ჩუღურეთი სექციების სია მდებარეობა | ისტორია და ეტიმოლოგია | რესურსები ინტერნეტში | ლიტერატურა | სქოლიო | სანავიგაციო მენიუჩუღურეთი — dzeglebi.geЧугурети - TravelGeorgia.Ruრ
ავჭალაგლდანიგლდანის მასივიგლდანულაზაჰესიმუხიანი
თბილისის უბნები
თბილისისმტკვრისსვანეთისუბანთანკუკიასთანჩუღურეთის რაიონისავლაბართანვერასამთაწმინდისგანდიდუბისგანაღმაშენებლის გამზირითბილისის ცენტრალური სადგურიმარჯანიშვილის თეატრიდუმბაძის თეატრითბილისის მეტროპოლიტენისმარჯანიშვილისადგურის მოედანითბილისის წმინდა პეტრესა და პავლეს კათოლიკური ეკლესიაჩუღურეთის კვირაცხოვლობის ეკლესიავახუშტი ბაგრატიონისკუკიათიმტკვრითბარათაშვილის ხიდი
(function()var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node)node.outerHTML="u003Cdiv class="mw-dismissable-notice"u003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-close"u003E[u003Ca tabindex="0" role="button"u003Eდამალვაu003C/au003E]u003C/divu003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-body"u003Eu003Cdiv id="localNotice" lang="ka" dir="ltr"u003Eu003Cdiv class="layout plainlinks" align="center"u003Eდაუკავშირდით ქართულ ვიკიპედიას u003Ca href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia" rel="nofollow"u003Eu003Cimg alt="Facebook icon.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/14px-Facebook_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/21px-Facebook_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/28px-Facebook_icon.svg.png 2x" data-file-width="256" data-file-height="256" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003Eu003Ca rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia"u003EFacebooku003C/au003Eu003C/bu003E-ის ოფიციალურ გვერდზე!nu003Cpu003Eu003Cbr /u003Enu003C/pu003Enu003Ctable class="messagebox standard-talk" style="font-size:100%; text-align:center; border:3px solid blue; background-color:white;"u003Enu003Ctbodyu003Eu003Ctru003Enu003Ctdu003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Wikimedia_CEE_Spring_2019" title="ვიკიპედია:Wikimedia CEE Spring 2019"u003Eu003Cimg alt="CEE Spring CEE.xcf" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/CEE_Spring_CEE.xcf/100px-CEE_Spring_CEE.xcf.png" decoding="async" width="100" height="65" data-file-width="548" data-file-height="356" /u003Eu003C/au003Enu003C/tdu003Enu003Ctd width="100%"u003Eu003Cbigu003Eu003Cbigu003E u003Cbu003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Wikimedia_CEE_Spring_2019" title="ვიკიპედია:Wikimedia CEE Spring 2019"u003Eვიკიგაზაფხული 2019u003C/au003E დაიწყო! ჩაერთეთ ვიკიმარათონში და მოიგეთ პრიზებიu003C/bu003Eu003C/bigu003Eu003C/bigu003Eu003Cbr /u003E(კონკურსში მონაწილეობამდე გაეცანით მის u003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Wikimedia_CEE_Spring_2019/%E1%83%AC%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ვიკიპედია:Wikimedia CEE Spring 2019/წესები"u003Eu003Cbu003Eწესებსu003C/bu003Eu003C/au003E)nu003C/tdu003Eu003C/tru003Eu003C/tbodyu003Eu003C/tableu003Enu003Cpu003Eu003Cbr /u003Enu003C/pu003Enu003Ctable class="messagebox standard-talk" style="font-size:100%; text-align:center; border:3px solid red; background-color:white;"u003Enu003Ctbodyu003Eu003Ctru003Enu003Ctdu003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%A1%E1%83%98_2019" title="ვიკიპედია:საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა კონკურსი 2019"u003Eu003Cimg alt="UG-GE Wikipedia contest CBP.png" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png/200px-UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png" decoding="async" width="200" height="81" data-file-width="1270" data-file-height="512" /u003Eu003C/au003Enu003C/tdu003Enu003Ctd width="100%"u003Eu003Cbigu003Eu003Cbigu003E u003Cbu003E1 აპრილიდან - 31 მაისის ჩათვლით ჩაერთეთ u003Cbr /u003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%A1%E1%83%98_2019" title="ვიკიპედია:საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა კონკურსი 2019"u003Eსაბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა კონკურსშიu003C/au003E!u003Cbr /u003E შექმენით სტატიები და მოიგეთ პრიზებიu003C/bu003Eu003C/bigu003Eu003C/bigu003Enu003C/tdu003Eu003C/tru003Eu003C/tbodyu003Eu003C/tableu003Enu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003E";());
ჩუღურეთი
Jump to navigation
Jump to search
ჩუღურეთი — თბილისის ერთ-ერთი ძველი უბანი მტკვრის მარცხენა სანაპიროზე, ადმინისტრაციულად სვანეთისუბანთან და კუკიასთან ერთად ერთიანდება ჩუღურეთის რაიონის შემადგენლობაში.
სექციების სია
1 მდებარეობა
2 ისტორია და ეტიმოლოგია
3 რესურსები ინტერნეტში
4 ლიტერატურა
5 სქოლიო
მდებარეობა |
ჩუღურეთს აღმოსავლეთიდან კუკიისა და სვანეთისუბნიდან გამოჰყოფს რკინიგზის ხაზი, რომელიც ცოტნე დადიანის, გიორგი ჩიტაიას და არნოლდ ჩიქობავას ქუჩების პარალელურად გადის, სამხრეთიდან ავლაბართან საზღვარი გადის ელენე ახვლედიანის ხევზე, დასავლეთიდან მდინარე მტკვრით გამოყოფილია ვერასა და მთაწმინდისგან, ჩრდილოეთით კი დიდუბისგან გამოჰყოფს გოგი ცაბაძის ქუჩა.
ჩუღურეთი დღესდეობით თბილისის ერთ-ერთი ცენტრალური და საქმიანი უბანია, თბილისურ მეტყველებაში უბანს ერთიან ნაწილად, როგორც ჩუღურეთს ნაკლებად მოიხსენიებენ, მეტად პოპულარულია და საზოგადოებაში დამკვიდრებულია ტოპონომები: ოქროსუბანი, პლეხანოვი და ვარანცოვი, რომლებითაც ჩუღურეთის სხვადასხვა ნაწილს მოიხსენიებენ და მათ შორის საზღვრები პირობითია.
ჩუღურეთში მდებარეობს თბილისის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი და ულამაზესი აღმაშენებლის გამზირი, უბნის სხვა მნიშვნელოვანი გამზირები, ქუჩები და მოედნებია: გოგი ცაბაძის ქუჩა, აბასთუმნის ქუჩა, სადგურის მოედანი, მურმან ლებანიძის (ყოფ. ბორჯომის) ქუჩა, თამარ მეფის გამზირი, ნიკოლაი გოგოლის ქუჩა, გიორგი ჩუბინაშვილის ქუჩა, ეგნატე ნინოშვილის ქუჩა, სურამის ქუჩა, მიხეილ წინამძღვრიშვილის ქუჩა, გენერალ კვინიტაძის ქუჩა, ხვამლის ქუჩა, ბაქოს ქუჩა, ნიკო ფიროსმანის ქუჩა, კოტე ფოცხვერაშვილის ქუჩა, ია კარგარეთელის ქუჩა, დიმიტრი უზნაძის ქუჩა, გიორგი ჩიტაიას ქუჩა, კონსტიტუციის ქუჩა, გოგი დოლიძის ქუჩა, ივანე ჯავახიშვილის ქუჩა, ლუი პასტერის ქუჩა, ორდე დგებუაძის ქუჩა, გეორგი ტოვსტონოგოვის ქუჩა, ჯანსუღ კახიძის ქუჩა, დავით კლდიაშვილის ქუჩა, პორფილე ჩანჩიბაძის ქუჩა, უშანგი ჩხეიძის ქუჩა, ზურაბ ჭავჭავაძის ქუჩა, ანაკლიის ქუჩა, გია ტეტელაშვილის ქუჩა, გრიგოლ სხულუხიას ქუჩა, გიორგი ერისთავის ქუჩა, კოტე მარჯანიშვილის ქუჩა და მოედანი, ანდრია ბენაშვილის ქუჩა, ახალციხის ქუჩა, სანქტ-პეტერბურგის ქუჩა, ოსიაურის ქუჩა, ლენტეხის ქუჩა, მერაბ მამარდაშვილის ქუჩა, კიტა აბაშიძის ქუჩა, დოდო აბაშიძის ქუჩა, გიორგი მაზნიაშვილის ქუჩა, არნოლდ ჩიქობავას ქუჩა, ტერენტი გრანელის ქუჩა, ნიკოლოზ გოცირიძის ქუჩა, ზურაბ ქვლივიძის ქუჩა, კოტე ხიმშიაშვილის ქუჩა, შიო არაგვისპირელის ქუჩა, კიევის ქუჩა, ნესტორ კალანდარიშვილის ქუჩა, ემილ ვერჰარნის ქუჩა, ვარლამ ჩერქეზიშვილის ქუჩა, ივან ტურგენევის ქუჩა, ჭოროხის ქუჩა, სიმონ წერეთლის ქუჩა, გაბრიელ სუნდუკიანის ქუჩა, ვარციხის ქუჩა, რომის ქუჩა, აჯამეთის შესახვევი, ვლადიმერ კანკავას ქუჩა, მაქსიმ გორკის ქუჩა, ლოჭინის ქუჩა, ადიგენის ქუჩა, ზაქარია ქურდიანის ქუჩა, ალექსანდრე ნათიშვილის ქუჩა, ვეძათხევის ქუჩა, ტყვიავის ქუჩა, მოსე გოგიბერიძის ქუჩა, ზაარბრიუკენის მოედანი, ლევ ტოლსტოის ქუჩა, პლატონის ქუჩა, დიდხევის დაღმართი, ალექსანდრე ციმაკურიძის ქუჩა, მიხეილ ბუხაიძის ქუჩა, ნინო ჩხეიძის ქუჩა, მოსე თოიძის ქუჩა, ჩაისუბნის ქუჩა, წმინდა ნიკოლოზის ქუჩა, კოსტა ხეთაგუროვის ქუჩა, შოთა გამცემლიძის ქუჩა, ნიკოლოზ ანთელავას ქუჩა, დოქის ქუჩა, კუმისის ქუჩა, სანთლის ქუჩა და სხვა.
ჩუღურეთში მრავალი მნიშვნელოვანი საზოგადოებრივი მნიშვნელობის დაწესებულება და ორგანიზაცია მდებარეობს, აღსანიშნავია თბილისის ცენტრალური სადგური, მარჯანიშვილის თეატრი, დუმბაძის თეატრი, თბილისის ცენტრალური ბიბლიოთეკა, ნიკო ფიროსმანის მუზეუმი და სხვა; თბილისის მეტროპოლიტენის სადგურები: მარჯანიშვილი და სადგურის მოედანი; ეკლესიები და სასულიერო ცენტრები: თბილისის წმინდა პეტრესა და პავლეს კათოლიკური ეკლესია, ჩუღურეთის კვირაცხოვლობის ეკლესია, ვარანცოვის წმინდა ნიკოლოზის ეკლესია და სხვა.
ისტორია და ეტიმოლოგია |
პირველად იხსენიება 1707 წელს გაცემულ წყალობის სიგელში სოფელ ჩუხურის სახელით:
 | „იქ ესე წყალობის წიგნი და სიგელი შეგიწყალეთ და გიბოძეთ ჩვენ, დედოფლით დედოფალმან, პატრონმან რუსუდან, პირმშომან და სასურველმან ძემან ჩვენმან, პატრონმან ბაქარ თქვენ, ჩვენის კარის მღრდელს ნაობს, შვილსა შენსა პეტრესა, გიორგის და იაკობს, ასრე რომ შვილიან კაცი იყავით და ერთი კაცის სასახლისა და საბრძელ-კალოს ალაგს დაგვეაჯენით, ჩვენცა მოკითხული ვქენით და გაღმა ჩუხურში, შენისავ სიმამრის ნაქონი ცოტა რამ ბეითალმანი ნაოხარი ალაგი იყოს, რადგან ქალაქში მისი ნაქონი სახლ-კარი შენ გქონდა, არცა ვის ხელი ჰქონდა არცა ვის ეხელყოდა, და თვინიერ შენსა, და რადგან შენის სიმამრის ნაქონი იყო, ჩვენცა ვისმინეთ აჯა და მოხსენება თქვენი, და როგორათაც შენს სიმამრს ლუარსაბს ქონებოდეს, რისაც მზღურითა და გზით, იმ გვარად შენთვის და შენთა შვილთათვის გვიბოძებია. ჰქონდეს და გიბედნიეროს ღ-თნ...“ |
ჩუხური ქართულ წერილობით წყაროებში მეორეჯერ გვხვდება ქართლის 1721 წელს აღწერის დავთარში. ვახუშტი ბაგრატიონის მიერ 1735 წელს შედგენილ ტფილისის გეგმაზე დატანილია როგორც სოფელი და ისაზღვრება ჩუღურეთის ხევით, სოფელ კუკიათი, მტკვრით, დიდხევითა და სამგორის მინდვრებით.
სიტყვა წარმოდგება თურქული „ჩუღურ“-დან (ჩეხურ, ჩუკურ) და ქართულად ფოსოს, ორმოს, ღრმა ფლატეს ნიშნავს.
1824 წლიდან შეუერთდა ქალაქს, იგი თბილისის სასოფლო-სამეურნეო და სახელოსნო უბანი იყო, აქ მდინარე მტკვარზე აშენდა ერთმალიანი რკინის ხიდი — მუხრანის ხიდი (ამჟამინდელი ბარათაშვილის ხიდი).
მატერიალური კულტურული ძეგლებიდან შემორჩენილია: კვირაცხოვლის ეკლესია (შუა ფეოდალური ხანა), წმინდა ნიკოლოზის ეკლესია (18-19 სს.), ღვთისმშობლის სომხურ-გრიგორიანული ეკლესია (19 ს.).
რესურსები ინტერნეტში |
- ჩუღურეთი — dzeglebi.ge
Чугурети - TravelGeorgia.Ru (რუსული)
ლიტერატურა |
ბერიძე, თ.; სირბილაძე, შ. (1977) ძველი თბილისის გარეუბნების ისტორია. თბილისი.
ბერიძე თ., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 11, გვ. 171, თბ., 1987 წელი.
სქოლიო |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.log.warn("Gadget "ReferenceTooltips" was not loaded. Please migrate it to use ResourceLoader. See u003Chttps://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:Gadgetsu003E."););
კატეგორია:
- თბილისის უბნები
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.140","walltime":"0.192","ppvisitednodes":"value":1298,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":49830,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":22309,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":10,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":1,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":12,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":0,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 117.135 1 -total"," 44.25% 51.829 1 თარგი:თბილისის_უბნები"," 39.83% 46.652 1 თარგი:ნავდაფა"," 27.84% 32.612 1 თარგი:სქოლიო"," 10.20% 11.950 2 თარგი:ფერი"," 9.68% 11.333 1 თარგი:ქსე"," 8.06% 9.444 1 თარგი:Cite_book"," 6.02% 7.055 1 თარგი:Ru_icon"," 5.73% 6.712 1 თარგი:Tnavbar"," 3.89% 4.558 1 თარგი:Main_other"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.004","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":535295,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1332","timestamp":"20190413163908","ttl":2592000,"transientcontent":false);mw.config.set("wgBackendResponseTime":101,"wgHostname":"mw1253"););
