-სუში 16 სოფელი შედიოდა, სადაც 17 მეჩეთი და ათი მედრესე იყო, ხოლო ცხოვრობდა 3592 ქართველი მუსლიმი და 538 მუჰაჯირი. მოსახლეობა აწარმოებდა სიმინდსა და სამშენებლო ხე-ტყეს.[2] 1873 წელს დიმიტრი ბაქრაძის ცნობით ადგილობრივ მოსახლეობას ჰქონდა თურქული გვარები, მაგრამ ახსოვდათ ქართული წარმომავლობა და იყენებდნენ ქართულ გვარებსაც[3]
ჩურუქ-სუს მითვისება რუსეთის იმპერიამ მოახერხა 1878 წელს, რუსეთ-ოსმალეთის ომის შემდეგ. რუსეთმა ის ბათუმის ოლქის, ბათუმის ოკრუგის შემადგენლობაში შეიყვანა კინტრიშის უბნის სახით. 1930 წელს შეიქმნა ქობულეთის რაიონი.
მოსახლეობა |
მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე ცხოვრობს 2173 იძულებით გადაადგილებული პირი. ცხრილში მოცემულია ქობულეთის მუნიციპალიტეტის მოსახლეობა. 1929 წლამდე ნაჩვენებია კინტრიშის უბნის მოსახლეობის მონაცემები.
| აღწერის წელი | მოსახლეობა | კაცი | ქალი |
|---|---|---|---|
| 1865 | 4 130 | ||
| 1888[4] |  7 257 | 3931 | 3326 |
| 1893[5] | 7 464 | 4038 | 3426 |
| 1901[6] | 10 377 | 5664 | 4713 |
| 1910[7] | 17 174 | 9408 | 7766 |
| 1959 | 54 401 | ||
| 1970 | 70 717 | ||
| 1979 | 78 382 | ||
| 1989 | 88 107 | ||
| 2002 |  87 968 | ||
| 2014 | 74 794 |
ადგილობრივი თვითმმართველობა |
ქობულეთის მუნიციპალიტეტში შედის 21 ადმინისტრაციული ერთეული (1 საქალაქო, 2 სადაბო და 9 სასოფლო თემია) და 51 დასახლებული პუნქტი (1 ქალქი, 2 დაბა და 48 სოფელი).
1) ქალაქ ქობულეთის ადმინისტრაციული ერთეული.
ქ. ქობულეთი.
2) დაბა ოჩხამურის ადმინისტრაციული ერთეული.
ოჩხამური, ცეცხლაური, ჯიხანჯური.
3) დაბა ჩაქვის ადმინისტრაციული ერთეული.
ჩაქვი, ბუკნარი, სახალვაშო.
4) ალამბარის ადმინისტრაციული ერთეული.
ალამბარი, ზედა კონდიდი.
5) აჭყვისთავის ადმინისტრაციული ერთეული.
აჭყვისთავი
6) ბობოყვათის ადმინისტრაციული ერთეული.
ბობოყვათი, ქვედა დაგვა.
7) გვარას ადმინისტრაციული ერთეული.
გვარა, ქვედა კონდიდი.
8) დაგვას ადმინისტრაციული ერთეული.
დაგვა.
9) ზენითის ადმინისტრაციული ერთეული.
ზენითი.
10) კვირიკეს ადმინისტრაციული ერთეული.
კვირიკე, ზემო კვირიკე, ქვედა კვირიკე.
11) ლეღვას ადმინისტრაციული ერთეული.
ლეღვა, სკურა, ცხრაფონა.
12) მუხაესტატეს ადმინისტრაციული ერთეული.
მუხაესტატე.
13) საჩინოს ადმინისტრაციული ერთეული.
საჩინო, ზემო აჭყვა, ქვემო აჭყვა.
14) ქაქუთის ადმინისტრაციული ერთეული.
ქაქუთი, აჭი, გოგმაჩაური, ნაცხავატევი.
15) სოფელ ქობულეთის ადმინისტრაციული ერთეული.
ქობულეთი, ზემო სამება, კოხი.
16) ჩაისუბანის ადმინისტრაციული ერთეული.
ჩაისუბანი.
17) ციხისძირის ადმინისტრაციული ერთეული.
ციხისძირი, სტალინის უბანი, შუაღელე.
18) წყავკოკას ადმინისტრაციული ერთეული.
წყავროკა.
19) ჭახათის ადმინისტრაციული ერთეული.
ჭახათი, დიდვაკე, ვარჯანული, კაკუჩა, კეჭიეთი, კობალაური, ოხტომი, ტყემაკარავი, ხინო.
20) ხალას ადმინისტრაციული ერთეული.
ხალა, გორგაძეები, ჩაქვისთავი.
21) ხუცუბნის ადმინისტრაციული ერთეული.
ხუცუბანი, ნაკაიძეები, ქვემო სამება.
ეკონომიკა |
ქობულეთის მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე არ არის მსხვილი სამრეწველო დაწესებულებები. მოქმედებს მხოლოდ ადგილობრივი მნიშვნელობის ისეთი სამრეწველო ობიექტები როგორიცაა სასოფლო პროდუქტების გადამუშავების, კომუნალური მეურნეობის და ვაჭრობის ობიექტები.
ტრანსპორტი |
მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე გადის საერთაშორისო მნიშვნელობის გზა – საქართველოს საავტომობილო მაგისტრალი ს2, რომლის სიგრძე მუნიციპალიტეტის ფარგლებში შეადგენს 21 კილომეტრს. სახელმწიფო მნიშვნელობის გზების სიგრძეა 19 კმ, ხოლო ადგილობრივი მნიშვნელობის გზების სიგრძე – 240 კმ. საერთაშორისო და სახელმწიფო მნიშვნელობის გზები მთლიანად დაფარულია შავი საფარით, ხოლო ადგილობრივი მნიშვნეობის გზების მხოლოდ 67 კილომეტრია დაფარული შავი საფარით. მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე სულ 87 ხიდია, მათ შორის 5 საერთაშორისო მნიშვნელობის გზებზე, 10 - სახელმწიფო მნიშვნელობის გზებზე და 72 - ადგილობრივი მნიშვნელობის გზებზე.
ღირსშესანიშნაობები |
მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე მდებარეობს კინტრიშის სახელმწიფო ნაკრძალი, რომელიც მდიდარია კოლხური ბზისა და უთხოვარის კორომებით, არის პატარა ტბები და ჩანჩქერები. კინტრიშის ხეობაში შემორჩენილია თაღოვანი ხიდები. შუა საუკუნეების ხიდებია კობალაურსა და ვარჯანაულში, ხოლო სოფელ ქობულეთის XIX საუკუნის ხიდი ამჟამადაც ფუნქციურად დატვირთულია.
მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე ასევე მდებარეობს ქობულეთის აღკვეთილი.
მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე არსებული მნიშვნელოვანი ისტორიული ძეგლებია:
ჩეხედანას ეკლესია
- ციხეები
ელიას ციხე, პეტრას ციხე, მამუკას ციხე.
- ეკლესიები
ხინოწმინდა, თეთროსნის წმინდა გიორგის ეკლესია, დაგვას ღვთისმშობლის მიძინების ეკლესია, კვირიკეს წმინდა გიორგის ეკლესია, კვირიკეს წმინდა მოციქულთასწორი ელენე დედოფლის ეკლესია, ზემო აჭყვას წმინდა თეოდორე ტირონის ეკლესია, ქვემო აჭყვას წმინდა გიორგის ეკლესია, ჩაქვის მიქაელ და გაბრიელ მთავარანგელოზთა ეკლესია, ზედა კვირიკეს წმინდა ქალწულმოწამე კერკირას საყდარი, ცხემვანის წმინდა გიორგის მამათა მონასტერი, ბობოყვათის სამი მღვდელმთავრის ეკლესია, ქობულეთის ამაღლების ეკლესია, ციხისძირის წმინდა ალექსანდრე ოქროპირიძის ეკლესია, ქობულეთის გრიგოლ ხანძთელის ეკლესია, ქობულეთის წმინდა მღვდელმოწამე კირიონ მეორის ეკლესია, პეტრას ციხის წმინდა იოანე ნათლისმცემლის ნატაძრალი, ცხრაფონას წმინდა გიორგის მამათა მონასტერი, კვირიკეს წმინდა ელენესა და კონსტანტინეს ეკლესია, ზემო აჭყვას წმინდა პეტრე-პავლეს ეკლესია, ბობოყვათის წმინდა მღვდელმოწამე ამბროსი ხელაიას დედათა მონასტერი, საჩინოს წმინდა დიმიტრი თესალონიკელის ეკლესია, დაგვას აღდგომის ეკლესია, ქობულეთის ყოვლადწმიდა ღვთისმშობლის შეუსმელი ბარძიმის სამლოცველო, ზემო სამების ყოვლადწმინდა სამების ეკლესია, ქობულეთის ღვთისმშობლის ტაძრად მიყვანების ეკლესია, ოჩხამურის ღირსი სერგი რადონეჟელის, წმინდა გიორგი და იოანე აღმსარებელთა, წმინდა გაბრიელ აღმსარებელისა და სალოსის ეკლესია, ქაქუთის ღვთისმშობლის მიძინების ეკლესია, ციხისძირის წმინდა გიორგი მთაწმინდელის ეკლესია, ალამბრის წმინდა ბასილი დიდის ეკლესია, ხუცუბნის წმინდა წინასწარმეტყველ ილია თეზბიტელის ეკლესია.
- ჯამეები
კვირიკეს ჯამე, დაგვას ჯამე, ხუცუბნის ჯამე, ხალას ჯამე.
- მუზეუმები
ქობულეთის მუზეუმი.
გალერეა |
მამუკას ციხე
პეტრას ციხე
ვარჯანაულის ხიდი
ხინოწმინდა
ქობულეთის რკინიგზის სადგური
რესურსები ინტერნეტში |
- ქობულეთის მუნიციპალიტეტის ოფიციალური ვებ-გვერდი
- ბლოგი ქობულეთის ქვეყანა
- ბურჭულაძე ზ. ურბოეკოლოგია ქობულეთის მუნიციპალიტეტის მაგალითზე — 2016 წ.
სქოლიო |
↑ ნოზაძე ვ. „საქართველოს აღდგენისათვის ბრძოლა მესხეთის გამო“, გვ. 8 — თბილისი, 1989
↑ Кавказский календарь на 1867 год : 22-й год. - 1866 გვ. 401
↑ დიმიტრი ბაქრაძე, „არქეოლოგიური მოგზაურობა გურიასა და აჭარაში“, გვ. 18-20 — ბათუმი, „საბჭოთა აჭარა“, 1987
↑ Кавказский календарь на 1891 год გვ. 282
↑ Кавказский календарь на 1894 год გვ. 372
↑ Кавказский календарь на 1902 год გვ. 403
↑ Кавказский календарь на 1912 год
| ||||||||
| |||||||||||||
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.log.warn("Gadget "ReferenceTooltips" was not loaded. Please migrate it to use ResourceLoader. See u003Chttps://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:Gadgetsu003E."););
კატეგორია:
- ქობულეთის მუნიციპალიტეტი
- საქართველოს მუნიციპალიტეტები
- აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის მუნიციპალიტეტები
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.508","walltime":"0.693","ppvisitednodes":"value":7618,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":136309,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":60667,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":15,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":2,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":6724,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":1,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 554.582 1 -total"," 71.46% 396.284 1 თარგი:ინფოდაფა_ადმინისტრაციული_ერთეული"," 67.33% 373.388 1 თარგი:ინფოდაფა"," 30.51% 169.206 167 თარგი:ინფოდაფა/რიგი"," 24.94% 138.296 36 თარგი:Wikidata"," 11.25% 62.388 1 თარგი:აჭარა"," 10.90% 60.438 2 თარგი:ნავდაფა"," 10.48% 58.125 1 თარგი:ნავიგაცია_სვეტებით"," 6.41% 35.530 1 თარგი:Wikidata/p18"," 5.89% 32.670 6 თარგი:ფერი"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.118","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":2907780,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1257","timestamp":"20190410211926","ttl":2592000,"transientcontent":false);mw.config.set("wgBackendResponseTime":128,"wgHostname":"mw1247"););
